Την αισιοδοξία του για την μείωση της διασποράς του κορονοϊού στη χώρα μας εξέφρασε ο λοιμωξιολόγος του ΕΟΔΥ Σωτήρης Τσιόδρας, λέγοντας πως ο αριθμός R0 είναι κάτω από 1. Μάλιστα ανέφερε πως αυτός ο αριθμός και το εάν θα παραμείνει κάτω από το 1, θα καθορίσει και το πότε τελικά θα αρθούν τα μέτρα απαγόρευσης κυκλοφορίας και συναθροίσεων.
Σχετικά με το αν προβλέπεται αυτές τις μέρες η κορύφωση της πανδημίας στην Ελλάδα, αν αυτό ξεπεράστηκε ή αν επίκειται μέχρι τέλος του μήνα ο κ. Τσιόδρας είπε χαρακτηριστικά: «θα ήθελα να σας πω με σαφήνεια, αυτή τη στιγμή καταγράφεται μείωση των κρουσμάτων που νοσηλεύονται και καταγράφονται. Το γνωστό σε όλους μας R0 που αντιπροσωπεύει τον μέσο αριθμό ανθρώπων που θα κολλήσουν τη νόσο από έναν άνθρωπο (δηλαδή αν τον αφήσεις χωρίς μέτρα με R0 2 ένας θα κολλήσει άλλους δύο) φαίνεται πως μειώνεται. Για όλα τα κράτη το επιθυμητό αποτέλεσμα θα ήταν η χρυσή ισορροπία κρουσμάτων που θα μπορούσε να χειριστεί το σύστημα υγείας, χωρίς μαζική εισροή περιστατικών και πολλούς θανάτους. Εμείς δεν είδαμε τέτοια κορυφή εξαιτίας των προσπαθειών όλων μας. Το R0 αυτή τη στιγμή στην πατρίδα μας είναι κάτω από το 1, χάρη στα μέτρα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η νόσος φθήνει και τελικά εξαφανίζεται. Ελπίζουμε στη διατήρηση αυτών των μεγεθών. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάποια πρόβλεψη. Αυτή η διατήρηση των μεγεθών μας επιτρέπει να δούμε μέσα στις επόμενες μέρες σαν επιστημονική ομάδα ένα πλάνο για το μέλλον, έναν σχεδιασμό για την επόμενη φάση.
Τι είναι ο αριθμός R0
Ο αριθμός R0 πρακτικά δείχνει πόσους ανθρώπους μπορεί να κολλήσει ένας φορέας του κορονοϊού [ή οποιουδήποτε μεταδοτικού ιού]. Όπως εξήγησε ο ίδιος ο κ. Τσιόδρας, το R0 «αντιπροσωπεύει τον μέσο αριθμό ανθρώπων που θα κολλήσουν τη νόσο από έναν άνθρωπο: Δηλαδή εάν αφήσεις τον ιό χωρίς μέτρα κι έχει R0 πάνω από 2, ο ένας θα “κολλήσει” τουλάχιστον άλλους δύο».
Σύμφωνα με τον πρύτανη του ΕΚΠΑ Θάνο Δημόπουλο, οι ερευνητές αξιολόγησαν διαφορετικά σενάρια μεταβάλλοντας διάφορες μεταβλητές ώστε να διαπιστώσουν τη θεωρητική αποτελεσματικότητα των μέτρων απομόνωσης κρουσμάτων και στενών επαφών τους.
Στο σενάριο με 5 αρχικά κρούσματα, αριθμό Ro=1.5 και 0% μετάδοση πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων, η επιδημία μπορούσε να ελεγχθεί ακόμα και με μικρό βαθμό ιχνηλασιμότητας των επαφών των κρουσμάτων.
Ωστόσο, η πιθανότητα ελέγχου της επιδημίας μειωνόταν καθώς αυξανόταν ο αριθμός των αρχικών κρουσμάτων, ο αριθμός δευτερογενών λοιμώξεων (Ro) και το ποσοστό μετάδοσης πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Στα περισσότερα σενάρια με αριθμό Ro = 1.5, ο έλεγχος της επιδημίας ήταν εφικτός με ιχνηλάτηση ακόμα και λιγότερο από το 50% των επαφών. Ωστόσο το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σε πάνω από 70% για τα σενάρια με αριθμό Ro=2.5 και πάνω από 90% για αριθμό Ro=3.5.
Εάν στα τελευταία σενάρια αυξανόταν ο αριθμός των αρχικών κρουσμάτων σε 40 ή περισσότερο και το ποσοστό της μετάδοσης πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων, ο έλεγχος της επιδημίας ήταν ανέφικτος. Εννοείται ότι η καθυστέρηση από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι την απομόνωση μειώνει επίσης την πιθανότητα ελέγχου της επιδημίας. Γι’ αυτό ακριβώς έχει μεγάλη σημασία η απομόνωση των πρώτων κρουσμάτων στη χώρα μας και η ενδελεχής ιχνηλάτηση των επαφών τους ώστε να διατηρήσουμε τον αριθμό των κρουσμάτων σε χαμηλά επίπεδα.
