Βραδυφλεγής δημοσιονομική βόμβα 430 εκατ. σιγοκαίει στα ταμεία συντάξεως των μεγάλων ημικρατικών οργανισμών, που θα πρέπει να τα καλύψουν μεταφέροντας άμεσα ή έμμεσα το βάρος στους φορολογούμενους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιέχονται στις ετήσιες εκθέσεις του γενικού ελεγκτή της Δημοκρατίας, οι μεγάλοι ημικρατικοί οργανισμοί παρουσιάζουν μεγάλα ελλείμματα στα ταμεία συντάξεως, εν μέρει λόγω πρακτικών κακής διαχείρισης του αποθεματικού τους.
Cyta
Το μεγαλύτερο έλλειμμα εντοπίζεται στη Cyta, όπου ορισμένες περιπτώσεις διαχείρισης του ενεργητικού του ταμείου συντάξεως οδηγήθηκαν στην εισαγγελία. Η αναλογιστική μελέτη χρηματοδότησης του ταμείου συντάξεων της Cyta με ημερομηνία αναφοράς την 31.12.2014 κατέδειξε έλλειμμα χρηματοδότησης ύψους 160 εκατ. ευρώ.
Στις 26.8.2015 ο έφορος ταμείων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών κάλεσε τον πρόεδρο του ταμείου να μεριμνήσει για την άμεση κατάρτιση σχεδίου ανάκαμψης του και να το υποβάλει προς έγκριση στον έφορο.
Σύμφωνα με το σχέδιο ανάκαμψης το οποίο εγκρίθηκε από τους διαχειριστές στις 21.7.2015 και επικυρώθηκε από το διοικητικό συμβούλιο της αρχής στις 15.9.2015, για αποπληρωμή του ελλείμματος η αρχή θα καταβάλλει στο ταμείο, πέραν των μηνιαίων συνεισφορών της, 17 εκατ. ετησίως για τα επόμενα δέκα χρόνια.
Προς διευθέτηση της πρώτης πληρωμής των 17 εκατ. στο ταμείο, υποβλήθηκε και εγκρίθηκε συμπληρωματικός προϋπολογισμός. Ο γενικός ελεγκτής της Δημοκρατίας Οδυσσέως Μιχαηλίδης σε δηλώσεις του στη StockWatch σημείωσε ότι η Cyta, κάθε χρόνο αφαιρεί από τα κέρδη της συγκεκριμένο ποσό το οποίο καλύπτει εν μέρει και σταδιακά το έλλειμμα, επιστρέφοντας πολύ λιγότερα στον φορολογούμενο πολίτη.
ΑΗΚ
Μεγάλο είναι το πρόβλημα και στην ΑΗΚ, που παρουσιάζει μείωση των υποχρεώσεων λόγω των νέων παραδοχών που χρησιμοποιήθηκαν στην αναλογιστική μελέτη.
Σύμφωνα με την τελική αναλογιστική εκτίμηση σε σχέση με την ΑΗΚ, η παρούσα αξία των υποχρεώσεων μειώθηκε από 757 εκατ. στις 31.12.2014 σε €663 εκ. στις 31.12.2015, ενώ η πραγματική αξία των περιουσιακών στοιχείων του ταμείου μειώθηκε από €539 εκ. το 2014 σε €530 εκ. το 2015, με αποτέλεσμα η καθαρή υποχρέωση της αρχής προς το ταμείο ύψους 218 εκατ. στις 31.12.2014 να μειωθεί σε 133 εκατ. στις 31.12.2015.
Σύμφωνα με τον γενικό ελεγκτή, η μείωση οφείλεται κυρίως στην αλλαγή των παραδοχών που χρησιμοποιήθηκαν από τον νέο οίκο στον οποίο ανατέθηκε η ετοιμασία της αναλογιστικής εκτίμησης για το έτος 2015.
ΡΙΚ
Σύμφωνα με την αναλογιστική εκτίμηση που υποβλήθηκε τον Φεβρουάριο 2016 με ημερομηνία αναφοράς την 31.12.2015, το ταμείο συντάξεων του ΡΙΚ παρουσιάζει αναλογιστικό έλλειμμα ύψους €120 εκ.
Στον προϋπολογισμό του ιδρύματος για το έτος 2015, έχει συμπεριληφθεί πρόνοια για πληρωμές προς το ταμείο συντάξεων ύψους 3,8 εκατ., ποσό το οποίο έχει καταβληθεί.
Σημειώνεται ότι κατά το 2015 καταβλήθηκαν από το ταμείο συντάξεων ωφελήματα (συντάξεις και εφάπαξ) ύψους 6,9 εκατ. ευρώ. Στην έκθεση του γενικού ελεγκτή επισημαίνεται ότι δεν έχει αρχίσει ακόμη η ουσιαστική χρηματοδότηση του ελλείμματος.
Ο κ. Μιχαηλίδης στην περίπτωση του ΡΙΚ, τονίζει ότι το έλλειμμα του θα καλυφθεί απευθείας από τον φορολογούμενο πολίτη αφού η κρατική ραδιοτηλεόραση, όπως είπε, δεν καταγράφει κέρδη και λαμβάνει κρατική χορηγία.
Στον Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών παρουσιάζεται αναλογιστική υποχρέωση 14 εκατ. και στον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού υπάρχει έλλειμμα 3 εκατ. με στοιχεία του 2009.
Με σύνεση διαχείριση
Ο γενικός ελεγκτής της Δημοκρατίας επισημαίνει ότι η διαχείριση των αποθεματικών του σχεδίου συντάξεων πρέπει να γίνεται με σύνεση, ακολουθώντας τους κανόνες χρηστής διοίκησης.
Για τη Cyta, σημειώνει ότι από τον έλεγχο των διαδικασιών επιλογής και παρακολούθησης των επενδύσεων την περίοδο 2009-2013, ο οποίος έγινε από τη διεύθυνση εσωτερικού ελέγχου, διαφάνηκε ότι δεν προστατεύτηκαν τα συμφέροντα του ταμείου.
Οι εμπλεκόμενοι διαχειριστές και λειτουργοί, σημειώνεται, δεν εφάρμοσαν την απαραίτητη σύνεση, γνώση και επιδεξιότητα, δεν έδρασαν με την απαραίτητη προσοχή, δεν εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους έναντι του ταμείου και της αρχής ως χρηματοδοτούσας αρχής, και άφησαν το ταμείο εκτεθειμένο σε σημαντικούς κινδύνους και οικονομική ζημιά η οποία υπολογίζεται σε 179,1 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον διαπιστώθηκε καθολική έλλειψη πλαισίου διακυβέρνησης. Η διαχειριστική επιτροπή του σχεδίου έχει αναθέσει σε νομικό σύμβουλο την αξιολόγηση των συμβάσεων για αγορά ακινήτων έτσι ώστε να κινηθούν αγωγές εναντίον οποιουδήποτε έχει παραβλάψει τα συμφέροντα του σχεδίου. Η διαχείριση του ταμείου έχει συνδεθεί με την περίπτωση της επένδυσης στη Δρομολαξιά, για την οποία έχουν καταδικαστεί και στελέχη της Cyta.
