Μέσα στον Δεκέμβριο και λίγο πριν την εκπνοή της ισχύος του νόμου Κατσέλη, θα δώσει η κυβέρνηση τη «μάχη» στις Βρυξέλλες για τα όρια αξίας πρώτης κατοικίας που θα εξακολουθήσουν να προστατεύονται μέσω δικαστηρίου και μετά την 1η Ιανουαρίου 2019.
Παρότι εξετάσθηκε η εφαρμογή στην Ελλάδα ενός σχεδίου παραπλήσιο με το κυπριακό σχέδιο «Εστία», που προβλέπει υπό προϋποθέσεις επιδότηση του 1/3 της δόσης ρυθμισμένου στεγαστικού δανείου από το Δημόσιο, όλα δείχνουν ότι θα είναι πολύ δύσκολο να ενεργοποιηθεί τέτοιο σχέδιο στην Ελλάδα.
Ο χρόνος για να ληφθούν αποφάσεις, όπως προειδοποίησε και η Κομισιόν στην πρόσφατη έκθεσή της για την Ελλάδα, είναι πολύ μικρός. Ένα σχέδιο τύπου «Εστία» θα πρέπει να προετοιμασθεί πολύ προσεκτικά και να εγκριθεί από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp), δηλαδή να κριθεί ότι δεν αποτελεί αντίθετη προς το κοινοτικό δίκαιο κρατική ενίσχυση των τραπεζών.
Πρόκειται για μια άσκηση μεγάλης πολυπλοκότητας, που, ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας, πρέπει να γίνει παράλληλα με την εκπόνηση άλλων σχεδίων στήριξης των τραπεζών, που επίσης θα πρέπει να εγκριθούν από την DG Comp, όπως και από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό της ΕΚΤ (SSM).
Είναι χαρακτηριστικό ότι, ακόμη και στην Κύπρο, όπου έχει γίνει πολύμηνη προετοιμασία για το σχέδιο «Εστία», αυτό εξακολουθεί να εκκρεμεί προς έγκριση στην DG Comp και δεν έχει αρχίσει η εφαρμογή του.
Η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να «πατήσει» στην έκδοση της εγκριτικής απόφασης για το κυπριακό σχέδιο, αν αυτή εκδοθεί πριν το τέλος του μήνα, όπως αναμενόταν αρχικά. Και έτσι, όμως, εκτιμάται ότι ο χρόνος που απομένει ως τη λήξη του νόμου Κατσέλη είναι λίγος και δεν επιτρέπει την επεξεργασία του δικού μας σχεδίου «Εστία», ώστε αυτό να τεθεί σε εφαρμογή από 1ης Ιανουαρίου.
Έτσι, η μόνη εναλλακτική που απομένει και την οποία δεν έχει αποκλείσει η Κομισιόν, όπως φάνηκε από την πρόσφατη έκθεσή της, είναι να διατηρηθεί σε ισχύ, με σημαντικές τροποποιήσεις, το άρθρο 9 του νόμου Κατσέλη, που παρέχει τη δυνατότητα προστασίας της πρώτης κατοικίας με προσφυγή στο δικαστήριο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση δεν αρνείται ότι πρέπει να «χαμηλώσει ο πήχης» των ορίων προστασίας της πρώτης κατοικίας, ώστε να προστατευθούν μόνο όσοι έχουν πραγματική οικονομική αδυναμία. Αποκλείει, ωστόσο, να εφαρμοσθεί η πρόταση του SSM να μειωθεί από 180.000 ευρώ στα 75.000 ευρώ το εισαγωγικό όριο προστασίας (με βάση την αξία της πρώτης κατοικίας για τον άγαμο).
Έτσι, στο «παζάρι» με την Κομισιόν και, δευτερευόντως, με τον SSM η κυβέρνηση θα επιχειρηματολογήσει για την ανάγκη να διατηρηθεί σε ισχύ και μετά την 1η Ιανουαρίου ένα όριο αξίας κατοικίας τουλάχιστον 120.000 ευρώ.
Πάντως, η κυβέρνηση δεν έχει στείλει ακόμη τις προτάσεις της στην Κομισιόν για το θέμα, η οποία τόνιζε, στην πρόσφατη έκθεσή της, ότι από το 2015 έχει συμφωνηθεί ότι η ισχύς του νόμου θα λήξει στο τέλος του 2018 και ότι οι ελληνικές αρχές θέλουν να τον διατηρήσουν σε ισχύ, με κάποιες αλλαγές.
Για να γίνει αυτή η αλλαγή, ο χρόνος είναι πολύ περιορισμένος, όπως προειδοποίησε η Κομισιόν και χρειάζεται να στείλει η κυβέρνηση λεπτομερείς προτάσεις, προκειμένου να αξιολογηθούν, ενώ μια νομοθετική ρύθμιση θα πρέπει να συζητηθεί και σε διάλογο με όλους τους ενδιαφερόμενους, πριν εγκριθεί από τη Βουλή.