Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται σήμερα η «ετυμηγορία» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τη βιωσιμότητα του χρέους και για το τραπεζικό σύστημα, ενώ εκτιμάται ότι θα επαναληφθούν με αυστηρότητα οι συστάσεις του για πλήρη εφαρμογή των μέτρων για τις συντάξεις και το αφορολόγητο όριο.
Σήμερα ολοκληρώνονται οι διαβουλεύσεις με τις ελληνικές αρχές για την έκθεση που προβλέπεται από το άρθρο IV του καταστατικού του Ταμείου και, όπως ανέφερε χθες ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Τζέρι Ράις, θα δοθεί στη δημοσιότητα η δήλωση του προσωπικού του Ταμείου για τα πρώτα συμπεράσματα από τη διαβούλευση (mission concluding statement).
Σε αυτή τη δήλωση, όπως σημείωσε ο Τζ. Ράις, θα περιλαμβάνονται και τα βασικά συμπεράσματα για τη βιωσιμότητα του χρέους, μετά την τελευταία συμφωνία στο Eurogroup, ενώ η πλήρης, επικαιροποιημένη ανάλυση βιωσιμότητας χρέους (DSA), θα ενσωματωθεί στην έκθεση βάσει του άρθρου IV, η οποία θα δημοσιοποιηθεί πριν το τέλος Ιουλίου, αφού πρώτα συζητηθεί στο συμβούλιο του ΔΝΤ.
Οι αγορές παρακολουθούν...
Οι δηλώσεις του προσωπικού του Ταμείου μετά τη διαβούλευση του άρθρου IV παρακολουθούνται πολύ στενά από τους παράγοντες των αγορών, καθώς συμπυκνώνουν τα βασικά συμπεράσματα του προσωπικού, πριν αυτά υποβληθούν σε πολιτικές επεξεργασίες. «Μέσα από την αυριανή ανακοίνωση, θα μιλήσει ο Πόουλ Τόμσεν», όπως έλεγε τραπεζικό στέλεχος, αναφερόμενος στο «σκληρό» διευθυντή του ευρωπαϊκού τομέα του Ταμείου.
Η αντίστοιχη, προηγούμενη δήλωση για την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων του άρθρου IV, που είχε δημοσιοποιηθεί τον Σεπτέμβριο του 2016, είχε προκαλέσει πολλές συζητήσεις, καθώς το προσωπικό του Ταμείου τόνιζε την ανάγκη περικοπής των συντάξεων και του αφορολόγητου ορίου, προχωρούσε σε σαφείς παραινέσεις για νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τόνιζε ότι απαιτείται ελάφρυνση του χρέους που θα πηγαίνει πολύ πιο μακριά από ό,τι είχε συζητηθεί ως τότε.
Βιώσιμο χρέος, αλλά...
Στη σημερινή δήλωσή του, το Ταμείο αναμένεται να κινηθεί σε σχέση με το ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους στο μονοπάτι που χάραξε η Κριστίν Λαγκάρντ, με τις δηλώσεις της αμέσως μετά το τέλος της συνεδρίασης του Eurogroup.
Θα αναφέρει, ειδικότερα, ότι τα μέτρα που συμφωνήθηκαν διασφαλίζουν τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους και επιτρέπουν στην Ελλάδα να αποκτήσει πρόσβαση στην αγορά, αλλά μακροπρόθεσμα, δηλαδή μετά το 2033, υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για τη βιωσιμότητα, γι’ αυτό και οι Ευρωπαίοι εταίροι θα πρέπει να μείνουν συνεπείς στη δέσμευσή τους να επανεξετάσουν τη λήψη μέτρων ελάφρυνσης.
Με ενδιαφέρον αναμένεται η τοποθέτηση του Ταμείου σχετικά με τους φιλόδοξους στόχους που έχουν συμφωνηθεί για το πρωτογενές πλεόνασμα (3,5% του ΑΕΠ ως και το 2022 και 2,2% για όλα τα επόμενα χρόνια ως το 2060). Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το Ταμείο θα αμφισβητήσει τη δυνατότητα να μείνει συνεπής η Ελλάδα σε αυτούς τους στόχους και να εμφανίσει, παράλληλα, υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Συστάσεις για συντάξεις, αφορολόγητο
Για τη μείωση των συντάξεων, το 2019, και του αφορολόγητου ορίου, το 2020, το Ταμείο αναμένεται να επιμείνει στην ανάγκη απαρέγκλιτης εφαρμογής των εν λόγω μέτρων, που αποτελούν , άλλωστε, «πνευματικά τέκνα» του Πόουλ Τόμσεν και έχουν προταθεί όχι ως απλά δημοσιονομικά μέτρα, αλλά ως μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα, που θα αλλάξουν σε αναπτυξιακή κατεύθυνση το μείγμα της οικονομικής πολιτικής.
Θεωρητικά, η κυβέρνηση θα έχει, μετά τη λήξη του προγράμματος, την ευκαιρία να επαναδιαπραγματευθεί την εφαρμογή αυτών των μέτρων, αλλά αν υπάρξει διαφωνία με το Ταμείο ο αντίκτυπος στην αγορά ομολόγων θα είναι σοβαρός και θα μεταφρασθεί σε αυξημένα κόστη δανεισμού του Δημοσίου.
Αγωνία για τράπεζες
Το μεγάλο αίνιγμα της σημερινής ανακοίνωσης είναι πώς θα τοποθετηθεί το προσωπικό του Ταμείου για τα θέματα των τραπεζών. Παλαιότερα, το Ταμείο επέμενε στην ανάγκη να κρατηθούν 10 δισ. ευρώ για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Στην προηγούμενη δήλωση μετά τη διαβούλευση του άρθρου IV, τονιζόταν ότι «η διασφάλιση επαρκούς κεφαλαίου των τραπεζών αποτελεί το κλειδί για να γίνει δυνατή η γρήγορη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ακόμη και αν έχει υψηλό κόστος».
Ο Π. Τόμσεν είχε κάνει ένα βήμα πίσω, το φθινόπωρο του 2017, δηλώνοντας ότι συμφωνεί με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τα τεστ αντοχής και αποσύροντας, μέχρι νεοτέρας, το αίτημα για ανακεφαλαιοποίηση. Από τη σημερινή δήλωση θα φανεί κατά πόσο η ολοκλήρωση με επιτυχία των τεστ έχει καλύψει τις ανησυχίες του Ταμείου για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, ή αν θα επανέλθει σε συστάσεις για περαιτέρω ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης.
