«Η Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, είναι μια ανεξάρτητη Αρχή, με συγκεκριμένες αρμοδιότητες από το νομοθετικό της πλαίσιο που έχει θεσπιστεί και με βάση αυτό κινούμαστε. Ελέγχουμε τη νομιμότητα των δημοσίων συμβάσεων. Δεν είμαστε ποινικό δικαστήριο για να ερευνούμε παραβατικές συμπεριφορές, ούτε τυχόν ποινικά κολάσιμες πράξεις. Αν κάτι τέτοιο προκύπτει από την έρευνά μας, τότε διαβιβάζονται τα πορίσματα μας αρμοδίως». Αυτό ξεκαθάρισε ο πρόεδρος της Αρχής, Γεώργιος Κατοπόδης, απαντώντας σε παρατηρήσεις βουλευτών της αντιπολίτευσης, κατά την παρουσίαση της έκθεσης της ΕΑΑΔΣ για το έτος 2019, στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.
Ο πρόεδρος της Αρχής, ενημέρωσε ότι οι καταγγελίες που γίνονται είναι απόρρητες και δεν μπορούν να δημοσιοποιούνται. Όταν γίνεται μια καταγγελία ή υποπίπτει ένα θέμα στην αντίληψη της Αρχής από την δημοσιότητα, διαβεβαίωσε ότι αυθημερόν ή την επόμενη ημέρα κινούνται οι ελεγκτικές διαδικασίες.
Στο θέμα των ελέγχων, ο κ. Κατοπόδης ανέφερε, πως έχει γίνει μια πάρα πολύ μεγάλη δουλειά. Ο έλεγχος, βάσει του Ν. 4013 είναι δειγματοληπτικός και καθορίζει όλες τις ενέργειες. Για συμβάσεις απευθείας αναθέσεων ή για συμβάσεις που έχουν λήξει, εξήγησε πως με βάση το νόμο η Αρχή δεν έχει αρμοδιότητα. Είπε ότι ο ρόλος της Αρχής στο θέμα των ελέγχων είναι να κοιτάζει, κυρίως, τις συστημικές παθογένειες του συστήματος. Έχουμε, ανέφερε, στήσει ένα σύστημα μεθοδολογικό, όπως είναι το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Εθνικής Βάσης Δημοσίων Συμβάσεων και η Αρχή Χαρτογράφησης Κινδύνων των Αρχών, για να μπορέσουμε να δούμε, με ένα σύστημα risk-analysis και red-flags, πού υπάρχει πρόβλημα. Εξήγησε πως το να προσπαθείς να εποπτεύσεις περίπου 3.000 αναθέτουσες αρχές και φορείς, δηλαδή περίπου 200.000 συμβάσεις ετησίως και 10.000 προσωπικό να έχει η Αρχή, αυτό δεν θα ήταν εφικτό. Γι' αυτό η Αρχή έχει δημιουργήσει μια μεθοδολογία ελέγχων (ήδη έχουν προχωρήσει οι προκηρύξεις και οι διαγωνισμοί για την υλοποίηση του συστήματος αυτού), ενώ, παράλληλα, έχουν γίνει και παρεμβάσεις που αφορούν την διαφάνεια. Χαρακτηριστικά ανέφερε, πως πολλές φορές αυτόκλητα η Αρχή έχει γνωμοδοτήσει, όπως σε συμβάσεις του υπουργείου Μετανάστευσης, γιατί το επιτρέπει ο νόμος και πρόσθεσε πως οι γνώμες αυτές αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Αρχής. Πάντοτε, τόνισε, συνεργαζόμαστε με όλα τα υπουργεία και στο πλαίσιο αυτό, «πολλές φορές έχω παρέμβει και έχουν αποσυρθεί διατάξεις, όπως η διάταξη του άρθρου 192 για τις προγραμματικές συμβάσεις του ΤΕΕ, καθώς υπήρχε θέμα συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο».
Για την προαγωγή της διαφάνειας, ο πρόεδρος της Αρχής ανέφερε πως το 2017 προωθήθηκε ο Κώδικας Δεοντολογίας των μελών του ΔΣ και του προσωπικού, για να αντιμετωπίζονται ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων. Και ήδη μια ομάδα έχει συσταθεί για την βελτίωσή του. «Είμαστε τώρα στο τέλος της υιοθέτησης δύο ISO. Το ISO 9001 για τις διαδικασίες, οι οποίες περιλαμβάνουν όλη την Αρχή και το Συμβούλιο, άρα και τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο και το anti-bribery, το ISO 37001, για την καταπολέμηση της δωροδοκίας. Επίσης, κάνουμε και δύο πολύ σημαντικές παρεμβάσεις. Την δημιουργία της πλατφόρμας "Whistleblowing", για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, όπου δημιουργεί μια ασφαλή πρόσβαση σε ανώνυμες καταγγελίες και η οποία λειτουργεί με απόλυτη επιτυχία και έχουμε λάβει τα συγχαρητήρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής». Επίσης, αναφορικά με τη covid-19, είπε ότι «ζητήσαμε να υπάρχει ένα υποχρεωτικό πεδίο στο ΚΗΜΔΣ για τις απευθείας αναθέσεις και διαπραγματεύσεις, ώστε να μπορεί κανείς με μία ματιά να έχεις μια συνολική εικόνα των απευθείας αναθέσεων και διαπραγματεύσεων, κάτι που ο υπουργός Ανάπτυξης, 'Αδωνις Γεωργιάδης, το έκανε αμέσως». Είπε επίσης, ότι ζητήθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το υπουργείο Ανάπτυξης, να υπάρξει ένα ειδικό πεδίο που να λέει, όχι μόνο «απευθείας αναθέσεις», αλλά και απευθείας αναθέσεις covid-19, με ή χωρίς προηγούμενη δημοσίευση.
Ο αντιπρόεδρος της Αρχής, Αδάμ Καραγλάνης, είπε ότι ειδικά για τις συμβάσεις που αφορούν την covid-19, για λόγους πληροφόρησης και υποβοήθησης των Αρχών, αλλά και πληροφόρησης των ενδιαφερομένων και διαφάνειας, «δημιουργήσαμε ειδικό πεδίο στο site μας, όπου βρίσκεται συγκεντρωμένη όλη η πληροφορία σχετικά με την covid-19, σε σχέση προς τις δημόσιες συμβάσεις». Όπως σημείωσε, εκεί αναρτούμε οποιοδήποτε έγγραφο, οδηγία ή γνώμη έχουμε βγάλει που άπτεται ζητημάτων προμηθειών δημοσίων συμβάσεων που σχετίζονται με την covid-19. Σε αυτές τις γνωμοδοτήσεις της Αρχής, που είναι επί νομοθετικών διατάξεων ή επί αιτημάτων διαπραγμάτευσης, δηλαδή για απευθείας διαπραγμάτευση, έχουμε αναφέρει αρκετά πράγματα στα οποία η Αρχή μας τονίζει ποιες διαδικασίες είναι συμβατές με το ενωσιακό δίκαιο και ποιες όχι, σε ποιες, ενδεχομένως, δίνει ισχυρή σύσταση να αλλάξουν. Η Αρχή, είπε επίσης ο αντιπρόεδρος, έχει εκδώσει και την Οδηγία 24 «για να δώσουμε μια βοήθεια στις αναθέτουσες αρχές γι' αυτές τις έκτακτες συνθήκες».
Ερωτηθείς ο πρόεδρος της Αρχής, για το εάν έχει ελεγχθεί από την ΕΑΑΔΣ η σύμβαση του Ελληνικού, απάντησε ότι «το Ελληνικό δεν είναι δημόσια σύμβαση, είναι θέμα ακινήτου. Εμείς δεν έχουμε αρμοδιότητα επί της σύμβασης του Ελληνικού, γιατί εξαιρείται ρητά, με βάση την κοινοτική νομοθεσία». Σχετικά με την πρόθεση της συγχώνευσης της ΕΑΑΔΗΣΥ με την ΑΕΠΠ και εάν αυτό έχει κοινοποιηθεί στη DGGO, ο Γιώργος Κατοπόδης ανέφερε, ότι όντως έχει έρθει σε γνώση μας ένα σχέδιο που ουσιαστικά καταργεί την ΕΑΑΔΗΣΥ και την υπάγει σε μια νέα αρχή. «Θεωρώ ότι, πρώτα απ' όλα, είναι πάρα πολύ μεγάλο το έργο της ΕΑΑΔΗΣΥ για να μπορέσει να μεταφερθεί σε μια άλλη Αρχή, με μία απλή μεταφορά αρμοδιοτήτων» είπε, τονίζοντας πως ειδικά τώρα με το νέο Ταμείο Ανάκαμψης και την απορρόφηση των κονδυλίων, ο ρόλος που θα κληθεί να επιτελέσει η ΕΑΑΔΗΣΥ είναι πάρα πολύ σημαντικός, γιατί θα αξιολογηθούν και θα χρηματοδοτηθούν περίπου 170 κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων και περισσότερα από 1.000 έργα. «Μιλάμε για περίπου 400 διαγωνισμούς, οι οποίοι θα πρέπει να αξιολογηθούν. Μια γενικότερη αποδυνάμωση της ΕΑΑΔΗΣΥ, θα επέφερε μία μεγάλη αναστάτωση του συστήματος δημοσίων συμβάσεων, γιατί, πλέον, είμαστε αναπόσπαστο τμήμα του συστήματος δημοσίων συμβάσεων, δεν είμαστε απλά μια Αρχή, είμαστε ένα τμήμα ενός συστήματος, το οποίο αν κληθεί να αντιμετωπίσει το κενό αυτό αργότερα, θα είναι πολύ αργά μετά».
Απαντώντας σε σχόλιο του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Παύλου Πολάκη, σχετικά με την αναφορά για την βάπτιση του παιδιού του από τον Άδωνι Γεωργιάδη, ο κ. Κατοπόδης είπε: «Έχω δεχθεί πάρα πολύ μεγάλη προσωπική επίθεση για ένα θέμα το οποίο είναι καθαρά προσωπικό. Αφορά ένα βρέφος και κυρίως είναι ένα θέμα που άπτεται ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Εύχομαι, πραγματικά, κανείς να μην έχει την ανάγκη και τους λόγους που είχα εγώ για να προσφύγω σε αυτήν την διαδικασία, υπό αυτές τις συνθήκες. Γιατί μια βάπτιση είναι μια διαδικασία η οποία είναι μία φορά στη ζωή του καθενός. Πρώτα απ' όλα, προδίδει το θρήσκευμα και, κυρίως, δεν το κάνεις κάθε χρόνο. 'Αρα, νομίζω ότι αν δεν υπήρχαν πραγματικά πολύ σοβαροί λόγοι, δεν πας να κάνεις μια τέτοια θρησκευτική τελετή, με έξι άτομα, χωρίς φίλους, χωρίς συγγενείς, χωρίς κανέναν, απλά και μόνο για να την κάνεις. Η χρήση όμως του γεγονότος αυτού από ορισμένους, γίνεται για λόγους άλλους. Αν θέλουν να μου βρούνε κάτι που έχω κάνει, που δεν είναι σύμφωνο με τις αρμοδιότητές μου ή κάποια δική μου παράλειψη, να το πούνε και να έρθω εδώ να απαντήσω. Να προσφεύγουμε, όμως, σε τέτοια πράγματα, τέτοιες πρακτικές και τακτικές, για να δημιουργούμε, πιστεύω, εντυπώσεις, δεν είναι σωστό. Σας λέω και πάλι, είναι ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και, βεβαίως, επιφυλάσσομαι να ασκήσω τα νόμιμα δικαιώματά μου ως προς αυτό».
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Παύλος Πολάκης, νωρίτερα είχε επικρίνει τον πρόεδρο της Αρχής, λέγοντας ότι «ο κ. Καταπόδης και η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, με βάση μία διαδρομή από το 2016 μέχρι το 2021, είναι η απόδειξη του γιατί δεν πρέπει να υπάρχει αυτή η Ανεξάρτητη Αρχή και ότι πρέπει να υπάρξει μια αλλαγή πλήρης, σε όλη τη διαδικασία του ελέγχου του Δημοσίου». Του καταλόγισε προσωπικά ότι καθυστερούσε, ότι το 2018 όταν έφτιαχνε το νέο Κανονισμό του ΕΟΔΥ, είχε «στυλώσει τα πόδια» να μην υπάρχει η δυνατότητα αποφάσεων ανάθεσης συμβάσεων, ακόμα και όταν υπάρχει ένα έκτακτο γεγονός, αλλά τότε, όπως είπε ο βουλευτής, είχαν αρχίσει να βγαίνουν οι δημοσκοπήσεις και εκείνος είχε «αρχίσει τις "κωλοτουμπίτσες"». Σήμερα, τον ρώτησε, τι έχετε κάνει που «εδώ και ένα χρόνο, στο όνομα της πανδημίας έχουν φάει, από τη Νικολάου και τον Μηταράκη, μέχρι οι διοικητές των ΥΠΕ τις πόρτες, τα παραθυρόφυλλα, τα μάσκουλα και τα τραπέζια; Που είναι η Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων; Τι κάνει; Γιατί δεν βγαίνετε να υπερασπιστείτε το δημόσιο χρήμα; Γιατί δεν βγήκατε να μιλήσετε και να καταγγείλετε τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος που γίνεται; Σας κώλυσε και κώλωσε η κουμπαριά με τον 'Αδωνι; Για πείτε μου. Δεν ποινικοποιώ τις προσωπικές σχέσεις, αλλά για κάτσε, που είσαι τόσο καιρό;».
Ο βουλευτής της ΝΔ Θάνος Πλεύρης, απάντησε στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Παύλο Πολάκη, λέγοντάς του ότι ο κ. Κατοπόδης τοποθετήθηκε επικεφαλής της Αρχής το 2016 από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, συνεπώς η κριτική του θα έπρεπε να είναι στον υπουργό εκείνον που τότε τον επέλεξε και στο τότε Μέγαρο Μαξίμου. Ακόμα, είπε, ότι τον κατηγορείτε ότι έκανε «κωλοτούμπα» δείχνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στο μυαλό του έχει τις ανεξάρτητες αρχές για να βάζει ο καθένας τους δικούς του! Η ΝΔ, ανέφερε ο κ. Πλεύρης, σέβεται διαχρονικά τις ανεξάρτητες αρχές. Σέβεται τα πρόσωπα οποτεδήποτε μπαίνουν. Καταλόγισε δε στον βουλευτή ότι σκόπιμα μπερδεύει τους όρους και τους ρόλους, καθώς η Ανεξάρτητη Αρχή, δεν είναι και δεν πρέπει να γίνει Ελεγκτικό Συνέδριο. Ο ρόλος της συγκεκριμένης Αρχής είναι, να δημιουργεί το πλαίσιο, βάσει των οποίων θα γίνονται οι συμβάσεις. Δεν είναι ρόλος της Αρχής να γίνει ένα νέο Ελεγκτικό Συνέδριο, που όταν υλοποιούνται οι προμήθειες συνολικά, θα έρχεται, να τις κοιτά.
Ο βουλευτής της ΝΔ, Δημήτρης Μαρκόπουλος, αντέτεινε στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Παύλο Πολάκη, πως «οι ανεξάρτητες Αρχές πρέπει να υπάρχουν για να μην τηρούνται διπλά βιβλία σε Δήμους. Είναι το θεσμικό φρένο, για να μη γίνονται τέτοιου είδους παρανομίες και παρατυπίες, όπως ο ίδιος ο κ. Πολάκης έκανε, όταν ήταν δήμαρχος. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, είπε, δεν είναι βολικές αυτές οι Ανεξάρτητες Αρχές και ο παριστάμενος πρόεδρος της Αρχής δεν ήταν βολικός στα όνειρα του κ. Τσίπρα και του κ. Πολάκη, να πιάσουν τους «αρμούς της εξουσίας». Εσείς «δεν θέλετε τις Ανεξάρτητες Αρχές γιατί θέλετε ένα κράτος "λάφυρο". Αυτός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ» τόνισε.
