Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο χρέος απ' όλες τις χώρες που παρακολουθεί η S&P, αλλά το κόστος εξυπηρέτησης του είναι πολύ χαμηλό και η χώρα μποεί να το "αντέξει", εκτιμά η Standard & Poor's. Ο αμερικανικός οίκος διατήρησε αμετάβλητη την αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας της Eλλάδας στη βαθμίδα «Β-/B», με το επιχείρημα ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να εκπληρώνει - έστω και με καθυστέρηση - τους όρους που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα διάσωσης.
Οι αναλυτές της S&P προβλέπουν ότι στο τέλος του έτους το καθαρό χρέος της χώρας θα κορυφωθεί στο 179% του ΑΕΠ. Με τη σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας, τη δημοσιονομική προσαρμογή και την επίτευξη σημαντικών εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις, πιθανότατα θα υποχωρήσει στο 173% του ΑΕΠ το 2018. Το ποσοστό αυτό θα είναι και πάλι το υψηλότερο μεταξύ των κρατών που αξιολογούνται από την S&P.
Στην ανάλυση σημειώνεται πως ακόμα και με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις για μέση ανάπτυξη 4,5%, πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ και κόστος δανεισμού κάτω από 2%, θα χρειαστούν 17 χρόνια για να πέσει το δημόσιο χρέος κάτω από 100% του ΑΕΠ.
Οι δύο προϋποθέσεις
Η S&P επισημαίνει ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες που αξιολογεί, η μερίδα του λέοντος του δημόσιου χρέους της Ελλάδας – περίπου το 83% - είναι χρέος του επίσημου τομέα. Πάνω από τα τέσσερα πέμπτα είναι δανεισμός από χώρες και θεσμούς της ευρωζώνης. Για τα δάνεια αυτά ισχύουν ευνοϊκά επιτόκια και ωριμάνσεις, καθώς και περίοδοι χάριτος 3-17 ετών.
Το κόστος εξυπηρέτησης αυτού του χρέους είναι πολύ χαμηλό και αντιστοιχεί τώρα σε 1% με 1,5% του ΑΕΠ. Με βάση τα κριτήρια αυτά, το ελληνικό χρέος «αντέχεται» και μπορεί να διατηρείται, εφόσον:
- Μετά τη λήξη του προγράμματος η χώρα θα μπορεί να βρίσκει χρηματοδότηση με ανάλογα ευνοϊκούς όρους στις αγορές
- Η ελληνική οικονομία θα αναπτύσσεται με γρήγορο ρυθμό σε πραγματικούς και ονομαστικούς όρους.
Το ρίσκο βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι πως μία (ή και οι δυο) από αυτές τις προϋποθέσεις δεν θα εκπληρωθεί.
Κούρεμα αντί για ελάφρυνση
Η S&P επισημαίνει πώς το Eurogroup υποστηρίζει ότι προς το παρόν δεν είναι αναγκαίο το κούρεμα για να γίνει το χρέος βιώσιμο. Οι επίσημοι πιστωτές της Ελλάδας έχουν δεσμευτεί για περαιτέρω επιμήκυνση των ωριμάνσεων, αναδιάταξης του χρέους και επιστροφή κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους οι κεντρικές τράπεζες.
«Με αυτόν τον τρόπο προσφέρεται κάποια ελάφρυνση, η οποία όμως δεν ισοδυναμεί με διαγραφή χρέους. Η διαγραφή είναι αναγκαία προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην φερεγγυότητα της Ελλάδας και να μπορέσει η χώρα να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές με χαμηλά επιτόκια», σημειώνεται στην ανάλυση του αμερικανικού οίκου.
Ανάπτυξη
Η S&P προβλέπει ότι η κυβέρνηση θα επιτύχει φέτος το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ φέτος, Ομως τα επόμενα χρόνια θα δυσκολευτεί να επιτύχει πλεονάσματα πάνω από 1,5% του ΑΕΠ, χωρίς την δημιουργία ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ιδιωτικό τομέα.
Για το 2016 η S&P προβλέπει ύφεση 1% του ΑΕΠ, έναντι 0,3% που προβλέπουν η κυβέρνηση και η Κομισιόν. Η απαισιόδοξη πρόβλεψη αποδίζεται στα πρόσθετα φορολογικά μέτρα, το μπλοκάρισμα του τραπεζικού τομέα και την χαμηλή καταναλωτική εμπιστοσύνη. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται επιταχυχνόμενη ανάκαμψη: 2% την επόμενη χρονιά, 2,75% το 2018 και 4,25% το 2019.
Οι τράπεζες
Κατά την εκτίμηση του αμερικανικού οίκου, βασικό πρόσκομμα για την ελληνική οικονομία είναι η κατάσταση στον τραπεζικό κλάδο. Όπως και το Δημόσιο, οι ελληνικές τράπεζες στηρίζονται στη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, η οποία καλύπτει το 25% του ενεργητικού τους.
Οι καταθέσεις έχουν περιορισθεί δραματικά και είναι πλέον χμαηές σε σχέση με τις χορηγήσεις. Μεταξύ Σεπτεμβρίου 2010 και Μαίου 2016 εκτιμάται ότι έφυγαν 136,4 δισ. ευρώ καταθέσεων (77% του ΑΕΠ). Η κατάσταση σταθεροποιήθηκε φέτος το δεύτερο τρίμηνο.
Με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο 44% του δανειακού χαρτοφυλακίου τους, οι τράπεζες δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν τον ιδιωτικό τομέα, αναφέρει η S&P. Επιχειρήσεις και νοικοκυριά ίσως βάλουν ως προτεραιότητα την πληρωμή των (αυξημένων) φόρων από την αποπληρωμή των δανείων τους και τα "κόκκινα" θα αυξηθούν.
