Ημέρα βουλευτικών εκλογών είναι η Κυριακή 6 Οκτωβρίου για τους Πορτογάλους, με τον σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα να είναι το μεγάλο φαβορί, έχοντας υπέρ του την ανόρθωση της οικονομίας έπειτα από χρόνια λιτότητας.
Ενδεχόμενη επαναφορά στην εξουσία του ινδικής καταγωγής πρώην δημάρχου της Λισαβόνας θα επιβεβαιώσει πως η χώρα του παραμένει μία από τις λίγες στην Ευρώπη όπου οι σοσιαλιστές έχουν ούριο άνεμο και όπου η άκρα δεξιά δεν έχει ενισχυθεί.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή, ο Αντόνιο Κόστα, 58 ετών, πιστώνεται με 36% έως 39% των προθέσεων ψήφου έναντι 25% έως 30% για τον κύριο αντίπαλό του, το κεντροδεξιό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD) του πρώην δημάρχου του Πόρτο Ρούι Ρίο.
Αν επιβεβαιωθεί, ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα ενίσχυε αισθητά τους σοσιαλιστές στους κόλπους του νέου κοινοβουλίου των 230 εδρών, χωρίς όμως να τους προσφέρει την απόλυτη πλειοψηφία. Κάτι τέτοιο θα υποχρέωνε τον Κόστα να αναζητήσει στηρίγματα μεταξύ των άλλων σχηματισμών της αριστεράς.
Τα εκλογικά τμήματα ανοίγουν στις 10:00 (ώρα Ελλάδας) και θα παραμείνουν ανοικτά μέχρι τις 21:00 (ώρα Ελλάδας) στην ηπειρωτική Πορτογαλία και μέχρι τις 22:00 (ώρα Ελλάδας) στις Αζόρες. Τα αποτελέσματα των έξιτ πολ αναμένονται λίγο αργότερα.
Έπειτα από χρόνια σοβαρών δημοσιονομικών περικοπών, οι οποίες ακολούθησαν τη χρηματοοικονομική διάσωση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το 2011, ο πρώην αδύναμος κρίκος της ευρωζώνης είναι τώρα πολύ καλύτερα.
Ισχυρή ανάπτυξη, έλλειμμα σε πτώση
Η ανάπτυξη βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από το 2000 (3,5% το 2017 και 2,4% το 2018), η ανεργία έχει επιστρέψει στο επίπεδο στο οποίο βρισκόταν πριν από την κρίση και το δημόσιο έλλειμμα αναμένεται να πέσει φέτος στο 0,2%.
Η συνταγή του σοσιαλιστή - επιτάχυνση της άρσης των μέτρων λιτότητας που επιβλήθηκαν από τους δανειστές της Πορτογαλίας και ταυτόχρονη εκμετάλλευση της ευνοϊκής συγκυρίας για να συνεχίσει να μειώνει το έλλειμμα - ήταν το καλύτερο προεκλογικό επιχείρημά του.
«Με εμένα, οι Πορτογάλοι ξέρουν πως δεν θα υπάρξουν ούτε ριζοσπαστισμοί ούτε επιστροφή προς τα πίσω», δήλωσε ο Κόστα την Παρασκευή, στο πλευρό του δημοφιλούς υπουργού Οικονομικών του, του προέδρου του Eurogroup Μάριο Σεντένο.
«Κάθε ψήφος μετράει και χρειάζεται ένα ισχυρό PS για να εγγυηθεί άλλα τέσσερα χρόνια σταθερότητας», πρόσθεσε την τελευταία ημέρα της προεκλογικής εκστρατείας.
Ο Ρούι Ρίο φάνηκε να αποδέχεται ήδη την ήττα του. «Θα ήταν ευχάριστο να μπορώ να πω πως είμαι σχεδόν σίγουρος ότι θα κερδίσω, όμως δεν είναι η περίπτωση», παραδέχθηκε την Παρσκευή ο αρχηγός της δεξιάς αντιπολίτευσης.
Ο επικεφαλής του PSD κατάφερε πάντως τις τελευταίες εβδομάδες να μειώσει τη διαφορά που τον χωρίζει από τον Αντόνιο Κόστα στις δημοσκοπήσεις.
Επικέντρωσε τις επιθέσεις του σε μια παράξενη υπόθεση που συνδέεται με την κλοπή πολεμικού υλικού από ένα στρατόπεδο του στρατού, στην οποία είχε εμπλακεί ο πρώην υπουργός Άμυνας του σοσιαλιστή.
Η άκρα αριστερά εξασθενημένη, αλλά απαραίτητη
Ο Κόστα έκανε από την πλευρά του μια λάθος κίνηση στο τέλος της προεκλογικής εκστρατείας την Παρασκευή, όταν θύμωσε με έναν ψηφοφόρο ο οποίος επέκρινε τη διαχείριση εκ μέρους του πρωθυπουργού των φονικών δασικών πυρκαγιών του καλοκαιριού του 2017, οι οποίες ήταν καθ' ομολογίαν του ίδιου του Κόστα η πιο δύσκολη στιγμή της θητείας του.
Όμως, χάρη στον οικονομικό απολογισμό του, ο απερχόμενος πρωθυπουργός έχει φέρει σε δύσκολη θέση και τους συμμάχους του του Αριστερού Μπλοκ και του Κομμουνιστικού Κόμματος, που αναμένεται να συγκεντρώσουν μαζί γύρω στο 17% των ψήφων, μια επίδοση ελαφρώς κατώτερη εκείνης του 2015.
Έκπληξη των εκλογών μπορεί να αποτελέσει το μικρό κόμμα PAN για την προστασία των ζώων και της φύσης, που έχει ιδρυθεί από έναν βουδιστή φιλόσοφο και μπορεί να φθάσει το 3% ή 4% των ψήφων και να μετρήσει στην ισορροπία δυνάμεων στους κόλπους του νέου κοινοβουλίου.
Σύμφωνα με τον Φρεντερίκο Σάντι, αναλυτή του Eurasia Group, «η πιθανότερη έκβαση είναι μια μειοψηφική κυβέρνηση του PS με τη στήριξη των κομμάτων της ριζοσπαστικής αριστεράς ή, λιγότερο πιθανή υπόθεση, με εκείνη του PAN».
Πρόκειται για μια εξάρτηση από την άκρα αριστερά την οποία ο Κόστα θα προτιμούσε να μην χρειάζεται. Πολύ περισσότερο που «θα δυσκολευθεί να κάνει παραχωρήσεις στην αριστερά του σε μια οικονομική συγκυρία η οποία προαναγγέλλεται λιγότερο ευνοϊκή», υπογραμμίζει ο πολιτειολόγος Αντόνιο Κόστα Πίντο του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας.
