Σε τροχιά νέας πτώσης βρίσκεται η τουρκική λίρα, παρά τις συντονισμένες προσπάθειες για στήριξη του νομίσματος από τις τουρκικές, κρατικές τράπεζες, καθώς η αγορά προετοιμάζεται για την επιβολή οικονομικών κυρώσεων από τους Αμερικανούς, που όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών, Στίβεν Μνούτσιν, θα «κλείσουν» την τουρκική οικονομία (“shut down”). Πριν από λίγο, ο Τραμπ έγραψε στο Twitter ότι «έρχονται μεγάλες κυρώσεις στην Τουρκία».
Η λίρα υποχωρεί σήμερα κάτω από το όριο των 5,92 με το δολάριο, σημειώνοντας πτώση περίπου κατά 0,60%. Το ποσοστό της υποχώρησης δεν δίνει όλη την εικόνα της «μάχης» που βρίσκεται σε εξέλιξη από την περασμένη εβδομάδα και συνεχίζεται με ένταση σήμερα.
Όπως μεταδίδει το Bloomberg, οι κρατικές εμπορικές τράπεζες της Τουρκίας συνεχίζουν να πωλούν μαζικά δολάρια για να στηρίξουν το νόμισμα και εξαντλούν τα συναλλαγματικά τους αποθέματα, ενώ ήδη την περασμένη εβδομάδα ξόδεψαν περισσότερα από 3,5 δισ. δολ. για να θέσουν υπό έλεγχο την πτώση του νομίσματος.
Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η κεντρική τράπεζα δεν έχει επαρκή αποθέματα για να στηρίξει τη λίρα, γι' αυτό και μένει στο περιθώριο χωρίς να παρεμβαίνει, αφήνοντας το έργο της στήριξης στις κρατικές τράπεζες, που όμως έχουν επίσης χαμηλά συναλλαγματικά αποθέματα, σε σχέση με τις μεγάλες ανάγκες της χώρας για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους.
Όπως έγραψε χαρακτηριστικά το Bloomberg, για να αποδώσει τη μεγάλη σημασία που θα έχει η επιβολή οικονομικών κυρώσεων από τις ΗΠΑ, δημιουργώντας κίνδυνο συναλλαγματικής κρίσης στην Τουρκία, τέτοιες κυρώσεις θα άφηναν ελεύθερες τις «αρκούδες» της αγοράς συναλλάγματος, δηλαδή τους «παίκτες» που ποντάρουν στην υποτίμηση του νομίσματος, για να επιτεθούν στη λίρα.
Ο πρόεδρος Τραμπ, που δέχεται οξύτατη κριτική ακόμη και από Ρεπουμπλικανούς συμμάχους του στο Κογκρέσο για την εγκατάλειψη των Κούρδων, την ώρα που μάλιστα που φθάνουν συνεχώς αναφορές για αγριότητες από τις τουρκικές δυνάμεις και τους φιλικούς τους αντάρτες στα εδάφη της Συρίας, δήλωσε ότι είναι έτοιμος να ενεργοποιήσει οικονομικές κυρώσεις, που όπως έχει γράψει ο ίδιος στο Twitter πριν από λίγες ημέρες, θα «καταστρέψουν και εξαφανίσουν» την τουρκική οικονομία.
Μιλώντας στο ABC, ο Αμερικανός υπ. Οικονομικών, Στίβεν Μνούτσιν, δήλωσε ότι δεν είναι δουλειά των αμερικανικών δυνάμεων να παρεμβαίνουν σε μια ιστορική σύγκρουση, όπως αυτή των Κούρδων με τους Τούρκους, αλλά η Τουρκία «έχει προειδοποιηθεί ότι ο πρόεδρος με έχει εξουσιοδοτήσει να κλείσω, πρακτικά, την τουρκική οικονομία και αυτό μπορεί να γίνει σε ένα δευτερόλεπτο, αμέσως μόλις το διατάξει».
Η αναφορά αυτή του Μνούτσιν ερμηνεύεται ως ένας σαφής υπαινιγμός για επιβολή του είδους κυρώσεων που θα αποτελούσαν συντριπτικό πλήγμα για την τουρκική οικονομία, δηλαδή των κυρώσεων στο τραπεζικό σύστημα της χώρας, με διακοπή της πρόσβασης των τουρκικών τραπεζών σε δολαριακούς λογαριασμούς στις ΗΠΑ.
Στρίμωξε τον Τραμπ το Κογκρέσο
Αναλυτές αμφισβητούν ότι ο Τραμπ θα θελήσει να επιβάλει τόσο ισχυρό πλήγμα στην Άγκυρα, όμως ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει μεγάλα πολιτικά περιθώρια να αποφύγει την επιβολή οικονομικών κυρώσεων, καθώς αύριο ανοίγει και πάλι το Κογκρέσο, ύστερα από προσωρινή διακοπή της λειτουργίας του, και υπάρχει κατατεθειμένο νομοσχέδιο διακομματικής αποδοχής, που υπογράφεται από δύο κορυφαίους γερουσιαστές των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων και προβλέπει την ενεργοποίηση συντριπτικών κυρώσεων στην Τουρκία.
Αυτός, άλλωστε, είναι ο λόγος που ο Τραμπ δηλώνει ότι για το θέμα της Τουρκίας βρίσκεται σε συνεννόηση με εκπροσώπους και των δύο κομμάτων στο Κογκρέσο. Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζει ο Τραμπ, αν δεν επιβάλει κυρώσεις, είναι να ψηφισθεί με ευρεία πλειοψηφία ένα νομοσχέδιο που θα τον υποχρεώνει να τις επιβάλει, με αποτέλεσμα να ερμηνευθεί αυτό ως πολιτική ήττα του προέδρου.
Το νομοσχέδιο που έχει κατατεθεί συνυπογράφουν ο σύμμαχος του Τραμπ, γερουσιαστής Γκράχαμ και ο Δημοκρατικός, Βαν Χόλεν. Προβλέπει την άμεση ενεργοποίηση δέσμης πολύ σοβαρών οικονομικών κυρώσεων, που θα μπορούσαν να «γονατίσουν» την τουρκική οικονομία και οι οποίες θα μπορούσαν να αποσυρθούν μόνο όταν επιβεβαιωθεί από την αμερικανική κυβέρνηση ότι οι Τούρκοι έχουν αποσύρει όλες τις δυνάμεις τους, περιλαμβανομένων των φιλικών τους ανταρτών, από εδάφη της Συρίας που έχουν καταλάβει.
Η λίστα των κυρώσεων περιλαμβάνει από την επιβολή κυρώσεων σε προσωπικά περιουσιακά στοιχεία που κρατούν στις ΗΠΑ ο ίδιος ο Ερντογάν και μέλη της κυβέρνησής του, ως την απαγόρευση συναλλαγών για αμυντικό υλικό, κυρώσεις σε ξένους που συνεργάζονται με την τουρκική ενεργειακή βιομηχανία και απαγόρευση στρατιωτικής βοήθειας.
Η πιο σημαντική κύρωση που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο αφορά τους ρωσικούς πυραύλους S-400. Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο, με την ψήφισή του θα ορισθεί ότι η αγορά του συστήματος από την Τουρκία είναι σημαντική συναλλαγή, σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου για την επιβολή κυρώσεων σε όσους προχωρούν σε συναλλαγές με την Ρωσία (νόμος CAATSA).
Πρόκειται για έναν εξαιρετικά αυστηρό νόμο, που επιβλήθηκε από το Κογκρέσο στον Τραμπ με αυξημένη πλειοψηφία. Ανάμεσα στις 12 κυρώσεις αυτού του νόμου, εκ των οποίων επιλέγει ο πρόεδρος ποιες θα ενεργοποιηθούν, περιλαμβάνονται καταστροφικά για την τουρκική οικονομία μέτρα, όπως η διακοπή κάθε είδους συναλλαγών με το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και το μπλοκάρισμα της έκδοσης αδειών εξαγωγής τουρκικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ.
