Αντίμετρα για την ακύρωση της μείωσης των συντάξεων από την 1-1-2019, αναζητεί ήδη η κυβέρνηση, προκειμένου να καλύψει το δημοσιονομικό κόστος που θα προκύψει, ενώ η συγκεκριμένη εξέλιξη θα πυροδοτήσει και πολιτικές εξελίξεις και θα καθορίσει και τον χρόνο των εκλογών.
Ενδεικτικός, για τις πολιτικές προεκτάσεις της ακύρωσης των μειώσεων είναι ο μεγάλος εκνευρισμός της Ν.Δ., όπως φάνηκε από την τοποθέτηση του αντιπροέδρου του κόμματος Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος επέκρινε σφόδρα τον Επίτροπο, από το βήμα της Βουλής, τόσο για το τέλος των μνημονίων» όσο και για το περιθώριο που άφησε για την ακύρωση της μείωσης των συντάξεων.
Σε έντονο ύφος, που πρόδιδε μεγάλη νευρικότητα εγκάλεσε τον επίτροπο, να πεί τι θα γίνει με τις συντάξεις, καθώς όπως είπε, η ΝΔ έχει φτιάξει το πρόγραμμά της με βάση την πρόβλεψη ότι θα μειωθούν οι συντάξεις!
Είναι σαφές, πως η νομοθετημένη μείωση των συντάξεων την 1-1-2019, αποτελεί ένα ισχυρό επιχείρημα για την αντιπολίτευση, αλλά και ένα τεράστιο βάρος για την κυβέρνηση.
Από ότι φαίνεται, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει καταφέρει να πείσει τους εταίρους να μην επιμείνουν στην υλοποίηση του μέτρου. Εφόσον τελικά ακυρωθεί, τότε η κυβέρνηση αποκτά ένα ισχυρότατο πλεονέκτημα έναντι της αντιπολίτευσης, από την οποία αφαιρεί ένα βασικό επιχείρημα.
Στο πλαίσιο αυτό λύνονται τα χέρια της κυβέρνησης, σε ότι αφορά στο χρόνο επιλογής των εκλογών. Εάν επρόκειτο να εφαρμοστεί η μείωση των συντάξεων οι εκλογές θα γίνονταν μέχρι το φθινόπωρο του 2018. Εάν ακυρωθούν η κυβέρνηση έχει την πολυτέλεια να τραβήξει τη θητεία της μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2019, χωρίς να αποκλείεται και η τριπλή εκλογική αναμέτρηση (αυτοδιοικητικές και ευρωεκλογές) τον Μάιο του 2019.
Στη μείωση των συντάξεων δεν μπορεί να ποντάρει πλέον, ούτε το Κίνημα Αλλαγής, το οποίο σε συνδυασμό και με τις εσωτερικές έρριδες που το ταλανίζουν, θα βρεθεί σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση.
Στο διάστημα μέχρι τις εκλογές, και εφόσον συνεχιστεί η βελτίωση των οικονομικών δεικτών και η οικονομία θα ανακάμπτει, ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ προσβλέπουν σε δημοσκοπική ανάκαμψη, εκτιμώντας ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης, χωρίς το βασικό ατού της μείωσης των συντάξεων, θα χάσουν μέρος της δύναμης που καταγράφουν τώρα στις δημοσκοπήσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, μήνες τώρα κυβερνητικά στελέχη άφηναν να εννοηθεί ότι «κάτι θα γίνει και δεν θα εφαρμοστούν οι μειώσεις στις συντάξεις», αλλά επισήμως, παρέπεμπαν μετά το τέλος του μνημονίου, στις 20 Αυγούστου.
Οι θεσμοί, σε αντίστοιχα ερωτήματα απαντούσαν ότι οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται. Όμως ο Πιέρ Μοσκοβισί, πήγε ένα βήμα παρακάτω, λέγοντας ότι «οι δεσμεύσεις δεν είναι ανελαστικές».
Τι ακριβώς είπε ο Μοσκοβισί
Ο επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί ερωτώμενος για το αν θα ισχύσει η μείωση των συντάξεων, έδωσε την ακόλουθη απάντηση: «Υπάρχει μια έκφραση στα λατινικά, την οποία δεν έχω λησμονήσει: “pacta sunt servanda” η οποία σημαίνει ότι “οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται”. Ωστόσο οι δεσμεύσεις δεν είναι ανελαστικές και θα συζητήσουμε με την Ελλάδα πλέον, ως μία χώρα της Ευρωζώνης σε κανονικότητα, επί του προσχεδίου του προϋπολογισμού της, το οποίο οφείλει να είναι ισορροπημένο και να τηρεί τους δημοσιονομικούς στόχους. Ως εκ τούτου θα το συζητήσουμε στον καιρό του».
Ψάχνουν τα αντίμετρα
Ο «καιρός» που αναφέρεται ο Επίτροπος είναι ο προσεχής Σεπτέμβριος, όταν το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να καταρτίσει το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2019, στον οποίο θα πρέπει να ενταχθεί η πρόβλεψη για την εξέλιξη των εσόδων και των δαπανών του ΕΦΚΑ και γενικά του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, που αποτελεί μέρος του προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης.
Μετά το ορθάνοιχτο «παράθυρο» που άφησε ο επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, η κυβέρνηση θεωρεί πως έχει το «πράσινο φως» να ακυρώσει τις νομοθετημένες μειώσεις έως και 18%, εφόσον βρει τρόπο να καλύψει το δημοσιονομικό κενό που θα προκύψει στον προϋπολογισμό Γενικής Κυβέρνησης του 2019.
Ατού για την κυβέρνηση αποτελεί η καλή πορεία των εσόδων του ΕΦΚΑ, ο οποίος παρά τις όποιες επιφυλάξεις, παρουσίασε πλεόνασμα το 2017, αντί για προβλεπόμενο έλλειμμα ενώ για φέτος εκτιμάται ότι το πλεόνασμα θα υπερβεί το στόχο κατά 1 δισ. ευρώ.
Τι προβλέπει η νομοθεσία
Ο νόμος προβλέπει ότι ο επανυπολογισμός των συντάξεων με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου, θα πρέπει να γίνει από την 1-1-2019. Ο σχετικός νόμος ορίζει ανώτατο πλαφόν μειώσεων στο άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης στο 18%, συνυπολογίζοντας μάλιστα και τις μειώσεις των επικουρικών που έγιναν το καλοκαίρι του 2016. Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι από αυτές τις προγραμματισμένες περικοπές ενδέχεται να θιγούν έως και 600.000 συνταξιούχοι, ενώ κάποιοι άλλοι θα λάβουν αυξήσεις.
Το ψαλίδισμα προβλέπεται από τον νόμο 4472/2017, σύμφωνα με τον οποίο από την 1η/1/2019 οι συντάξεις στις οποίες διαπιστωθεί μετά τον επανυπολογισμό τους ότι υπάρχει η λεγόμενη «προσωπική διαφορά» ανάμεσα στον παλαιό τρόπο υπολογισμού (ν.3863) και στον νέο τρόπο υπολογισμού (ν.4387/2016), τότε σε όσες το καταβαλλόμενο ποσό είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύψει από τον επανυπολογισμό, θα υποστούν μειώσεις που θα φτάσουν έως και στο 18% του συνολικού ποσού των συντάξεων.
Οι μεγάλοι χαμένοι από τον επανυπολογισμό των συντάξεων και από τις νέες περικοπές, που θα έχουν ως ανώτατο πλαφόν το 18%, εκτιμάται ότι θα είναι οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΑΕΕ. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος του πρώην ΤΕΒΕ με το παλιό σύστημα λάμβανε 1.400 ευρώ, ενώ ο νέος τρόπος υπολογισμού του βγάζει 1.100 ευρώ, άρα έχει διαφορά 300 ευρώ, η οποία είναι μεγαλύτερη από 18% και η μείωση θα περιοριστεί σε 252 ευρώ.
Επίσης, με αντίστοιχες σοβαρές απώλειες κινδυνεύουν συνταξιούχοι του ΙΚΑ με πολλά έτη ασφάλισης και υψηλό συντάξιμο μισθό, δημόσιοι υπάλληλοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης και υψηλό συντάξιμο μισθό, γιατροί, δικηγόροι, πανεπιστημιακοί, συνταξιούχοι ΔΕΚΟ και τραπεζών που εμφανίζουν μεγάλες προσωπικές διαφορές.
