Έντονη ανησυχία για την κατάσταση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, τον κίνδυνο σημαντικής αύξησης των «κόκκινων» δανείων λόγω της πανδημίας και την ανεπάρκεια των διαθέσιμων ως τώρα μέσων για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων εκφράζει ο ΟΟΣΑ στην έκθεση του για την ελληνική οικονομία, προτείνοντας μάλιστα με αρκετά επιτακτικό τρόπο να υλοποιηθεί η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για bad bank.
Ο ΟΟΣΑ προβλέπει πολύ βαθύτερη ύφεση στην Ελλάδα από όσο εκτιμά η ελληνική κυβέρνηση, διατυπώνοντας δύο σενάρια: στο «καλό» σενάριο, το ΑΕΠ θα μειωθεί φέτος κατά 8%, ενώ στο δυσμενές, όπου λαμβάνεται υπόψη η πιθανή εκδήλωση δεύτερου κύματος πανδημίας, το ποσοστό της ύφεσης γίνεται σχεδόν διψήφιο (-9,8%). Τα στελέχη του ΟΟΣΑ, μάλιστα, τόνισαν σήμερα, σε διαδικτυακή εκδήλωση του ΙΟΒΕ για την παρουσίαση της έκθεσής τους, ότι οι συνέπειες από το σοκ του COVID-19 θα αρχίσουν να φαίνονται εντονότερα στην οικονομία από τον Σεπτέμβριο, με αύξηση της ανεργίας και των χρεοκοπιών εταιρειών.
Σύμφωνα με όσα τονίζουν στην έκθεσή τους οι οικονομολόγοι του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια υποχωρούσαν πριν το νέο οικονομικό σοκ, αλλά παραμένουν πολύ υψηλά και εμποδίζουν τις τράπεζες στη χορήγηση δανείων. Τα σοβαρά προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν πολλές επιχειρήσεις λόγω της πανδημίας δημιουργούν τον κίνδυνο περαιτέρω αύξησης των μη εξυπητούμενων δανείων, ενώ, ανεξάρτητα από αυτό, παραμένει εξαιρετικά επείγουσα η μείωση των προβληματικών δανείων στους τραπεζικούς ισολογισμούς.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν με διαφορά όχι μόνο τα περισσότερα «κόκκινα» δάνεια ως ποσοστό του χαρτοφυλακίου τους στις χώρες του ΟΟΣΑ, αλλά είναι και οι μόνες, όπου τα «κόκκινα» δάνεια υπερβαίνουν κατά πολύ τα τραπεζικά κεφάλαια.
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Η σχέση προβληματικών δανείων και κεφαλαίων
Η επιδιόρθωση του τραπεζικού συστήματος πρέπει να επιταχυνθεί, όπως τονίζεται χαρακτηριστικά στην έκθεση. Όμως, εκφράζονται αμφιβολίες για την επάρκεια των εργαλείων μείωσης των προβληματικών δανείων, καθώς, όπως το σχέδιο «Ηρακλής» που υλοποιεί η κυβέρνηση δεν θα μειώσει όσο χρειάζεται τα «κόκκινα» δάνεια, ενώ υπάρχει και το σοβαρό πρόβλημα ποιότητας των τραπεζικών κεφαλαίων, τα οποία κατά 60% αποτελούνται από αναβαλλόμενους φόρους.
Είναι επείγουσα ανάγκη, όπως συνιστά στην κυβέρνηση ο ΟΟΣΑ, να σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί μια στρατηγική με την οποία θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των αναβαλλόμενων φόρων παράλληλα με τη μείωση των προβληματικών δανείων. Επίσης, θα πρέπει να ενοποιηθούν οι διαδικασίες του πλαισίου για την αφερεγγυότητα (αυτό ήδη σχεδιάζεται), να διασφαλιστεί μια καλύτερη ισορροπία ανάμεσα στα δικαιώματα τραπεζών και δανειοληπτών και να επιταχυνθεί η ρευστοποίηση ενεχύρων (βλ. πλειστηριασμοί).
Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι, σε μια περίοδο έντονης αντιπαράθεσης της κυβέρνησης και, κυρίως, του υφυπουργού Οικονομικών, Γιώργου Ζαββού, με την Τράπεζα της Ελλάδος για το θέμα της bad bank, με τον κ. Ζαββό να διαφωνεί έντονα με τις σχετικές προτάσεις Στουρνάρα και να προειδοποιεί ακόμη και για τον κίνδυνο «κουρέματος» καταθέσεων, ο ΟΟΣΑ παίρνει σαφώς θέση υπέρ της Τράπεζας της Ελλάδος, τονίζοντας ότι η πρόταση για bad bank έχει τις προϋποθέσεις να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα το πρόβλημα του αναβαλλόμενου φόρου και των προβληματικών δανείων και θα πρέπει να ολοκληρωθεί ο σχετικός σχεδιασμός. Μάλιστα, ο ΟΟΣΑ τονίζει ότι είναι δυνατόν να «κουμπώσει» το σχέδιο για bad bank με το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την εξυγίανση τραπεζών, ώστε να μην υπάρξει ενδεχόμενο «κουρέματος» πιστωτών και καταθετών.
