Δέσμη επτά συγκεκριμένων μέτρων, το κάθε ένα από τα οποία αντιμετωπίζει συγκεκριμένα προβλήματα και όλα μαζί αποτελούν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πρόληψης των επιπτώσεων του σεισμού, αναβάθμισης του κτιριοδομικού πλούτου, της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας και της ασφάλειας του αστικού περιβάλλοντος, ενώ η άμεση και συστηματική εφαρμογή τους δίνει πραγματική ώθηση στην οικονομία, στον κλάδο των κατασκευών, στις αναπτυξιακές επενδύσεις και στην απασχόληση, παρουσίασε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, κατά την ομιλία του στο διεθνούς εμβέλειας 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αντισεισμικής Μηχανικής & Τεχνικής Σεισμολογίας, που συνδιοργανώνουν το Ελληνικό Τμήμα Αντισεισμικής Μηχανικής (ΕΤΑΜ) και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) από τις 5 έως 7 Σεπτεμβρίου 2019 στις εγκαταστάσεις της Helexpo στο Μαρούσι.
Τα συγκεκριμένα μέτρα, που όπως τόνισε ο Γιώργος Στασινός «δεν περιορίζονται μόνον στην αντισεισμική προστασία κτιρίων αλλά καλύπτουν όλα τα δομήματα; μνημεία, γέφυρες και τεχνικά έργα, φράγματα και άλλα πολλά» αποτελούν προτάσεις του Προέδρου του ΤΕΕ Γιώργου Στασινού και έχουν κατατεθεί προς την Πολιτεία, προς την προηγούμενη και τη σημερινή κυβέρνηση, με ολοκληρωμένη οικονομική, τεχνική, και νομοθετική τεκμηρίωση. Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ μετέφερε αισιόδοξο μήνυμα στο Συνέδριο, ότι «ευελπιστώ μετά λόγου γνώσεως ότι θα προχωρήσουν».
Ανέφερε ενδεικτικά και χαρακτηριστικά, ότι το μέτρο που προτείνει ο Πρόεδρος του ΤΕΕ να δοθούν μόνιμα οικονομικά κίνητρα για την ενίσχυση ιδιωτικών κτιρίων, βρίσκεται ήδη σε προσχέδιο, που έχει ετοιμάσει η κυβέρνηση και θα προωθηθεί νομοθετικά άμεσα, όπως επίσης ότι έχει ωριμάσει στο Υπουργείο Υποδομών η διαπίστωση ότι είναι αναγκαίο τόσο το Μητρώο Υποδομών, όσο και ο κατά το δυνατόν αντικειμενικός προγραμματισμός των έργων, επίσης σύμφωνα με τις προτάσεις του ΤΕΕ.
Δύο κατηγορίες πολιτών
«Οι σημερινοί έλληνες πολίτες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες από άποψη προσδόκιμου ζωής: σε αυτούς που κατοικούν σε κτήρια που χτίστηκαν μετά το 1995, ή έστω το 1985, για τα οποία υπήρξαν νομοθετικές αντισεισμικές πρόνοιες και κανονισμοί και σε αυτούς των οποίων οι κατοικίες κατασκευάστηκαν πρωτύτερα», τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ υπογραμμίζοντας ότι:
«Τώρα είναι η ώρα να αναληφθούν πρωτοβουλίες και συγκεκριμένα μέτρα, με συγκεκριμένα αποτελέσματα, που η χώρα έχει ανάγκη και έχουν καθυστερήσει πολύ, τα οποία θα μας βοηθήσουν να προστατέψουμε αποτελεσματικά τη ζωή και την περιουσία των πολιτών, όπως άλλωστε είναι πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας», σημειώνοντας παράλληλα ότι:
-«Πιέζουμε την Πολιτεία στο πλαίσιο του θεσμικού μας ρόλου. Και σήμερα, με τη σταδιακή άρση των δημοσιονομικών περιορισμών, με μια κυβέρνηση που διακηρύσσει ότι έχει προτεραιότητα την ασφάλεια, την ανάπτυξη και τον κλάδο της οικοδομής είμαι αισιόδοξος ότι μπορούν να προχωρήσουν. Έχω καταθέσει ως Πρόεδρος του ΤΕΕ στην κυβέρνηση, όχι απλώς προτάσεις αλλά συγκεκριμένες νομοθετικές ρυθμίσεις. Ευελπιστώ, μετά λόγου γνώσεως, ότι θα προχωρήσουν».
Η σημασία του Συνεδρίου
Το 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αντισεισμικής Μηχανικής & Τεχνικής Σεισμολογίας, το οποίο από το 2008 που έγινε το προηγούμενο, μετά από διακοπή 11 ετών, που μεσολάβησε λόγω της οικονομικής κρίσης, όπως είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ «διοργανώνεται σε μια εποχή κατά την οποία έχουν γίνει άλματα τεχνογνωσίας, η αποτίμηση και αναβάθμιση υφισταμένων δομημάτων, με σύγχρονες μεθοδολογίες και προηγμένα υλικά, έχει «μπει» στην επαγγελματική καθημερινότητα πολλών μηχανικών. Και ταυτόχρονα έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες, μετά από μια δεκαετή κρίση, για να αναληφθούν πρωτοβουλίες και σε θεσμικό επίπεδο που θα συμβάλλουν στην αντισεισμική θωράκιση της χώρας».
Ο κ. Στασινός σημείωσε επίσης ότι «το Συνέδριο συμπίπτει με την επέτειο 20 ετών από το σεισμό της Αθήνας, τον καταστροφικό σεισμό του 1999, ο οποίος αποτέλεσε ορόσημο και δραματική αφορμή για να αναδειχθεί το σεισμικό πρόβλημα σε εθνικό ζήτημα», ενώ παράλληλα «ανέδειξε το μέγεθος της προσφοράς των μηχανικών και αποτέλεσε νέα αφετηρία για το ερευνητικό έργο του ΤΕΕ», αναφερόμενος σχετικά στα εθνικά προγράμματα ΑΝΤΥΚ, ΕΠΑΝΤΥΚ αλλά και την πρόοδο της επιστημονικής γνώσης.
«Μέσα από αυτό το Συνέδριο θέλουμε να ενώσουμε τους μηχανικούς της πράξης, με τους μηχανικούς της έρευνας, να δώσουμε την ευκαιρία να διαχυθεί η νέα γνώση, να γίνει κτήμα των πολλών», τόνισε επίσης ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι υπάρχει και ένας ακόμη στόχος που εξυπηρετείται από την επιλογή να συμπέσει το Συνέδριο με την επέτειο του σεισμού του 1999: «Θέλουμε να αφυπνίσουμε και την Πολιτεία και τους πολίτες».
Τα μέτρα αντισεισμικής προστασίας κτιρίων και υποδομών
«Το ΤΕΕ, ως ο επίσημος τεχνικός σύμβουλος κυβέρνησης και Πολιτείας, αλλά και ως ο μεγαλύτερος επιστημονικός φορέας της χώρας, οφείλει να τους υπενθυμίζει την υποχρέωση ότι είναι πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύει τη ζωή και την Περιουσία των Πολιτών και να κάνει ρεαλιστικής, χρήσιμες και αποτελεσματικές προτάσεις», τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, παρουσιάζοντας την ολοκληρωμένη δέσμη των προτάσεων του, για την αντισεισμική προστασία κτιρίων και υποδομών.
Παράλληλα υπογράμμισε ότι το ΤΕΕ με την συμμετοχή και την συμβολή των μηχανικών μελών του, όσον αφορά τις προτάσεις που διατυπώνει, έχει την επιστημονική και διοικητική επάρκεια και τις ψηφιακές υποδομές να αναλαμβάνει και την απολύτως επιτυχή υλοποίηση τους, με ευλαβική τήρηση ακόμη και των πιο ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων. Σχετικά ο Γ. Στασινός ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, ότι «το ΤΕΕ αναλαμβάνει με νομοθετική ρύθμιση, που ψηφίζεται στη Βουλή, τη δημιουργία του νέου Ειδικού Χωρικού Σχεδίου για το Μάτι και την Ανατολική Αττική και κάνοντας τα αδύνατα δυνατά θα το ολοκληρώσει σε διάστημα 9 μηνών, όταν ο μέσος χρόνος, που ισχύει για ένα τέτοιο έργο είναι 17 χρόνια».
Παρουσιάζοντας τα μέτρα, που έχει προτείνει ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός προς την Πολιτεία, για τα οποία είπε «το καθένα μόνο του βελτιώνει κάπως την κατάσταση αλλά όλα μαζί αποτελούν ένα ολοκληρωμένο και κυρίως εφαρμόσιμο πλαίσιο πρόληψης των επιπτώσεων του σεισμού σε πρακτικό επίπεδο, σήμερα, εδώ, με τις συγκεκριμένες συνθήκες» ανέφερε αναλυτικά και συγκεκριμένα τα ακόλουθα:
- Έλεγχος όλων των δημοσίων κτιρίων με άμεσο πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο δομικής τρωτότητας: Ενώ θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος για το σύνολο των δημοσίων κτιρίων, μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί για λιγότερο από το 25% των δημοσίων κτιρίων. Το μοναδικό θετικό είναι ότι έχουν ελεγχθεί όλες οι σχολικές μονάδες που κατασκευάστηκαν μέχρι το 1959, περίοδο κατά την οποία δεν υπήρχε κανένας αντισεισμικός κανονισμός. Είναι αναγκαίο όμως, να γίνουν έλεγχοι άμεσα για σχολεία, νοσοκομεία και γενικά χώρους συνάθροισης κοινού που κατασκευάστηκαν μέχρι το 1985, χρονική στιγμή που αρχίζει να εφαρμόζεται ο αντισεισμικός κανονισμός. Καταθέσαμε ως ΤΕΕ συγκεκριμένο σχέδιο, που μπορούμε να υλοποιήσουμε με τη βοήθεια όλων σας, για να ελέγξει η Πολιτεία το σύνολο των δημοσίων κτιρίων μέσα σε ένα εξάμηνο.
- Ταυτότητα Κτιρίου και προσεισμικός έλεγχος ιδιωτικών κτιρίων. Για τα ιδιωτικά κτίρια, η λύση του αναγκαίου ελέγχου μπορεί να έρθει μέσα από την Ταυτότητα Κτιρίου. Ένας νέος θεσμός, που το ΤΕΕ προσπαθεί εδώ και 25 χρόνια να καθιερώσει. Που προβλέπεται ήδη σε πολλούς νόμους και θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα. Είναι αναγκαίο μέσα από την Ηλεκτρονική, πλέον, Ταυτότητα Κτιρίου, να γίνει αντίστοιχος προσεισμικός έλεγχος δομικής τρωτότητας. Για να αποκτήσει και η Πολιτεία και οι ιδιοκτήτες ακινήτων πραγματική και ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης των οικοδομών. Προτεραιότητα και πάλι πρέπει να είναι όσα κτίρια έχουν κατασκευαστεί με προηγούμενους αντισεισμικούς κανονισμούς – ή χωρίς καθόλου αντισεισμικές προδιαγραφές. Ο έλεγχος πρέπει να ξεκινήσει από το 1985 μέχρι το 1995 και κατόπιν μέχρι σήμερα. Με συγκεκριμένο, δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα, που θα αναλάβει συγκεκριμένος δημόσιος φορέας να παρακολουθεί και να ενημερώνει. Ώστε να κάνουμε κοινωνό της προσπάθειας και την κοινωνία. Χωρίς φόβο, αλλά με επιστημονική επάρκεια. Και οφείλουμε περαιτέρω να δώσουμε ιδιαιτέρως την προσοχή μας σε μη εμφανείς ζημιές και σε σοβαρές βλάβες χωρίς κατάρρευση.
- Μόνιμα οικονομικά κίνητρα για την ενίσχυση ιδιωτικών κτιρίων που διατρέχουν κίνδυνο βλαβών από σεισμό. Προτείνουμε, κατά το πρότυπο της Ιταλίας να εφαρμοστεί έκπτωση φόρου 50% για τις δαπάνες επεμβάσεων με συγκεκριμένο μέγιστο φορολογικό όφελος - στην Ιταλία το όριο είναι 96.000 ευρώ ανά κτήριο. Δεδομένων των δημοσιονομικών περιορισμών, ακόμη και ένα ποσοστό 40% θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρό κίνητρο. Αυτή η πρόταση του ΤΕΕ περιλαμβάνεται σε κυβερνητικό προσχέδιο νόμου για να προωθηθεί άμεσα η εφαρμογή της, είπε ο Γ. Στασινός.
- Σύνδεση προγραμμάτων σεισμικής ενίσχυσης και ενεργειακής εξοικονόμησης. «Έχω πει δημοσίως – και έχω κατηγορηθεί από κάποιους για αυτό – ότι δεν μπορούμε να ανακαινίζουμε κτίρια που δεν έχουμε εξετάσει τη δομική τους τρωτότητα. Δεν μπορούμε να δίνουμε δημόσιο χρήμα και κοινοτικά κονδύλια σε κτίρια που δεν ξέρουμε αν θα αντέξουν έναν σεισμό αύριο», είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ και συμπλήρωσε: «Ζήτησα να συνδεθεί και το Εξοικονομώ κατ’ οίκον και όλα τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας με ελέγχους και εργασίες στατικής επάρκειας. Πρέπει όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων που ενισχύουν αποκατάσταση ή ανακαίνιση κτιρίων να προβλέπουν τις δαπάνες που χρειάζονται για τη σεισμική τους θωράκιση».
- Ανακατασκευή κενών, παλαιών και διατηρητέων κτιρίων. Η πρόταση είπε ο Γ. Στασινός, αφορά ειδικά σε κενά κτίρια ή παλαιά ή διατηρητέα, που έχουν αυξηθεί ιδίως στα κέντρα των πόλεων τα τελευταία χρόνια. Οφείλουμε να προχωρήσουμε σε ανακατασκευή τους. Διαχωρίζουμε την έννοια της ανακατασκευής από την αποκατάσταση. Αποκατάσταση, στα περισσότερα από αυτά, με τον τρόπο και τα υλικά της αρχικής τους μορφής είναι πολλές φορές αδύνατον ή εξαιρετικά κοστοβόρο να γίνει. Μπορεί όμως να γίνει ανακατασκευή, σε μορφή εξαιρετικά κοντινή και συμβατή με την αρχική τους τυπολογία και μορφή, με νέες εφαρμόσιμες λύσεις και σύγχρονες μεθόδους και υλικά. Γνωρίζω ότι αυτό πιθανόν να δημιουργεί αντιδράσεις αλλά είναι απαραίτητο για την ασφάλεια του αστικού μας περιβάλλοντος. Ειδικά για τα εγκαταλελειμμένα κτίρια και κενά κτίρια, ο τρόπος υλοποίησης τέτοιων παρεμβάσεων θα μπορούσε να περνά μέσα από τους δήμους, αρκεί να τους δοθούν τα θεσμικά εργαλεία. Προτείνουμε να καθιερωθεί μηχανισμός μέσω του οποίου θα επιτρέπεται, σε τέτοιες περιπτώσεις, ο δήμος να αναλάβει ένα κτίριο, να το παραχωρήσει σε ενδιαφερόμενο ιδιώτη που θα κάνει τις απαραίτητες εργασίες, θα το εκμεταλλευτεί για μια περίοδο και εν συνεχεία θα επιστρέψει στον νόμιμο ιδιοκτήτη του αποκατεστημένο – ή στο δημόσιο, αν είναι αγνώστου ιδιοκτήτη.
- Ψηφιακής Τράπεζας Γης και μηχανισμός ανακατασκευής των προσόψεων διατηρητέων κτηρίων. «Ειδικά για τα πολλά διατηρητέα που χρήζουν εργασιών, τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, έχω προτείνει συγκεκριμένο μηχανισμό ανακατασκευής των προσόψεων, τόσο για λόγους αισθητικής όσο και ασφάλειας, με χρηματοδότηση μέσα από τη λειτουργία της Ψηφιακής Τράπεζας Γης, που αναμένω το κράτος επιτέλους να προχωρήσει».
- Ηλεκτρονικό Μητρώο Έργων Υποδομής. Ο Γ. Στασινός αναφερόμενος στη σχετική πρόταση του ΤΕΕ είπε ότι «η αντισεισμική θωράκιση των δημόσιων υποδομών αποτελεί το πιο κρίσιμο ίσως, αυτό που προκαλεί περισσότερο το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, όταν το Κράτος αστοχεί». Τόνισε ότι είναι άμεση ανάγκη η δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Έργων Υποδομής για την καταγραφή και συντήρησή τους, τον προγραμματισμό των εργασιών και το ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων, σημειώνοντας ότι «νομίζω ότι πλέον έχει ωριμάσει και στο αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών η διαπίστωση ότι είναι αναγκαίο τόσο το μητρώο όσο και ο κατά το δυνατόν αντικειμενικός προγραμματισμός των εργασιών».
«Η αλήθεια είναι ότι σήμερα κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά στοιχεία για τη συντήρηση των υποδομών. Δεν υπάρχει τις περισσότερες φορές τακτική συντήρηση. Δεν γνωρίζουμε πότε έχει συντηρηθεί μια γέφυρα για παράδειγμα. Το είδαμε και πάλι στην Καβάλα, στην Κρήτη και αλλού τους τελευταίους μήνες. Δεν υπάρχει προγραμματισμός. Δεν υπάρχει τακτικός προληπτικός έλεγχος της στατικότητας, της αντοχής τους» είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ σημειώνοντας ότι «σήμερα δεν υπάρχει ούτε μητρώο υποδομών, ούτε μητρώο συντήρησης και κανείς δεν ξέρει ποιος έχει την ευθύνη για κάθε έργο. Έτσι οι ευθύνες συγχέονται και διαχέονται, όπως συμβαίνει σε πολλά πράγματα σε αυτή τη χώρα. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον αντισεισμικό έλεγχο. Αφορά το σύνολο των παραγόντων που πρέπει να ελέγχονται και που διασφαλίζουν την ανθεκτικότητα των κατασκευών. Ιδίως λόγω της κλιματικής αλλαγής και των καιρικών φαινομένων που τη συνοδεύουν», κατέληξε ο επικεφαλής του ΤΕΕ.
