Την ανησυχία του για δημιουργία μεγάλων ουρών στις ώρες αιχμής έξω από τα καταστήματα λιανικής εκφράζει με ανακοίνωσή του το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών), με αφορμή την κοινή υπουργική απόφαση της 16ης Ιανουαρίου Αριθμ. Δ1α/ΓΠ.οικ. 3060
Η προαναφερθείσα κοινή υπουργική απόφαση, η οποία έχει ως στόχο το άνοιγμα του λιανικού εμπορίου ύστερα από μήνες, δηλαδή την ελάφρυνση των μέτρων, ειδικά στην περίπτωση του λιανεμπορίου τροφίμων εφαρμόζει πιο αυστηρά μέτρα, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ. Συγκεκριμένα, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός ατόμων, από 1 άτομο ανά 10 τ.μ. που ίσχυε μέχρι την Κυριακή 17/1, από τη Δευτέρα 18/1 γίνεται 1 άτομο ανά 25 τ.μ..
«Σε καμία χώρα της Ευρώπης από όσες έχουμε διαθέσιμα στοιχεία δεν υπάρχει τόσο αυστηρός περιορισμός πρόσβασης στα καταστήματα τροφίμων, ενώ έχουν πολλαπλάσιο επιδημιολογικό φορτίο σε σχέση με την Ελλάδα. Αυτή η αλλαγή στην περίπτωση των καταστημάτων τροφίμων δημιουργεί σημαντικό περιορισμό στη δυνατότητα εξυπηρέτησης του κοινού κατά 60%» αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Με βάση τα στοιχεία του Νοεμβρίου 2020, ο μέσος αριθμός πελατών ανά κατάστημα ανά ημέρα στα σούπερ μάρκετ είναι 858 άτομα. Με τα νέα μέτρα, η μέση εκτιμώμενη ημερήσια δυνατότητα εξυπηρέτησης πελατών μειώνεται από 1.245 πελάτες (100 ανά ώρα) σε μόλις 479 πελάτες (40 ανά ώρα). Για την ακρίβεια 479 «επισκέπτες», καθώς συχνά και ειδικά το Σάββατο, οι επισκέψεις γίνονται από περισσότερα από ένα μέλη του νοικοκυριού, μειώνοντας περαιτέρω τις δυνατότητες εξυπηρέτησης του καταστήματος. Σημειώνεται ότι οι τιμές αυτές είναι μέσοι όροι. Δεν υπάρχει ομοιόμορφη κατανομή πελατών στο χρόνο ούτε μέσα στην εβδομάδα, ούτε μέσα στην ημέρα. Την Παρασκευή και το Σάββατο η επισκεψιμότητα αυξάνεται σημαντικά συγκριτικά με τις υπόλοιπες ημέρες. Υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση επισκεπτών το πρωί και κυρίως το απόγευμα όλες τις καθημερινές.
Αυτός ο αριθμός δυνατότητας εξυπηρέτησης πελατών δεν επαρκεί για να εξυπηρετηθούν σωστά οι πελάτες, όπως επισημαίνει το ΙΕΛΚΑ. Το αποτέλεσμα αυτής της μείωσης στη δυνατότητα εξυπηρέτησης θα είναι αναπόφευκτα η δημιουργία ουρών εκτός των καταστημάτων, όπως έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν, με δύσκολες καιρικές συνθήκες. Το ΙΕΛΚΑ εκτιμά ότι οι συνέπειες θα είναι οι εξής:
- Συνωστισμός εκτός των καταστημάτων στις ουρές. Ο συνωστισμός έξω από τα καταστήματα -που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα- είναι δυνητικά πιο επικίνδυνος από τη γρήγορη εξυπηρέτηση όπως γινόταν μέχρι σήμερα μέσα στα καταστήματα.
- Αύξηση του μέσου χρόνου εξυπηρέτησης λόγω των ουρών. Π.χ. αντί για 1 ώρα επίσκεψη θα χρειάζεται 1 ώρα συν 15 λεπτά αναμονή για είσοδο στο κατάστημα. Με δεδομένο μάλιστα τον περιορισμό του 2ωρου χρόνου για αγορές από το 13033, πρακτικά μειώνοντας τον διαθέσιμο χρόνο επίσκεψης για να αγοραστούν προϊόντα πρώτης ανάγκης.
- Εμφάνιση ανησυχίας, θυμού, αν όχι και πανικού, στο αγοραστικό κοινό λόγω των ουρών κάτι που θα μεταφραστεί και σε αγοραστική συμπεριφορά.
- Λάθος επικοινωνιακό μήνυμα προς τον καταναλωτή-πολίτη τόσο σε σχέση με την πορεία της πανδημίας, όσο και σε σχέση με την ασφάλεια των αγορών του.
Το ΙΕΛΚΑ ως ερευνητικός οργανισμός καταθέτει τις παρακάτω προτάσεις:
- Την επαναφορά του μέγιστου αριθμού ατόμων για όλα τα καταστήματα στα ισχύοντα ως τις 17/1 (1 άτομο ανά 10 τ.μ.), με στόχο την εξυπηρέτηση των καταναλωτών και την κανονικότητα στην προμήθεια βασικών καταναλωτικών αγαθών.
- Την επαναφορά της λήξης του ωραρίου λειτουργίας για τα καταστήματα τροφίμων στις 20:30 για να δοθεί χρόνος για αγορές ειδών πρώτης ανάγκης στους εργαζόμενους των καταστημάτων του λοιπού λιανεμπορίου.
- Την υιοθέτηση διαφορετικού διακριτού κωδικού μετακίνησης στο 13033 για τα καταστήματα τροφίμων σε σχέση με τα υπόλοιπα καταστήματα του λιανεμπορίου (π.χ. το «7»), προκειμένου να διαχωριστεί ο χρόνος των αγορών για είδη πρώτης ανάγκης σε σχέση με τα λοιπά είδη.
