Σε τραγελαφικά αποτελέσματα οδηγούν τα προβλήματα στην υλοποίηση και λειτουργία του συστήματος myData, που αποτελεί ίσως το σημαντικότερο έργο πληροφορικής του υπουργείου Οικονομικών από την εποχή του Taxis. Τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει το νέο ηλεκτρονικό σύστημα οδηγούν σε παράταση της πλήρους εφαρμογής των ηλεκτρονικών βιβλίων και σε μια... χειροκίνητη και αργή διαδικασία διασταυρώσεων στοιχείων, που πολλοί λογιστές λένε ότι ισοδυναμεί με τις περιβόητες δηλώσεις ΜΥΦ, οι οποίες υποτίθεται ότι θα καταργούνταν.
Από το οικονομικό έτος 2021 θα έπρεπε να λειτουργήσουν πλήρως τα ηλεκτρονικά βιβλία, δηλαδή να δηλωθούν ηλεκτρονικά τα στοιχεία των επιχειρήσεων στο σύστημα myData, να γίνουν αυτόματα οι διασταυρώσεις και να μετατραπεί σε... περίπατο η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων εισοδήματος για το 2021, αφού θα ήταν προσυμπληρωμένα τα έντυπα Ε3. Με την ορθή τους εφαρμογή, οι ηλεκτρονικές διαδικασίες υποτίθεται ότι θα απάλλασσαν τις επιχειρήσεις και τους λογιστές από το βάρος των δηλώσεων ΜΥΦ, οι οποίες πάντως τυπικά δεν έχουν καταργηθεί, αφού υπάρχει σχετικό άρθρο νόμου που παραμένει σε ισχύ.
Όμως, τίποτα δεν φαίνεται να λειτουργεί βάσει του αρχικού σχεδίου. Τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις στην καταχώρηση των στοιχείων στο myData οδηγούν την ΑΑΔΕ, όπως έχει ενημερωθεί σχετικά το Οικονομικό Επιμελητήριο, σε παράταση της καταληκτικής προθεσμίας για τη διαβίβαση των εσόδων του 2021 από τις 31 Μαρτίου δύο μήνες αργότερα, στις 31 Μαΐου. Όμως, η διαδικασία δεν τελειώνει εκεί, αφού έχει γίνει πλέον αντιληπτό ότι θα υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις λόγω ατελειών του συστήματος.
Έτσι, μετά τη νέα προθεσμία -αν δεν υπάρξει νέα παράταση, που θεωρείται πολύ πιθανή από πολλούς λογιστές- η ΑΑΔΕ θα εφαρμόσει μια διαδικασία χειροκίνητων διασταυρώσεων, που μοιάζει πολύ με την υποβολή ΜΥΦ. «Επειδή τώρα ανακάλυψαν οι αρμόδιοι ότι θα υπάρξει πρόβλημα στις διασταυρώσεις εσόδων για το έτος 2021 σκέφτηκαν και την καθιέρωση υποχρέωσης υποβολής ενός είδους ΜΥΦ», όπως σχολίασε ο οικονομολόγος Παναγιώτης Αλεβιζάκης Παναγιώτης, εκπρόσωπος της Ανεξάρτητης Κίνησης Οικονομολόγων Ελλάδας στο Οικονομικό Επιμελητήριο.
Ειδικότερα, μετά τις 31/5 θα υπάρξει άλλη μια προθεσμία 15 ημερών για να επεξεργασθεί και να ελέγξει τα δεδομένα η ΑΑΔΕ, ενώ αμέσως μετά θα δοθεί κατάσταση διαφορών και θα δοθεί νέα προθεσμία 15 ημερών στους λογιστές για να γίνουν οι συμφωνίες των αρχικών τους δηλώσεων με την κατάσταση διαφορών. Μέχρι τον Σεπτέμβριο θα μπορούν οι υπόχρεοι να αιτιολογούν τις αποκλίσεις που θα υπάρχουν σε σχέση με τις δηλώσεις προμηθευτών, όπως αυτές θα έχουν καταγραφεί από την ΑΑΔΕ.
«Αυτή η διαδικασία επιλέγεται γιατί διαπιστώνουν ότι ο σχεδιασμός που έχει γίνει δεν θα επιτρέψει για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας την ύπαρξη επαρκούς βάσεως δεδομένων για τον ελεγκτικό μηχανισμό. Φυσικά, δεν μας διασφαλίζουν για ποια ποσά αποκλίσεων θα υπάρχει ανοχή και αν θα βάλουν πρόστιμα σε τυχόν αποκλίσεις», τονίζει ο κ. Αλεβιζάκης.
Η ουσία είναι ότι προς το παρόν το σύστημα myData δεν φαίνεται να εκπληρώνει την αποστολή του, που είναι η πλήρης καταγραφή εσόδων - εξόδων των επιχειρήσεων, ώστε με αυτόματο τρόπο, μέσω ηλεκτρονικών διασταυρώσεων, να εντοπίζονται οι εκδόσεις πλαστών και εικονικών τιμολογίων για να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή. Προς το παρόν, οι διασταυρώσεις γίνονται με μια... μείξη ηλεκτρονικών και χειροκίνητων διαδικασιών, με μεγάλη επιβάρυνση των λογιστών, με το τελικό αποτέλεσμα να μην απέχει πολύ από τις... παραδοσιακές ΜΥΦ.
Όπως φαίνεται, τα προβλήματα που παρουσιάζονται ήταν αναμενόμενα από τους λογιστές σε όλη την Ελλάδα και μόνο η ηγεσία της ΑΑΔΕ τα παρέβλεπε και επέμεινε να γίνουν γρηγορότερα από όσο επέτρεπαν οι αντικειμενικές δυνατότητες η κινήσεις προς τα πλήρως ηλεκτρονικά βιβλία. Από τις αρχές Δεκεμβρίου, 24 ενώσεις λογιστών από πολλές περιοχές της χώρας είχαν σημάνει «καμπανάκι κινδύνου», με επιστολή στο υπουργείο Οικονομικών και στην ΑΑΔΕ, όπου τόνιζαν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- Ξεκινώντας από τα εμφανή, διαπιστώνουμε πως το σύστημα έχει ακόμη σοβαρές ελλείψεις στην υλοποίησή του με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, οι χαρακτηρισμοί εξόδων να μην είναι ακόμη στο πλήρες εύρος τους εφικτοί, σωρεύοντας ήδη με το ξεκίνημα εκκρεμότητες.
- Συνεχίζοντας, διαπιστώνουμε επίσης πως ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του συστήματος δεν ξέφυγε της πεπατημένης που ακολουθεί διαχρονικά η κεντρική διοίκηση σε μεταρρυθμίσεις τέτοιου είδους, δηλαδή στη ψηφιοποίηση - μηχανογράφηση της γραφειοκρατίας. Αντί να επιχειρηθεί πρώτα η απλοποίηση του φορολογικού και μετά η όποια προσπάθεια myData, επιχειρείται να ενσωματωθεί η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος μέσα στο σύστημα myData. Απόδειξη για αυτό αποτελεί η ήδη πολυπληθής περιπτωσιολογία χαρακτηρισμού εγγραφών και αναρωτιέται εύλογα κανείς που θα φτάσει στο μέλλον αυτή, με τόσες και συχνές αλλαγές στο φορολογικό μας σύστημα.
- Με τη χώρα μας να κατατάσσεται 25η μεταξύ των 27 κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) για το 2021, ο ψηφιακός αναλφαβητισμός σημαντικού μέρους της επιχειρηματικής κοινωνίας αναμένεται να αποτελέσει ακόμη ένα εμπόδιο στη μερική υλοποίηση του συστήματος, κατά το μέρος δηλαδή που αφορά στη χρήση λογισμικού ή εφαρμογής για ηλεκτρονική τιμολόγηση.
- Σε αντίθεση με την περί «μειώσεως του διοικητικού κόστους των επιχειρήσεων» αναφορά της ΑΑΔΕ στην ιστοσελίδα της για τα myData, εμείς βλέπουμε αύξηση αυτού, τόσο σε κόστος εξοπλισμού όσο και υπηρεσίες υποστήριξης και αναρωτιόμαστε εάν η αναφορά για τη μείωση αυτή αποτελεί προϊόν οικονομοτεχνικής μελέτης ή απλής εκτίμησης. Η απόκτηση εφαρμογής ηλεκτρονικής τιμολόγησης, η απόκτηση σχετικού εξοπλισμού, ανθρώπινοι πόροι στην υποστήριξη συστημάτων και διαδικασιών και το ακριβότερο ίντερνετ στην Ευρώπη, αναμένεται να προσθέσουν και όχι να αφαιρέσουν κόστος από τις επιχειρήσεις.
