Τη δυσφορία τους για το ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ακόμα καταθέσει νομοθετική πρόταση για τη θέσπιση ενός αντικειμενικού μηχανισμού για την προστασία της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως της έχει ζητηθεί από το 2016, εξέφρασαν οι ευρωβουλευτές σε μη νομοθετικό τους ψήφισμα.
Το κείμενο, το οποίο εγκρίθηκε με ανάταση της χειρός, έρχεται σε συνέχεια της συζήτησης που διεξήχθη στην ολομέλεια στις 23 Οκτωβρίου. Ο μηχανισμός που προτείνει το Ευρωκοινοβούλιο, θα βασίζεται σε μια ετήσια βάση αξιολόγησης της συμμόρφωσης όλων των κρατών μελών με τις αξίες που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των συστάσεων για κάθε χώρα - ακολουθούμενη από διακοινοβουλευτική συζήτηση.
Σύμφωνα με το ψήφισμα, αυτό το νέο μέσο θα μπορούσε να συνδεθεί με το σχέδιο νομοθεσίας που προτείνει η Επιτροπή για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ σε περίπτωση ανεπάρκειας του κράτους δικαίου, καθώς το σημερινό πλαίσιο διαλόγου δεν αρκεί για να αποτρέψει ή να αποκαταστήσει τις απειλές κατά του κράτους δικαίου.
«Η ΕΕ χρειάζεται έναν συνεκτικό, μόνιμο και αντικειμενικό μηχανισμό για την προστασία της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων» ανέφερε το Ευρωκοινοβούλιο ζητώντας από το Συμβούλιο να «αναλάβει πραγματικά» τον ρόλο του στις συνεχιζόμενες διαδικασίες του άρθρου 7.
Οι ευρωβουλευτές, σύμφωνα με το ΑΜΠΕ, σημειώνουν ότι έκτοτε, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει κάνει το πρωτοφανές βήμα να καλέσει το Συμβούλιο να ενεργοποιήσει την εφαρμογή του άρθρου 7 της Συνθήκης ΕΕ έναντι της Ουγγαρίας και να προσδιορίσει την ύπαρξη σαφούς κινδύνου σοβαρής παράβασης από την Ουγγαρία των ιδρυτικών αξιών της ΕΕ, ενώ η Επιτροπή ανέλαβε την πρωτοβουλία σχετικά με την Πολωνία και ζήτησε επίσης την έναρξη της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο. Το Ευρωκοινοβούλιο καλεί λοιπόν το Συμβούλιο να «αναλάβει πραγματικά» τον θεσμικό του ρόλο στις εν εξελίξει διαδικασίες και να το προσκαλέσει να υποβάλει την πρότασή του για την Ουγγαρία.
Υπογραμμίζοντας επίσης την αυξανόμενη ανησυχία για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στη Μάλτα, τη Σλοβακία και τη Ρουμανία, καθώς και τον μεγάλο αριθμό υποθέσεων παράβασης κατά ορισμένων κρατών μελών στον τομέα της Δικαιοσύνης, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ιθαγένειας, το Ευρωκοινοβούλιο προειδοποιεί ότι οι προκλήσεις για το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία στην ΕΕ, θέτουν σε κίνδυνο την ελευθερία, την ασφάλεια, τη δικαιοσύνη και τη νομιμότητα της εξωτερικής δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ιδίως στο πλαίσιο της πολιτικής ένταξης και γειτονίας.
