Πώς και πότε οι ηλεκτρονικές αγορές μειώνουν το φόρο εισοδήματος

Δαπάνες από το 10% έως το 18,75% του εισοδήματός τους και έως ποσού 30.000 ευρώ, με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών (με κάρτες κ.λπ.) θα πρέπει να πραγματοποιήσουν το 2017 οι μισθωτοί, συνταξιούχοι και οι αγρότες προκειμένου να διασφαλίσουν την έκπτωση φόρου ύψους 1.900 – 2.100 ευρώ.

Σε διαφορετική περίπτωση, με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβάλουν το 2018, χάνουν την έκπτωση εν μέρει ή στο σύνολό της, καθώς θα καταλογιστεί πρόσθετος φόρος ύψους 22%, στο ποσό που έμεινε ακάλυπτο.

Ειδικότερα, οι φορολογούμενοι που αποκτούν εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, για να δικαιούνται της ετήσιας έκπτωσης φόρου έως 1.900 - 2.100 ευρώ υποχρεούνται να πραγματοποιήσουν δαπάνες συνολικού ύψους από 10% έως και 18,75% του συνολικού "ετησίου φορολογητέου εισοδήματος" του έτους 2017, με πλαστικό χρήμα ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

Όμως, σε περίπτωση μη κάλυψης του απαιτούμενου ποσού δαπάνης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, ο φορολογούμενος θα επιβαρύνεται με επιπλέον φόρο 22% επί της διαφοράς. Παράδειγμα αν έχει εισόδημα 20.000 ευρώ, θα πρέπει να πραγματοποιήσει εντός του 2017 δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα ύψους 2.500 ευρώ. Αν, όμως, οι δαπάνες του είναι 1.800 ευρώ, τότε στη διαφορά από το ποσό των 2.500 ευρώ, (2.500 – 1800) ήτοι 700 ευρώ, θα του καταλογιστεί φόρος ύψους 154 ευρώ (700Χ22%). Αν δεν πραγματοποιήσει καμία πληρωμή με πλαστικό χρήμα, τότε θα πληρώσει φόρο ύψους 2.500Χ22%=550 ευρώ.

Το Σin παρουσιάζει ένα πλήρη «οδηγό» για το πλαστικό αφορολόγητο, που αναλύει:

- Τα ελάχιστα ποσά των ηλεκτρονικών πληρωμών.

- Τις κατηγορίες των φορολογουμένων από την υποχρέωση πληρωμών με κάρτες, αλλά που υποχρεούνται να μαζεύουν αποδείξεις.

- Τους φορολογούμενους που απαλλάσσονται πλήρως.

- Τι ισχύει για τους συζύγους.

- Ποιες αγορές αναγνωρίζονται.

- Με ποιά μέσα πληρωμής πρέπει να πραγματοποιούνται.

- Ποια δικαιολογητικά οφείλουν να διακρατούν οι υπόχρεοι.

- Πίνακα με τα εισόδημα και τις δαπάνες που πρέπει να πραγματοποιηθούν φέτος.

Μάλιστα, όπως έχει επισημάνει το Σin, το εισόδημα που λαμβάνεται υπόψη είναι το υψηλότερο μεταξύ του πραγματικού και του τεκμαρτού. Δηλαδή, εάν ο μισθωτός έχει εισόδημα 15.000 ευρώ, αλλά η τεκμαρτή του δαπάνη είναι 20.000 ευρώ, θα φορολογηθεί για τις 20.000 ευρώ, οπότε και οι ηλεκτρονικές πληρωμές που πρέπει να διενεργήσει το 2017 πρέπει να είναι με βάση το εισόδημα των 20.000 ευρώ.

Οι μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες, προκειμένου να μην βρεθούν προ αρνητικών εκπλήξεων κατά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων οφείλουν να ελέγξουν το ποσό των ηλεκτρονικών πληρωμών, που έχουν πραγματοποιήσει και να καλύψουν τυχόν διαφορά που απομένει, στο δίμηνο που απομένει έως το τέλος του έτους.

Το ποσό των υποχρεωτικών ηλεκτρονικών πληρωμών δαπανών, ανέρχεται κλιμακωτά:

• Στο 10% του ετησίου εισοδήματος, πραγματικού ή τεκμαρτού, εφόσον το εισόδημα αυτό ανέρχεται έως 10.000 ευρώ.

• Στο 15% επί του τμήματος του εισοδήματος από 10.001 έως και 30.000 ευρώ

• Στο 20%, για το  επί του υπερβάλλοντος ποσού, άνω των 30.000 ευρώ, αλλά το μέγιστο ποσό που απαιτείται είναι 30.000 ευρώ. (Λεπτομέρειες στον πίνακα).

 Ποιες δαπάνες αναγνωρίζονται

Το ποσό των δαπανών που αναγνωρίζονται για καλυφθεί το αφορολόγητο όριο, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν καταβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα είναι και οι 12 κατηγορίες που απαρτίζουν το δείκτη του πληθωρισμού της ΕΛΣΤΑΤ και συγκεκριμένα:

1. Ομάδα 1 (Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά)

2. Ομάδα 2 (Αλκοολούχα ποτά και καπνός)

3. Ομάδα 3 (Ένδυση και υπόδηση)

4. Ομάδα 4 (Στέγαση), εξαιρουμένων των ενοικίων

5. Ομάδα 5 (Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες)

6. Ομάδα 6 (Υγεία)

7. Ομάδα 7 (Μεταφορές), εξαιρουμένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων

8. Ομάδα 8 (Επικοινωνίες)

9. Ομάδα 9 (Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες), εξαιρουμένης της αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών

10. Ομάδα 10 (Εκπαίδευση)

11. Ομάδα 11 (Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια)

12. Ομάδα 12 (Άλλα αγαθά και υπηρεσίες)

Σημειώνεται ότι στον κατάλογο των αναγνωρισμένων δαπανών περιλαμβάνονται ακόμη κι οι δαπάνες των λογαριασμών των ΔΕΚΟ (ρεύματος τηλεφώνων νερού), κοινόχρηστα καθώς και ασφαλίστρων.

Σημειώνεται ότι ειδικά για τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ που είναι σε όνομα διαφορετικό από αυτόν που καταβάλλει, γίνονται δεκτές, εφόσον ο καταβάλλων την δαπάνη είναι και ο πραγματικός χρήστης του ακινήτου.

 Εξαιρούνται από το «χτίσιμο» του αφορολόγητου οι δαπάνες για:

- Ενοίκια

- Τέλη κυκλοφορίας

- Αγορές οχημάτων (αυτοκινήτων, δίκυκλων)

- Αγορές σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών.

- Αγορές κατοικιών, οικοπέδων και λοιπών ακινήτων.

- Πληρωμές φόρων

- Πληρωμές δόσεων δανείων

- Αγορές επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κλπ).

Οι φορολογούμενοι που απαλλάσσονται

Προσοχή θέλει η διάκριση μεταξύ των φορολογούμενων που απαλλάσσονται εντελώς και σε όσους απαλλάσσονται μόνο από τις ηλεκτρονικές πληρωμές ενώ υποχρεούνται να συλλέγουν κανονικές αποδείξεις, πληρώνοντας με μετρητά.

Ειδικότερα, εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής αλλά υποχρεούνται να συλλέξουν αποδείξεις ίσης αξίας οι παρακάτω κατηγορίες:

1. Φορολογούμενοι 70 ετών και άνω,  δηλαδή όσοι έχουν γεννηθεί έως και την 31.12.1947.

2. Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω

3. Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση

4. Οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις

5. Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.

6. Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.

7. Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

8. Οι φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ.

9. Οι φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος τους.

10. Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).

11. Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.

12. Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).

Οι ανωτέρω φορολογούμενοι εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής για την πραγματοποίηση των δαπανών τους, αλλά απαιτείται να συλλέξουν αποδείξεις ίσης αξίας και να τις φυλάσσουν για μελλοντικό έλεγχο. Πάντως εάν το επιθυμούν, μπορούν να πραγματοποιούν και ηλεκτρονικές αγορές, οι οποίες αναγνωρίζονται κανονικά.

Πλήρης εξαίρεση

Εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής αλλά και της συλλογής αποδείξεων για την πραγματοποίηση δαπανών:

• Οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών

• Οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή

• Οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

• Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα

• Οι φυλακισμένοι

Ποιες πληρωμές αναγνωρίζονται

Η εφορία αναγνωρίζει δαπάνες για το αφορολόγητο, οι οποίες πραγματοποιούνται με τους ακόλουθους τρόπους:

- Με κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες (χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες, προπληρωμένες κάρτες (prepaid card)

- Μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών.

- Με μεταφορά πίστωσης

- Με εντολές άμεσης χρέωσης

- Με πάγιες εντολές

- Με τραπεζικές ή ταχυδρομικές επιταγές

- Μέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking)

- Μέσω ηλεκτρονικού πορτοφολιού (e-wallet)

- Με πληρωμή σε γκισέ

- Με πληρωμή σε μηχανήματα τύπου «easy-pay»

Πώς αποδεικνύονται οι συναλλαγές

Για την απόδειξη της εξόφλησης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής των δαπανών απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών, χωρίς να απαιτείται η συλλογή αποδείξεων, γίνεται δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο όπως:

- Κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού (bank statement)

- Αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού

- Αναλυτική εικόνα καρτών

- Αποδεικτικά κατάθεσης ή εξόφλησης

- Αντίγραφο τερματικού μηχανήματος (POS)

Τα δικαιολογητικά δεν προσκομίζονται στην Εφορία αλλά πρέπει να φυλάσσονται για 5 χρόνια από τους υπόχρεους.

Τι ισχύει για τους συζύγους

Σε περίπτωση που καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δυο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό κατά την εκκαθάριση θα μεταφέρεται στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του ελάχιστα απαιτούμενου ποσού δαπανών του. 

Όταν ένας εκ των δυο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης πραγματοποιεί δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών αλλά δεν δικαιούται την προβλεπόμενη μείωση φόρου, το ποσό των δαπανών κατά την εκκαθάριση, θα μεταφέρεται στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του ελάχιστα απαιτούμενου ποσού δαπανών του.