Υεμένη: Νέα δεδομένα λόγω ισχύος των αυτονομιστών

   

Η επίδειξη δύναμης των αυτονομιστών της νότιας Υεμένης που έθεσαν αυτή την εβδομάδα υπό τον έλεγχό τους το Άντεν, όπου βρίσκεται η έδρα της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης, αποκάλυψε τη ρευστότητα των συμμαχιών και τους μεγάλους διχασμούς που υπάρχουν στη χώρα.

Από το 2014 η πιο φτωχή χώρα της αραβικής χερσονήσου σπαράσσεται από εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των δυνάμεων που είναι πιστές στον πρόεδρο Αμπντ Ράμπο Μάνσουρ Χάντι και των σιιτών ανταρτών Χούτι. Οι αντάρτες, που αισθάνονταν περιθωριοποιημένοι, κατέλαβαν τον Σεπτέμβριο του 2014 τη Σανάα και εκδίωξαν από την πρωτεύουσα την κυβέρνηση, ενώ προέλασαν προς τη νότια Υεμένη.

Με τη στήριξη ενός συνασπισμού υπό τη Σαουδική Αραβία ο κυβερνητικός στρατός πέρασε στην αντεπίθεση συμμαχώντας με το αυτονομιστικό κίνημα του νότου.

Όμως την προηγούμενη Κυριακή ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ των αυτονομιστών και των κυβερνητικών δυνάμεων, με αποτέλεσμα 38 άνθρωποι να σκοτωθούν και 222 να τραυματιστούν σε διάστημα τρίων ημερών.

Η εξέλιξη αυτή έφερε στο φως τις διαμάχες που σοβούν στην Υεμένη.

Η διάσπαση στο στρατόπεδο του Χάντι σημειώθηκε λιγότερο από δύο μήνες μετά την κατάρρευση της συμμαχίας μεταξύ των Χούτι και των υποστηρικτών του πρώην προέδρου Άλι Αμπντάλα Σάλεχ.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη. Η Νότια Υεμένη ήταν ανεξάρτητο κράτος ως το 1990 οπότε ενώθηκε με το βόρειο τμήμα της χώρας από τον Σάλεχ. Όμως ο νότος --όπου έχουν τη βάση τους διάφορες αυτονομιστικές οργανώσεις, τζιχαντιστικές ομάδες και αντιμαχόμενες φυλές—καταγγέλλει συνεχώς ότι είναι περιθωριοποιημένος και ξεχασμένος από την κεντρική κυβέρνηση, ακόμη και υπό την προεδρία του Χάντι.

«Η χώρα φαίνεται να χωρίζεται ολοένα και περισσότερο στη γραμμή βορρά- νότου, από ό,τι στη γραμμή Χούτι- Χάντι», σχολιάζει ο Σάιμον Χέντερσον του Gulf Institute με έδρα την Ουάσινγκτον.

Οι σχέσεις μεταξύ του κινήματος των αυτονομιστών και της κυβέρνησης της Υεμένης είχαν αρχίσει να χαλούν τον Απρίλιο μετά την αποπομπή του κυβερνήτη του Άντεν, του Αϊνταρούς αλ Ζουμπάιντι. Αυτός ίδρυσε το Μεταβατικό Συμβούλιο του Νότου, μια παράλληλη αρχή όπου κυριαρχούν οι αυτονομιστές και έχει σκοπό να «κυβερνήσει τις επαρχίες του νότου και να τις αντιπροσωπεύει στο εσωτερικό και στο εξωτερικό» της χώρας.

Το Μεταβατικό Συμβούλιο του Νότου έδωσε τελεσίγραφο στον Χάντι ζητώντας την αποπομπή του πρωθυπουργού Άχμεντ μπιν Ντάγερ και «αλλαγές στην κυβέρνηση» την οποία κατηγόρησε για «διαφθορά». Το τελεσίγραφο έληξε την προηγούμενη Κυριακή, οπότε ξεκίνησαν οι συγκρούσεις.

Το Συμβούλιο έχει στόχο «την ανεξαρτησία», σύμφωνα με έγγραφο που συνέταξε τον Ιανουάριο και το οποίο περιήλθε την Πέμπτη στην κατοχή του AFP. Όμως ο Ζουμπάιντι επεσήμανε αυτή την εβδομάδα ότι αναμένει «τη θετική απάντηση» της διεθνούς κοινότητας προτού προχωρήσει περαιτέρω.

Δύο αξιωματούχοι του Συμβουλίου δήλωσαν ότι έχει σταλεί αντιπροσωπεία στην Ουάσινγκτον για να εξετάσει το ενδεχόμενο να ανοίξει γραφείο στην αμερικανική πρωτεύουσα, με την ελπίδα της διεθνούς αναγνώρισης, κυρίως από τη Δύση. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν επιβεβαίωσε την πληροφορία.

Το τέλος της συμμαχίας μεταξύ των αυτονομιστών και των κυβερνητικών δυνάμεων ίσως επίσης να ωθήσει τον αραβικό συνασπισμό να περιορίσει την στήριξή του προς τον Χάντι, ο οποίος ζει αυτοεξόριστος στο Ριάντ από το 2015.

«Η πραγματικότητα μοιάζει να είναι ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν αγανακτήσει από τον Χάντι και οργανώνουν το δικό τους σχέδιο για τη νότια Υεμένη», σημειώνει ο Χέντερσον.

Τα Εμιράτα έχουν εκπαιδεύσει μια στρατιωτική ομάδα στην Υεμένη με την ονομασία «Ζώνη Ασφαλείας», η οποία φέρεται να είναι υπέρ του αυτονομιστικού κινήματος.

«Ίσως είναι τραβηγμένο να πούμε ότι πρόκειται για το τέλος της κυβέρνησης Χάντι, όμως πιστεύω ότι είναι σωστό να πούμε ότι είναι το τέλος της ενωμένης Υεμένης», εκτιμά από την πλευρά της Φαρεά αλ Μουσλίμι αναλύτρια του Chatham House του Λονδίνου.