Την διαδικασία που χρησιμοποιούν οι τράπεζες προκειμένου να καταγγείλουν στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, ύποπτες κινήσεις τραπεζικών λογαριασμών αποκαλύπτει το Σin.
Η υποχρέωση των τραπεζών προκύπτει από τον ν. 4557/2018, για την καταπολέμηση της διακίνησης του «μαύρου χρήματος» ο οποίος καθιερώνει συγκεκριμένες υποχρεώσεις για τους υπαλλήλους των τραπεζών. Οι υπάλληλοι υποχρεούνται αν μια συναλλαγή «μυρίζει» να συντάξουν αναφορά προς την Αρχή. Πρόκειται για την επίδειξη της «δέουσας επιμέλειας» δηλαδή να προσέξουν ιδιαίτερα τη συγκεκριμένη συναλλαγή. Διαφορετικά θα μπλέξουν οι ίδιοι, οι προϊστάμενοί τους και η τράπεζα αντιμετωπίζοντας ποινές φυλάκισης έως 2 έτη και πρόστιμα έως 1 εκατ. ευρώ.
Ένα παράδειγμα: Ο Χ πελάτης της τράπεζας διενεργεί μέσω υποκαταστήματος τράπεζας συναλλαγές, οι οποίες προκαλούν υποψίες, αλλά ο υπάλληλος ή οι υπάλληλοι που διεκπεραιώνουν τις συναλλαγές, δεν υποβάλλουν αναφορά στην Αρχή.
Όταν κατόπιν, ο πελάτης Χ εντοπιστεί από τις αρχές για ξέπλυμα χρήματος, οι τραπεζικοί υπάλληλοι, οι προϊστάμενοί τους και η ίδια η τράπεζα θα βρεθούν υπόλογοι αντιμετωπίζοντας βαριές κυρώσεις.
Πώς «καρφώνουν»
Προκειμένου να αποφύγουν δικαστικές περιπέτειες, υποχρεούνται να συμπληρώσουν μια φόρμα, η οποία περιέχει και λίστα υπόπτων και να την αποστείλουν στην Αρχή, η οποία κατόπιν θα ζητήσει και πληροφορίες από την ΑΑΔΕ. Η φόρμα θα περιλαμβάνει μια σειρά από ενδείξεις όπως είναι:
- Η Περιφέρεια στην οποία γίνεται η ύποπτη συναλλαγή.
- Στο κάτω μέρος της καρτέλας υπάρχει ο πίνακας με τους υπόπτους είτε πρόκειται για φυσικό ή για νομικό πρόσωπο.
- Στην προσθήκη φυσικού προσώπου, στο πεδίο Γενικές Πληροφορίες υπάρχει η επιλογή πελάτης. Όταν δεν είναι επιλεγμένη τότε τα πεδία επώνυμο, όνομα και ΑΦΜ είναι υποχρεωτικά ενώ όταν δεν είναι τότε όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Για κάθε διεύθυνση και τηλέφωνο που θέλουμε να συμπληρώνουμε πατάμε το αντίστοιχο κουμπί προσθήκη και μία εγγραφή με μη συμπληρωμένα τα αντίστοιχα πεδία εμφανίζεται στον αντίστοιχο πίνακα και συμπληρώνουμε τα δεδομένα. Στο πεδίο Κύρια δραστηριότητα υπάρχει η επιλογή ≪άλλο≫ όπου αν επιλεχτεί εμφανίζεται από κάτω ένα λευκό πλαίσιο όπου πρέπεινα συμπληρωθεί η περιγραφή.
- Στην καρτέλα λογαριασμοί υπάρχει το κουμπί Προσθήκη και ο πίνακας λογαριασμοί. Πατώντας το κουμπί εμφανίζεται μια πρόσθετη σειρά στο πίνακα όπου πρέπει να συμπληρωθούν όλα τα πεδία του καθώς είναι υποχρεωτικά και να πατήσουμε το πράσινο tick για την ολοκλήρωση της προσθήκης. Στο πεδίο τύπος υπάρχουν τρεις επιλογές, ταμιευτήριου, μισθοδοτικός και άλλο, όπου αν επιλέξουμε άλλο εμφανίζεται ένα λευκό πεδίο από κάτω και πρέπει να βάλουμε μια περιγραφή.
- Σε ότι αφορά στους δικαιούχους του λογαριασμού ή λογαριασμών, στην πρώτη καρτέλα ο χρήστης έχει την δυνατότητα να προσθέσει τους δικαιούχους και τους συνδικαιούχους. Οι επιλογές είναι τέσσερις, προσθήκη φυσικού προσώπου, προσθήκη νομικού προσώπου , επιλογή φυσικού προσώπου από την λίστα φυσικών προσώπων του πίνακα ύποπτοι και επιλογή νομικού προσώπου από την λίστα νομικών προσώπων του πίνακα ύποπτοι της καρτέλας Γενικά . Στην τελευταία στήλη του πίνακα, βασικός δικαιούχος υπάρχει η δυνατότητα να επιλεγεί ο βασικός δικαιούχος.
Η δέουσα επιμέλεια
Σύμφωνα με τον νόμο, τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν τα μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη στις εξής περιπτώσεις:
α) όταν συνάπτουν επιχειρηματική σχέση,
β) όταν διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή που:
αα) ανέρχεται σε ποσό ίσο ή μεγαλύτερο των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ είτε η συναλλαγή αυτή πραγματοποιείται με μία και μόνη πράξη είτε με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους,
ββ) αποτελεί μεταφορά χρηματικών ποσών, σύμφωνα με τον ορισμό του στοιχείου 9 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 141) άνω των χιλίων (1.000) ευρώ,
γ) όταν πρόκειται για πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά και διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή σε μετρητά που αφορά ποσό δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ τουλάχιστον, ανεξάρτητα από το αν διενεργείται με μία μόνη πράξη ή με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους,
δ) όταν πρόκειται για παρόχους υπηρεσιών τυχερών παιγνίων που διενεργούν συναλλαγή που αφορά ποσό δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ τουλάχιστον κατά την κατάθεση του στοιχήματος, την είσπραξη των κερδών ή και στις δύο περιπτώσεις, ανεξάρτητα από το αν η συναλλαγή διενεργείται με μία μόνη πράξη ή με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους,
ε) όταν υπάρχει υπόνοια νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, ανεξάρτητα από κάθε παρέκκλιση, εξαίρεση ή κατώτατο όριο ποσού,
στ) όταν υπάρχουν αμφιβολίες για την ακρίβεια, την πληρότητα ή την επάρκεια των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν προηγουμένως για την πιστοποίηση και την επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη ή του πραγματικού δικαιούχου,
ζ) όταν πρόκειται για ηλεκτρονικό χρήμα ή για ειδικά προπληρωμένα μέσα που διαθέτουν δυνατότητα επαναφόρτισης με μηνιαίο όριο πράξεων πληρωμής άνω των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ, σε αμφότερες τις περιπτώσεις.
Τα ανωτέρω ποσά υπολογίζονται χωρίς Φ.Π.Α. ή άλλες νόμιμες κρατήσεις που επιβαρύνουν τον πελάτη.
Οι ποινικές κυρώσεις
Σύμφωνα με τον ν.4557/2018 «με φυλάκιση μέχρι δύο (2) ετών τιμωρείται ο υπάλληλος του υπόχρεου νομικού προσώπου ή όποιο άλλο υπόχρεο προς αναφορά ύποπτων συναλλαγών πρόσωπο παραλείπει από πρόθεση να αναφέρει αρμοδίως ύποπτες ή ασυνήθεις συναλλαγές ή δραστηριότητες ή παρουσιάζει ψευδή ή παραπλανητικά στοιχεία, κατά παράβαση των σχετικών νομοθετικών, διοικητικών ή κανονιστικών διατάξεων και κανόνων, εφόσον για την πράξη του δεν προβλέπεται βαρύτερη ποινή από άλλες διατάξεις».
Επίσης στα υπόχρεα πρόσωπα που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους από τις διατάξεις του Ν.4557/2018, επιβάλλεται με απόφαση των αρμόδιων εποπτικών αρχών, σωρευτικά ή διαζευκτικά, είτε η λήψη συγκεκριμένων διορθωτικών μέτρων εντός τακτού χρονικού διαστήματος, είτε μία ή περισσότερες από τις κατωτέρω κυρώσεις:
α) Στα υπόχρεα νομικά πρόσωπα ή οντότητες:
i) πρόστιμο σε βάρος του νομικού προσώπου ή της οντότητας μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ.
ii) πρόστιμο σε βάρος των μελών του διοικητικού συμβουλίου, του διευθύνοντος συμβούλου, των διευθυντικών στελεχών ή άλλων υπαλλήλων του νομικού προσώπου ή της οντότητας, υπεύθυνων για την τέλεση των παραβάσεων ή ασκούντων ανεπαρκή έλεγχο ή εποπτεία επί των υπηρεσιών, υπαλλήλων και δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου ή της οντότητας, λαμβανομένης υπόψη της θέσης ευθύνης και των εν γένει καθηκόντων τους, μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ.
iii) απομάκρυνση των ανωτέρω προσώπων από τη θέση τους, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, και απαγόρευση ανάληψης άλλης αντίστοιχης θέσης,
iv) δημόσια ανακοίνωση που αναφέρει το νομικό πρόσωπο ή την οντότητα και την φύση της παράβασης,
v) οριστική απαγόρευση της άσκησης ορισμένων δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου ή της οντότητας, της ίδρυσης νέων υποκαταστημάτων στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα ή της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου αν πρόκειται για ανώνυμη εταιρεία,
vi) σε περίπτωση σοβαρών ή επανειλημμένων παραβάσεων, οριστική ή προσωρινή ανάκληση ή αναστολή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της άδειας λειτουργίας του νομικού προσώπου ή της οντότητας ή απαγόρευση της άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
β) Στα υπόχρεα φυσικά πρόσωπα:
i) πρόστιμο μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ,
ii) δημόσια ανακοίνωση που αναφέρει το φυσικό πρόσωπο και την φύση της παράβασης,
iii) οριστική ή προσωρινή απαγόρευση της άσκησης της επιχειρηματικής ή επαγγελματικής τους δραστηριότητας.
