Σύμφωνα με το νομοσχέδιο για το δομημένο περιβάλλον που κατατέθηκε στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή της Βουλής, ενεργοποιείται ο θεσμός της μεταφοράς συντελεστή δόμησης, ενώ θα προβλέπεται και η απαγόρευση μίσθωσης αυθαίρετων κτισμάτων. Την ίδια ώρα θα υπάρχει έκπτωση έως 60% στο ειδικό πρόστιμο.
Παράλληλα, για τη ρύθμιση αυθαίρετης δόμησης η οποία αφορά τον ισχύοντα νόμο 4178/2013, που πρόκειται όμως να αντικατασταθεί μόλις ψηφιστεί ο καινούργιος, δίνεται παράταση 45 ημερών. Tην ίδια ώρα, η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων για τα αυθαίρετα ορίστηκε η 8η Ιουνίου του 2019.
Όσον αφορά το τι προβλέπει αναλυτικά ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα, το νομοσχέδιο που εξετάζει η ΚΕΝΕ, θα ενεργοποιήση την απαγόρευση μίσθωσης ακίνητων που θα έχουν πολεοδομικές παραβάσεις. Στην ουσία, αν κάποιος θέλει να μισθώσει ένα ακίνητο, θα πρέπει να προσκομίζει τον αριθμό οικοδομικής άδειας ή τη δήλωση ότι το ακίνητο έχει τακτοποιηθεί. Βέβαια, για τις περιπτώσεις παραβάσεων μικρότερης κλίμακας, όπως είναι για παράδειγμα οι ημιυπαίθριοι και οι αλλαγές χρήσης, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη.
Πιο συγκεκριμένα, απαγορεύεται και είναι άκυρη η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο, στο οποίο έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή έχει εγκατασταθεί αυθαίρετη αλλαγή χρήσης. Ωστόσο, εξαίρεση από την απαγόρευση μίσθωσης θα έχουν τα ακίνητα στα οποία έχουν εκτελεστεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εγκατασταθεί αυθαίρετες χρήσεις που:
α) υφίστανται προ της 30-11-1955, ημερομηνίας ισχύος του από 9-8-1955 Β.Δ/τος ή
β) έχουν απαλλαγεί από την κατεδάφιση ή
γ) έχει ανασταλεί η κατεδάφιση, χωρίς όμως να έχει απορριφθεί με απόφαση του αρμοδίου κατά περίπτωση οργάνου η αίτηση για την εξαίρεση από την κατεδάφιση ή
στ) έχει περατωθεί η διαδικασία διατήρησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3775/2009 (Α’ 122) ή του ν. 3843/2010 (Α’ 62) και για το χρονικό διάστημα που προβλέπεται σε αυτές ή έχει περατωθεί η διαδικασία της διατήρησης υπό τις προϋποθέσεις του νέου νόμου ή
ζ) έχει περατωθεί η διαδικασία καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου ή έχει καταβληθεί ποσοστό 30% του ενιαίου ειδικού προστίμου εφόσον ορίζεται από τις νέες διατάξεις ή των προηγούμενων νόμων για τα αυθαίρετα (του αντισυνταγματικού 4014/2011 και του 4178/2013).
Μειώσεις στα πρόστιμα
Το νέο σχέδιο νόμου προβλέπει για όσους αποφασίσουν να νομιμοποιήσουν αυθαίρετο κτίσμα από τις 09/12/2017 έως τις 08/06/2018 και για όσους έχουν υποβάλει μελέτη στατικής επάρκειας
έκπτωση 10% του προστίμου. Αναλυτικότερα:
• εάν εκπονηθεί στατική μελέτη σε περιοχές με σεισμική επικινδυνότητα 3, η έκπτωση θα φτάνει το 60%,
• σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2 το 50%
• σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1 το 30%.
Μείωση 30% με 50% (ανάλογα με τα τετραγωνικά) θα ισχύσει για κτίσματα που ολοκλήρωσαν την ενεργειακή αναβάθμιση.
Να σημειωθεί ότι το πρόστιμο μπορεί να καταβάλλεται σε 80 μηνιαίες δόσεις. Στην περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής του ποσού της μηνιαίας δόσης το ανεξόφλητο ποσό θα προσαυξάνεται κατά 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης. Για τις περιπτώσεις εφάπαξ καταβολής έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της ημερομηνίας υπαγωγής, θα παρέχεται έκπτωση 20% επί του προστίμου.
Σε περίπτωση καταβολής 30% του συνολικού ποσού του προστίμου έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επομένου μήνα της ημερομηνίας υπαγωγής, θα εξασφαλίζεται έκπτωση 10% επί του προστίμου.
Πρόστιμα για ειδικές ομάδες πληθυσμού
• Το 15% του προστίμου θα καταβάλλουν άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω καθώς και πρόσωπα με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ.
• Ατομα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω καθώς και πρόσωπα με ατομικό εισόδημα έως 18.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 24.000 ευρώ καταβάλλουν ποσοστό 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
• Το 20% του προστίμου θα καταβάλλουν επίσης παλιννοστούντες ομογενείς. Ειδικά για τους κατοίκους της Θράκης, και για τα ακίνητά τους που έχουν ελλείψεις στους τίτλους ιδιοκτησίας, τα δικαιολογητικά θα καθοριστούν με Κοινή Υπουργική Απόφαση του αρμόδιου υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομικών.
• Πολύτεκνοι, με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 80.000 ευρώ, καταβάλλουν επίσης ποσοστό 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Επίσης, πολύτεκνοι με δευτερεύουσα κατοικία αλλά με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν είναι άνω των 80 τ.μ. καταβάλλουν ποσοστό 50% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
• Το 30% καταβάλλουν τρίτεκνοι για την κύρια κατοικία τους, με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ.
• Μακροχρόνια άνεργοι για αυθαιρεσίες σε κύρια κατοικία καταβάλλουν ποσοστό 30% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Προβλέπεται επίσης ότι κατά τα δύο πρώτα έτη από την υποβολή της δήλωσης αναστέλλεται η καταβολή των δόσεων.
• Ατομα τα οποία είναι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης καταβάλλουν ποσοστό 20% του προστίμου. Και για αυτούς ισχύει η αναστολή καταβολής δόσεων για τα δύο πρώτα χρόνια από την υποβολή της δήλωσης.
Για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, που προϋφίστανται της 1ης/1/1983, καταβάλλεται ποσοστό 15% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Για αυθαιρεσίες από 1.1.1983 έως 1.1.1993, καταβάλλεται ποσοστό 60% του ενιαίου ειδικού προστίμου, ενώ για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 1.1.1993 έως 31.12.2003, καταβάλλεται ποσοστό 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
