Από τη Νιγηρία και τη Βραζιλία ως τη Γαλλία και την Ινδία καμία χώρα δεν γλίτωσε από την πανδημία του κορονοϊού. Όμως καμία δεν γλίτωσε και από την αύξηση της βίας εναντίον των γυναικών, μια παράπλευρη επίπτωση της πανδημίας και του lockdown, ένα γεγονός που κάνει ακόμη πιο σημαντική τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Ραγδαία άνοδος των βιασμών στη Νιγηρία και τη Νότια Αφρική, αύξηση των εξαφανίσεων γυναικών στο Περού, άνοδος στα ποσοστά γυναικοκτονιών στη Βραζιλία και το Μεξικό, οργανώσεις στην Ευρώπη που δέχονται βροχή κλήσεων για βοήθεια: η παγκόσμια υγειονομική κρίση έφερε στο φως τη σεξουαλική και την έμφυλη βία σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του ΟΗΕ Γυναίκες που δημοσιεύθηκαν στα τέλη Σεπτεμβρίου, λόγω του lockdown o αριθμός των καταγγελιών για ενδοοικογενειακή βία αυξήθηκε κατά 30% στην Κύπρο, κατά 33% στη Σιγκαπούρη, κατά 30% στη Γαλλία και 25% στην Αργεντινή, μεταξύ άλλων χωρών.
Σε όλες τις χώρες που έλαβαν περιοριστικά μέτρα για να αποφύγουν την εξάπλωση της covid-19 γυναίκες και παιδιά βρέθηκαν πίσω από κλειστές πόρτες.
“Το σπίτι είναι το πιο επικίνδυνο μέρος για τις γυναίκες”, υπενθύμισαν τον Απρίλιο περίπου 30 μαροκινές οργανώσεις, ζητώντας από τις αρχές να αναλάβουν “άμεση” δράση για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας.
Η Χένα, μια 33χρονη μαγείρισσα που ζει στο Μουμπάι, δήλωσε ότι ένιωσε “παγιδευμένη στο ίδιο της το σπίτι” με έναν άνεργο σύζυγο, χρήστη ναρκωτικών και βίαιο. “Στη διάρκεια του lockdown περνούσε την ημέρα του στο κινητό του παίζοντας παιχνίδια ή χτυπώντας με”, κατήγγειλε.
“Ανεπαρκή μέτρα”
Στις 15 Αυγούστου τη χτύπησε πιο πολύ απ’ ό,τι συνήθως μπροστά στον γιο τους και την έδιωξε από το σπίτι. “Δεν ήξερα πού να πάω, πονούσε όλο μου το κορμί”, συνέχισε η Χένα, η οποία δεν τόλμησε να απευθυνθεί στην αστυνομία.
Σήμερα δίνει μάχη για να ξαναδεί τον γιο της, όμως “τα δικαστήρια δεν λειτουργούν κανονικά λόγω της covid-19”, καταγγέλλει λέγοντας ότι δεν έχει δει το παιδί της εδώ και τέσσερις μήνες.
Σε όλο τον κόσμο η πανδημία έχει προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία κάποιων θεσμών, ενώ το κλείσιμο επιχειρήσεων, χώρων λατρείας ή πολιτισμού, αλλά και των σχολείων δεν επιτρέπουν στα θύματα της βίας να βρουν ένα καταφύγιο.
“Παρακολουθούμε μια επικίνδυνη επιδείνωση της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης των οικογενειών μετά το lockdown, με περισσότερες περιπτώσεις φτώχειας, κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει βίαιες αντιδράσεις”, υπογράμμισε η Χάνα Έντβαρ του Δικτύου Ιρακινών Γυναικών, το οποίο εδώ και 10 χρόνια ζητεί να υιοθετηθεί νόμος κατά της ενδοοικογενειακής βίας στη χώρα.
Στη Βραζιλία το πρώτο εξάμηνο του 2020 καταγράφηκαν 648 γυναικοκτονίες, άνοδος 1,9% σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2019, σύμφωνα με το Βραζιλιάνικο Φόρουμ για τη Δημόσια Ασφάλεια (FBSP).
Δηλώνοντας ότι γνωρίζει το πρόβλημα η κυβέρνηση της χώρας ξεκίνησε μια εκστρατεία για να ενθαρρύνει τα θύματα να μιλήσουν, αλλά σύμφωνα με το FBSP τα μέτρα για τη στήριξή τους παραμένουν “ανεπαρκή”.
“Μάσκα-19”
Σε παγκόσμιο επίπεδο μόνο μία χώρα στις οκτώ έθεσε σε εφαρμογή μέτρα για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας στις γυναίκες και τα κορίτσια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ Γυναίκες.
Στην Ισπανία τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας μπορούσαν να ζητήσουν διακριτικά βοήθεια απευθυνόμενες με τον κωδικό “μάσκα- 19” στα φαρμακεία, κάποια από τα λίγα καταστήματα που έμειναν ανοικτά στη διάρκεια του lockdown.
Στη Γαλλία δημιουργήθηκαν σημεία επικοινωνίας με οργανώσεις προάσπισης των δικαιωμάτων των γυναικών στα σούπερ μάρκετ.
“Οι γυναίκες που ερχόντουσαν να μας βρουν ζούσαν σε καταστάσεις ανυπόφορες, επικίνδυνες”, κατήγγειλε η Σοφί Καρτρόν, αναπληρώτρια διευθύντρια μιας οργάνωσης που είχε δημιουργήσει χώρο επικοινωνίας σε εμπορικό κέντρο κοντά στο Παρίσι.
Οι κινητοποιήσεις για την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών θα είναι μάλλον περιορισμένες λόγω της πανδημίας. Ωστόσο πορείες για τα δικαιώματα των γυναικών πραγματοποίηθηκαν πρόσφατα στη Ναμίμπια, τη Λιβερία, την Κόστα Ρίκα, τη Γουατεμάλα και τη Ρουμανία.
“Δεν μπορούμε να διαδηλώσουμε για να εκφράσουμε τη οργή μας, ούτε να κάνουμε πορεία για να πολεμήσουμε μαζί, αλλά παρόλα αυτά θα κάνουμε τις φωνές μας να ακουστούν μέσω του διαδικτύου”, τόνισε από το Παρίσι το φεμινιστικό κίνημα Planning Familial.
“Όπου κι αν κοιτάξει κανείς υπάρχουν ανισότητες: στα ποσοστά απασχόλησης, τις μισθολογικές διαφορές, την έμφυλη βία. Όλα αυτά εντείνονται λόγω της covid-19”, αποκάλυψε η Ταμάρα Ματεμπούλα της Επιτροπής για την Ισότητα των Φύλων στη Νότια Αφρική.
Οι επιπτώσεις της πανδημίας στα δικαιώματα των γυναικών ενδέχεται να είναι πολύ σοβαρές.
Τον Ιούλιο ο ΟΗΕ είχε προειδοποιήσει ότι έξι μήνες περιοριστικών μέτρων ενδέχεται να οδηγήσουν σε 31 εκατομμύρια επιπλέον περιστατικά έμφυλης βίας σε όλο τον κόσμο, σε 7 εκατομμύρια ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και να θέσουν σε κίνδυνο τη μάχη κατά του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων των κοριτσιών και των αναγκαστικών γάμων.
