Δεν ήταν απλώς μία μοιραία γυναίκα. Ήταν μία δηλητηριώδης, τοξική σταρ, που όλοι είχαν να πουν έναν κακό λόγο γι' αυτή, αλλά και να εκφράσουν τον θαυμασμό τους για το πηγαίο ταλέντο της. Η Τζόαν Κρόφορντ, μια μεγάλη πρωταγωνίστρια, που βγήκε νικήτρια στο δύσκολο πέρασμα του κινηματογράφου από την εποχή του βωβού στον ομιλούντα, διέγραψε μία σπουδαία πορεία στον κινηματογράφο.
Η Τζόαν Κρόφορντ, έζησε μια, επιεικώς, ταραχώδη ζωή, μυθικών διαστάσεων μέσα και έξω από τα στούντιο και λόγω του σφυρηλατημένου σε πολύ άγριες εποχές χαρακτήρα της, θα ανταποδώσει στα ίσα επί δικαίων και αδίκων. Θα απαντήσει με την ίδια σφοδρότητα στις αποτρόπαιες συμπεριφορές που συνάντησε στο Χόλιγουντ, όταν έφτασε εκεί ως μία φιλόδοξη χορεύτρια από το Σαν Αντόνιο του Τέξας.
Πέρασε τα πάνδεινα, είδε και έζησε τα πάντα, παντρεύτηκε τέσσερις φορές, την πρώτη με τον θρυλικό Ντάγκλας Φέρμπανκς Τζ., ένιωσε βαθιές απογοητεύσεις, θριάμβους, κέρδισε Όσκαρ και άφησε μνημειώδεις ερμηνείες στο πέρασμά της, αλλά ποτέ δεν έχασε τον τίτλο της «πιο τοξικής γυναίκας» στην κινηματογραφική βιομηχανία. Μάλιστα, όταν πέθανε η Κρόφορντ, δεν είναι λίγοι αυτοί που με ανακούφιση συμφώνησαν με τα λόγια της αιώνιας εχθρού της, της ντίβας Μπέτι Ντέιβις, ότι ο θάνατός της «ήταν το μόνο καλό πράγμα που έκανε στη ζωή της...».
Όμως, η σταρ με τα υπέροχα μεγάλα και εκφραστικά μάτια, τις οξείες γωνίες του προσώπου της, το καλοσχηματισμένο στόμα, που έσταζε δηλητήριο και το ντελικάτο κορμί, ήταν και μία θαυμάσια ηθοποιός, που δέχτηκε όλο το φαρμάκι για τη σταδιοδρομία της και την άνοδό της στην κορυφή του Χόλιγουντ, με βασικότερο εκείνο το αμίμητο και πάλι της Μπέτι Ντέιβις, ότι η Κρόφορντ «έχει κοιμηθεί με τους πάντες στην MGM, εκτός από την Λάσι»!
Συμπληρώνοντας 120 χρόνια από τη γέννησή της (23 Μαρτίου 1904), αν και αμφισβητείται ακόμη κι αυτό, είναι ευκαιρία να φωτίσουμε κάποιες από τις θρυλικές πτυχές της ζωής της, τις καλύτερες στιγμές της στον κινηματογράφο και φυσικά τις αθάνατες διαμάχες της με τον κόσμο του Χόλιγουντ.
Κακοποιημένο παιδί
Γεννημένη ως Λούσιλ Φέι Λεσιούρ, στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, το μικρότερο και τρίτο παιδί της Άννα Μπελ και του Τόμμας Λεσιούρ, ο οποίος θα τους εγκαταλείψει λίγο πριν έρθει στο φως η Κρόφορντ.
Η μητέρα της θα παντρευτεί τον Χένρι Κούζιν και θα μεταναστεύσουν στην Οκλαχόμα. Ο Κούζιν, ιμπρεσάριος και επικεφαλής της Όπερας Ράμσεϊ, ξεκίνησε να παρενοχλεί σεξουαλικά τη μικρή Τζόαν όταν έφτασε σε ηλικία 11 χρόνων, κάτι που συνεχίστηκε μέχρι να πάει σε ένα ρωμαιοκαθολικό σχολείο.
Η κακοποιητική σχέση του πατριού της και τα οικογενειακά προβλήματα επηρέασαν τον παιδικό ψυχισμό της, με αποτέλεσμα να μην τελειώσει ποτέ τις σπουδές της.
Το όνειρο της χορεύτριας
Ωστόσο, λόγω του επαγγέλματος του πατριού της, από παιδική ηλικία η Κρόφορντ είχε όνειρο να γίνει χορεύτρια. Κάτι που θα καταφέρει, παρότι θα τραυματίσει σοβαρά το πόδι της. Ο πατριός της θα κατηγορηθεί για υπεξαίρεση και θα πάρει διαζύγιο από τη μητέρα της Κρόφορντ.
Στη συνέχεια, η μικρή Τζόαν θα βρεθεί, άγνωστο πώς, στην Rockingham Academy του Μιζούρι, σαν εργαζόμενη φοιτήτρια, ενώ σύναψε την πρώτη της σοβαρή σχέση με τον τρομπετίστα Ρέι Στέρλινγκ. Το 1922, γράφτηκε στο Stephens College του Μιζούρι, αλλά γρήγορα το εγκατέλειψε, καθώς συνειδητοποίησε ότι δεν είχε καμία τύχη με τις σπουδές.
Απέναντι στην Γκρέτα Γκάρμπο
Η Κρόφορντ χρειάστηκε να κάνει πολλές και δύσκολες δουλειές για να ζήσει, με πιο επικερδή, αυτή της χορεύτριας. Θα γυρίσει πολλές πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών ως χορεύτρια, μέχρι να πάρει την απόφαση να μετακομίσει στο Χόλιγουντ, όπου το 1925 θα υπογράψει το πρώτο της συμβόλαιο με την Metro Goldwyn Mayer, παίρνοντας ρολάκια σε κάποιες ταινίες. Η επιτυχία δεν θα αργήσει και το 1928 με το «Our Dancing Daughters», θα γίνει μία από τις μεγαλύτερες σταρ της Metro, συναγωνιζόμενη ακόμη και την Γκρέτα Γκάρμπο.
Ο κατήφορος της δόξας
Ενσαρκώνοντας σκληρά εργαζόμενες νεαρές γυναίκες που βρίσκουν την ευτυχία στον έρωτα, θα καταφέρει να κερδίσει και το γυναικείο κοινό, θα καταστεί μία από τις πλέον δημοφιλείς και ακριβοπληρωμένες ηθοποιούς του Χόλιγουντ και λόγω της υπέροχης φωνής της δεν θα χαθεί, όπως πολλοί συνάδελφοί της, στη μετάβαση του κινηματογράφου από τις βωβές στις ομιλούσες ταινίες, Αντιθέτως, θα γίνει ακόμη ισχυρότερη η θέση της.
Εκεί, κοντά στο 1940, θα αρχίσει να πέφτει η εμπορικότητα των ταινιών της, αλλά, χωρίς να χάσει το κουράγιο της, θα παλέψει και το 1945 θα επιτρέψει δριμύτερη με το φιλμ νουάρ του Μάικλ Κέρτιζ «Θύελλα σε Μητρική Καρδιά» για να κερδίσει το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου.
Βεβαίως, οι κακές γλώσσες έλεγαν τότε ότι η ίδια είχε αρχίσει να τροφοδοτεί τον κίτρινο Τύπο με δηλητηριώδη κουτσομπολιά και σκοτεινές πτυχές της ζωής της. Είναι η εποχή που ξεκινά ο προσωπικός κατήφορος της Κρόφορντ, καθώς αρχίζουν να μαζεύονται πολλά για τη συμπεριφορά της μέσα και έξω από τα κινηματογραφικά πλατό. Της χρεώνουν εφήμερες σχέσεις με τους μεγαλύτερους σταρ της εποχής, ισχυρούς παράγοντες των μεγάλων στούντιο, αλλά και άθλια συμπεριφορά σε συναδέλφους της ή και σε δημοσιογράφους.
Παραλλήλως με τη μυθολογία γύρω από τη ζωή της, υπάρχει και ο κινηματογράφος, στον οποίο διέπρεπε. Θα λάβει υποψηφιότητες για Όσκαρ με τις ταινίες «Τα Λύτρα του Πόνου» (1947) και «Πύρινος Εφιάλτης», ενώ θα συνεργαστεί με τους κορυφαίους σκηνοθέτες και συναδέλφους τής εποχής της. Μερικές από τις πλέον πετυχημένες ταινίες της ήταν και τα φιλμ νουάρ «Harriet Craig» (1950), «Flamingo Road» (1949), «The Damned Don't Cry» (1950), «Daisy Kenyon» (1947).
Με το εμβληματικό γουέστερν του Νίκολας Ρέι, «Johnny Guitar» (1954) ως ατρόμητη ιδιοκτήτρια ενός σαλούν, που «κέρδισε με το κορμί της», όπως σπαρακτικά λέει σε κάποια σκηνή, θα κάνει την ερμηνεία της ζωής της. Ο Στέρλινγκ Χέιντεν, στον ομώνυμο πρωταγωνιστικό ρόλο, πραγματικά μοιάζει πολύ λίγος μπροστά της. Η κυριαρχία της θα καλύψει κάθε πόντο της μεγάλης οθόνης, δεν υπάρχει χώρος για κανέναν άλλον. Απίστευτη. Εννοείται, ότι μετά την ταινία, ο Χέιντεν δήλωσε ότι ακόμη και για όλα τα λεφτά του κόσμου δεν θα ξανάπαιζε με την Κρόφορντ…
Η θανάσιμη κόντρα με την Ντέιβις
Υπάρχει όμως και το φημισμένο θρίλερ του Ρόμπερτ Όλντριτς «Τι Απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν;» (1962), στο οποίο πραγματοποιεί ακόμη μία συνταρακτική ερμηνεία, αλλά αυτή τη φορά δίπλα της έχει ένα άλλο θηρίο της υποκριτικής, την θανάσιμη εχθρό της, Μπέτι Ντέιβις. Πολλοί πιστεύουν ότι η διαμάχη τους οφείλεται στη συνύπαρξή τους στην ταινία αυτή, όπου συνέβησαν πολλά και άκρως επικίνδυνα.
Όλα, όμως, είχαν αρχίσει πολύ νωρίτερα. Ήδη, από τα μέσα της δεκαετίας του '30 είχε ξεκινήσει η κόντρα τους, που οφειλόταν στον άκρατο ανταγωνισμό τους, για ρόλους, βραβεία και... άνδρες. Το 1935 στην ταινία «Dangerous» πρωταγωνιστούν η Μπέτι Ντέιβις με τον Φρανσό Τόουν, τον οποίο ερωτεύεται. Τον Τόουν, όμως, διεκδικεί και η Κρόφορντ, η οποία θα τον καλέσει σπίτι της και θα τον υποδεχτεί, όπως λέχθηκε, γυμνή. Πριν προλάβει να καταλάβει ο Τόουν τι του συμβαίνει θα βρεθεί παντρεμένος με την Κρόφορντ.
Από κει και πέρα θα ακολουθήσουν πολλά επεισόδια μίας ατέρμονης κόντρας, που θα διαδραματιστούν είτε στα Όσκαρ, είτε στα παρασκήνια ή και ανταλλάσσοντας θανάσιμες κακίες, με πιο χαρακτηριστική εκείνη της Ντέιβις και πάλι: «Τι είναι η Τζόαν Κρόφορντ; Η πρώτη ιστορικά καταγεγραμμένη περίπτωση σύφιλης στο Χόλιγουντ». Η Κρόφορντ ανταπέδωσε λέγοντας ότι η Ντέιβις ως ηθοποιός «είναι μια μπλόφα...»
Η μαχαιριά της κόρης
Όμως, η Κρόφορντ είχε και άλλες εχθρούς, όπως η Ολίβια ντε Χάβιλαντ, αλλά το τελικό χτύπημα θα της το δώσει η υιοθετημένη κόρη της Κριστίνα (ένα από τα πέντε συνολικά παιδιά που υιοθέτησε), ένα χρόνο μετά το θάνατό της.
Με το αυτοβιογραφικό βιβλίο "Mommie Dearest", θα την στείλει πραγματικά στον αγύριστο. Θα την κατηγορήσει ως σαδιστική προσωπικότητα, για κακοποιητική συμπεριφορά, με πολύ ξύλο, λεκτική βία, τρομαχτικά ξεσπάσματα, υπό την επήρεια αλκοόλ και ως έναν άνθρωπο που δεν μπορούσε να αγαπήσει τίποτα άλλο πέρα από την εικόνα της.
Η Κρόφορντ πάει με όλα...
Η Κρόφορντ παντρεύτηκε τέσσερις φορές. Οι τρεις πρώτοι με ηθοποιούς, που κατέληξαν σε διαζύγιο, ενώ ο τελευταίος της γάμος διήρκεσε μέχρι τον θάνατο του συζύγου της. Ήταν ο Άλφρεντ Στιλ, πρόεδρος της Pepsi Cola, τον οποίο διαδέχθηκε μάλιστα στο ΔΣ της εταιρείας η Κρόφορντ, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '70, όταν άρχισαν και τα σοβαρά προβλήματα υγείας, από το ποτό.
Η Τζόαν Κρόφορντ, θα αφήσει στις 10 Μαΐου του 1977 την τελευταία της πνοή. Παραδόξως, ο λόγος του θανάτου της θα είναι η καρδιακή προσβολή. Διαψεύδοντας όλους αυτούς που πίστευαν ότι στη θέση της καρδιάς είχε ένα τοξικό κουτάκι μίσους…
Χ. Αναγνωστάκης, ΑΠΕ-ΜΠΕ
