Η ελληνική αγορά του Κλιματισμού χαρακτηρίζεται από την παρουσία αξιόλογου αριθμού εισαγωγικών εταιρειών, ενώ στον παραγωγικό τομέα του κλάδου δραστηριοποιούνται λίγες εταιρείες. Μεταξύ αυτών, παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις, τόσο ως προς το μέγεθός τους, όσο και ως προς το βαθμό δραστηριοποίησής τους στον κλιματισμό.
Αρκετές από τις εισαγωγικές επιχειρήσεις ασχολούνται παράλληλα με την εισαγωγή και εμπορία και άλλων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών οικιακών συσκευών. Εντούτοις, στον κλάδο δραστηριοποιούνται και εταιρείες οι οποίες έχουν ως αποκλειστική δραστηριότητα την εισαγωγή και εμπορία κλιματιστικών μηχανημάτων.
Αρκετές εισαγωγικές επιχειρήσεις αποτελούν θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται διεθνώς είτε στον τομέα του Κλιματισμού είτε στον ευρύτερο κλάδο των ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών συσκευών και προϊόντων τεχνολογίας.
Οι πρόσφατες εξελίξεις του κλάδου επισημαίνονται στην τελευταία έκδοση της σχετικής κλαδικής μελέτης που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group
Οι κλιματιστικές μονάδες ανάλογα με την έκταση των χώρων που εξυπηρετούν μπορούν να διακριθούν στις εξής ευρύτερες κατηγορίες:
- Κλιματιστικές μονάδες δωματίου (split units και αντλίες θερμότητας)
- Ημικεντρικές μονάδες Κλιματισμού (διαιρούμενου τύπου ή αυτοτελείς μονάδες)
- Συστήματα Κεντρικού Κλιματισμού (ψύκτες, κεντρικές κλιματιστικές μονάδες, fan coils)
Βασικό στοιχείο που χαρακτηρίζει τη ζήτηση για τα προϊόντα κλιματισμού είναι η εποχικότητα. Το μεγαλύτερο μέρος των αγορών, ιδίως όσον αφορά στα κλιματιστικά που προορίζονται για κατοικίες, πραγματοποιείται τους θερινούς μήνες, η δε ζήτηση γνωρίζει ιδιαίτερη αύξηση κατά τις περιόδους καύσωνα. Το συγκεκριμένο γεγονός αποδίδεται και στο ότι η αγορά ενός κλιματιστικού συνήθως δεν προγραμματίζεται εκ των προτέρων, καθώς η συγκεκριμένη ανάγκη γίνεται εμφανής μόνο κατά τις περιόδους ζέστης, σε αντίθεση με άλλες ηλεκτρικές συσκευές «πρώτης ανάγκης», όπως πχ. το ψυγείο ή η κουζίνα.
Το γεγονός αυτό δημιουργεί ορισμένα προβλήματα στις επιχειρήσεις του κλάδου, καθώς πρέπει να ανταποκρίνονται στη ζήτηση άμεσα, γεγονός που εγκυμονεί τον κίνδυνο απώλειας κάποιων πωλήσεων, εάν δεν διαθέτουν απόθεμα κλιματιστικών.
Σύμφωνα με τον Νίκο Ταβουλάρη, Senior Consultant Οικονομικών Μελετών της ICAP Group, ο οποίος επιμελήθηκε της συγκεκριμένης μελέτης, η οικοδομική και γενικότερα η κατασκευαστική δραστηριότητα είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει, ως ένα βαθμό και με κάποια χρονική υστέρηση, την εξέλιξη της ζήτησης των κλιματιστικών μηχανημάτων. Συγκεκριμένα, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου εμφάνισε πολύ μεγάλη μείωση την περίοδο από το 2007 έως και το 2015 (με εξαίρεση το 2014), εμφανίζοντας σωρευτική μείωση κατά 72,6%. Εντούτοις, το 2016 και το 2017 εμφάνισε αυξητικές τάσεις (2016/15: +6,8% 2017/16: +12,8%).
Θα πρέπει να τονιστεί ότι η συνολική εγχώρια παραγωγή κλιματιστικών μηχανημάτων έχει μειωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι σε σχέση με το 2008, η σωρευτική μείωση ανήλθε σε 90,2% το 2017.
Ο κος Ταβουλάρης επισημαίνει επίσης ότι η εγχώρια αγορά των κλιματιστικών μηχανημάτων (ψύκτες, κεντρικές κλιματιστικές μονάδες, fan coils, split units, ημικεντρικά συστήματα) παρουσίασε σημαντική μείωση των μεγεθών της την περίοδο 2008-2014 (μείωση 2014/08: -62,8%). Εντούτοις, από το 2015 και έπειτα εμφανίζει ανοδική πορεία (2015/14: +11,4%, 2016/15: +8,1%, 2017/16: +8,8%).
Όσον αφορά τον ομαδοποιημένο ισολογισμό των επιχειρήσεων του κλάδου των εισαγωγικών επιχειρήσεων (δείγμα 4 εταιρείες με δημοσιευμένο ισολογισμό την περίοδο 2013-2017) παρατηρείται ότι το σύνολο του ενεργητικού των εταιρειών του δείγματος αυξήθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό την εξεταζόμενη περίοδο και διαμορφώθηκε σε €84,4 εκατ. το 2017 (από 38,2 εκατ. το 2013). Αντίστοιχα, τα ίδια κεφάλαια ανήλθαν στα €34,7 εκατ. αυξημένα κατά 64% σε σχέση με το 2013. Οι μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις και προβλέψεις παρουσίασαν σημαντικές αυξομειώσεις, ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις αυξήθηκαν κατά 169% περίπου την ίδια περίοδο.
Οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών υπερδιπλασιάστηκαν (+117%), όπως και τα μικτά κέρδη (2017/13: +162%) και η εξέλιξη αυτή επηρέασε σημαντικά τα λειτουργικά αποτελέσματα (2017/13: +341%). Αντιστοίχως, τα καθαρά κέρδη και τα EBITDA κινήθηκαν έντονα ανοδικά για τις τέσσερις εταιρείες του δείγματος την πενταετία 2013-2017.
Οι δείκτες κερδοφορίας του κλάδου των εισαγωγικών επιχειρήσεων (19 εταιρείες) παρουσίασαν μεγάλες διακυμάνσεις. Τόσο το λειτουργικό κέρδος, όσο και τα κέρδη EBITDA διαμορφώθηκαν σε αρνητικά επίπεδα, αλλά θα πρέπει να τονιστεί ότι ορισμένες εταιρείες επηρεάζουν σημαντικά τη διαμόρφωση των δεικτών διότι εμφανίζουν ακραίες αρνητικές τιμές.
Όσον αφορά την παγκόσμια αγορά κλιματιστικών η ζήτηση τους διαμορφώθηκε σε 110,6 εκατ. τεμάχια το 2017, αυξημένη κατά 8,1% σε σχέση με το 2016. Η Ασία αποτελεί την μεγαλύτερη αγορά παγκοσμίως καθώς το 66% της συνολικής παγκόσμιας ζήτησης κλιματιστικών προέρχεται από την ασιατική ήπειρο. Ακολουθεί η αγορά της Βόρειας Αμερικής με μερίδιο 13,9% και η αγορά της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής με μερίδιο 6,1%.
