Ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, με αναταράξεις και αυξημένη αβεβαιότητα, διαπιστώνει στο α’ τρίμηνο του 2017 ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), όπως προκύπτει από το μηνιαίο δελτίο οικονομικής δραστηριότητας.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του, οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας φαίνεται να ισχυροποιούνται, μετά την αναθεώρηση των στοιχείων του ΑΕΠ σύμφωνα με τα οποία προκύπτει ανάπτυξη +0,4% σε ετήσια βάση, έναντι ύφεσης -0,5% που είχε εκτιμηθεί αρχικά από την ΕΛΣΤΑΤ.
Οπως τονίζει, η διαφορά αυτή οφείλεται στην ενσωμάτωση στοιχείων που δεν ήταν διαθέσιμα κατά την πρώτη εκτίμηση, όπως στοιχεία από το ισοζύγιο πληρωμών του Μαρτίου, τους δείκτες κύκλου εργασιών στις υπηρεσίες και την έρευνα εργατικού δυναμικού. Πράγματι, η οικονομική δραστηριότητα κατά το 1ο τρίμηνο του 2017 παρουσίασε αξιόλογες επιδόσεις, με την παραγωγή, τις εξαγωγές και τις λιανικές πωλήσεις να κινούνται ανοδικά. Ωστόσο, η καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης του προγράμματος προσαρμογής φαίνεται ότι επηρέασε αρνητικά το κλίμα τους επόμενους μήνες, με τις εξαγωγές και τη βιομηχανική παραγωγή να χάνουν μέρος της δυναμικής τους τον Απρίλιο και τις επιχειρηματικές προσδοκίες να εξασθενούν τον Μάιο, παρά τη μικρή βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
Αυτό σημειώνεται, μεταξύ άλλων, και στην τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ (Global Economic Outlook, Ιούνιος 2017), ο οποίος, αν και αναπροσάρμοσε προς τα κάτω τις προβλέψεις για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στο +1,1% το 2017 και στο +2,5% το 2018, εκτιμά ότι η ανάκαμψη σταδιακά εδραιώνεται, τονίζοντας την ανάγκη επίσπευσης των μεταρρυθμίσεων και ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους.
Πιο αναλυτικά:
- Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά +0,4% κατά το 1ο τρίμηνο του 2017 σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016, σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κυρίως ως αποτέλεσμα της αυξημένης ιδιωτικής κατανάλωσης και της τόνωσης των επενδύσεων, ενώ η αύξηση των εισαγωγών επέδρασε αρνητικά.
Ειδικότερα, η ιδιωτική κατανάλωση ενισχύθηκε κατά +1,7% και οι επενδύσεις κατά +13,6%, συμβάλλοντας κατά +1,2 π.μ. και κατά +1,1 π.μ. αντίστοιχα στην αύξηση του ΑΕΠ. Πάντως, η αύξηση των επενδύσεων οφείλεται κυρίως στις επενδύσεις σε μεταφορές και οπλικά συστήματα (+155%), καθώς στις υπόλοιπες μεγάλες κατηγορίες σημειώθηκε πτώση, ιδίως στις κατασκευές πλην κατοικιών (-10,2%) και στον μηχανολογικό εξοπλισμό (-0,7%). Αντίθετα, η συμβολή του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών στη μεταβολή του ΑΕΠ ήταν αρνητική κατά -2,1 π.μ., καθώς η αύξηση των εξαγωγών κατά +4,8% (+4,4% οι εξαγωγές αγαθών και +8% οι εξαγωγές υπηρεσιών) υπεραντισταθμίστηκε από την άνοδο των εισαγωγών κατά +10,9%.
- Τον Μάρτιο του 2017, το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας υποχώρησε στο 22,5%, από 22,9% τον προηγούμενο μήνα και 23,8% τον Μάρτιο του 2016. Επιπλέον, τον Μάιο του 2017 συνεχίστηκε η καλή πορεία των καθαρών προσλήψεων (+89.534, έναντι +76.591 τον Μάιο του 2016). Επίσης, κατά το 12μηνο Ιουνίου 2016 – Μαΐου 2017 η καθαρή δημιουργία θέσεων εργασίας ανήλθε σε +150,5 χιλ. θέσεις, έναντι 106,3 χιλ. το 12μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016.
- Παράλληλα, τον Απρίλιο του 2017 οι εγγεγραμμένοι άνεργοι μειώθηκαν σημαντικά (-98 χιλ. περίπου σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα). Η μείωση που παρατηρείται στον αριθμό των ανέργων, τόσο αυτών που αναζητούν εργασία (865,2 χιλ. έναντι 918,2 χιλ. τον προηγούμενο μήνα), όσο και αυτών που δεν αναζητούν εργασία (105,1 χιλ. έναντι 150,1 χιλ. τον προηγούμενο μήνα), ακολουθεί την εποχικότητα των προηγούμενων ετών και αποδίδεται κυρίως στις θετικές προσδοκίες για τον τουρισμό καθώς επίσης και στην υλοποίηση των προγραμμάτων κοινωφελούς απασχόλησης, στα οποία έχουν ενταχθεί περίπου 43 χιλ. άτομα.
Από την άλλη πλευρά:
- Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος ανακόπηκε τον Μάιο του 2017, με τον σχετικό δείκτη να υποχωρεί στις 93,2 μονάδες, από 94,9 τον προηγούμενο μήνα, και να επιστρέφει στο επίπεδο του Μαρτίου του ίδιου έτους (93,4 μονάδες). Η επιδείνωση αυτή οφείλεται στις ιδιαίτερα αρνητικές προσδοκίες των επιχειρήσεων στον κλάδο των κατασκευών και στην υποχώρηση των προσδοκιών στη βιομηχανία. Αντίθετα, η καταναλωτική εμπιστοσύνη βελτιώθηκε, για 2ο συνεχόμενο μήνα, έπειτα από το χαμηλό 42 μηνών που σημείωσε τον Μάρτιο του 2017.
Τα νοικοκυριά εμφανίζονται ελαφρά πιο αισιόδοξα αναφορικά με τη γενική κατάσταση της χώρας τους επόμενους 12 μήνες, καθώς και με την εξέλιξη της ανεργίας, ενώ αμετάβλητες σε χαμηλό επίπεδο παρέμειναν οι προσδοκίες τους για την οικονομική τους κατάσταση και την αποταμίευση.
- Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων πλην καυσίμων υποχώρησε κατά -1,3% τον Μάρτιο του 2017, ως αποτέλεσμα κυρίως της πτώσης των πωλήσεων στα τρόφιμα-ποτά-καπνό (-12,5%). Ωστόσο, ο μέσος δείκτης όγκου πωλήσεων πλην καυσίμων του 1ου τριμήνου 2017 εμφανίζει αξιόλογη άνοδο (+2,4%, έναντι μείωσης -2% το 1ο τρίμηνο του 2016), με τις περισσότερες κατηγορίες καταστημάτων να καταγράφουν θετικές μεταβολές, περιλαμβανομένων των καταστημάτων ειδών διατροφής (+1,8%), αλλά ταυτόχρονα με τις πωλήσεις σε εξειδικευμένα καταστήματα τροφίμων, ποτών και καπνού (κρεοπωλεία, καταστήματα ειδών μαναβικής, ιχθυοπωλεία, αρτοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, καπνοπωλεία κλπ), να μειώνονται κατά -6,3%, καθώς η εμπορική κίνηση μετακινείται προς τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (super markets), τα οποία σημείωσαν άνοδο +3,3%.
- Η άνοδος της παραγωγής στη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών ανακόπηκε τον Απρίλιο του 2017 (-1,6% έπειτα από άνοδο +4,9% το 1ο τρίμηνο του 2017), κυρίως λόγω της πτώσης που σημειώθηκε στα ποτά, τα μη μεταλλικά ορυκτά και τα χημικά (-14,6%, -47% και -2,6% αντίστοιχα). Επιπλέον, ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών (PMI) στη μεταποίηση τον Μάιο του 2017 διαμορφώθηκε για ένατο συνεχόμενο μήνα κάτω από το επίπεδο των 50 μονάδων (μηδενική μεταβολή), κυρίως λόγω της περιορισμένης ζήτησης. Παρόλα αυτά, ο δείκτης παρουσίασε οριακή βελτίωση σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, ενώ η υποχώρηση της παραγωγής, των νέων εργασιών και των παραγγελιών παρουσιάζει σταδιακή επιβράδυνση και η απασχόληση κινείται ανοδικά.
- Οι εξαγωγές αγαθών πλην καυσίμων και πλοίων μειώθηκαν τον Απρίλιο του 2017 κατά -4% (-8,5% σε σταθερές τιμές), έπειτα από άνοδο +6,2% το 1ο τρίμηνο του 2017 (+1,6% σε σταθερές τιμές). Η πτώση αυτή αναμένεται να είναι πρόσκαιρη, δεδομένης της ανόδου των αντίστοιχων εισαγωγών και της παραγωγής στη μεταποίηση χωρίς καύσιμα το προηγούμενο διάστημα (+7,4% και +4,9% αντίστοιχα σε όρους όγκου το 1ο τρίμηνο του 2017).
- Ο δείκτης μισθών σε σταθερές τιμές εμφάνισε πτώση το 1ο τρίμηνο του 2017 (-0,4%) για πρώτη φορά από το 2ο τρίμηνο του 2014. Η μείωση αυτή όμως οφείλεται στην άνοδο των τιμών (+1,4% το 1ο τρίμηνο του 2017), κυρίως λόγω της αύξησης των έμμεσων φόρων, ενώ σε τρέχουσες τιμές οι μισθοί παρουσίασαν άνοδο (+1%) για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο.
Γενικότερα, η αναμενόμενη ανοδική πορεία του τουρισμού και των εξαγωγών, σε συνδυασμό με τη βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών, θα ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα τα επόμενα τρίμηνα. Για να επιβεβαιωθούν όμως οι προβλέψεις ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια απαιτείται ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και απρόσκοπτη και εντατική υλοποίηση ιδιωτικοποιήσεων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
