Πως διαλύεται η οικονομία μιας χώρας

Θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για διάλυση. Σήμερα η οικονομία της Λιβύης, βρίσκεται στα πρόθυρα στης χρεωκοπίας καθώς το λαθρεμπόριο και η διαφθορά έχουν τινάξει στον αέρα τον προϋπολογισμό της χώρας.Το πρώτο και μεγαλύτερο αντικείμενο του λαθρεμπορίου είναι ο άλλοτε κραταιός τομέας του πετρελαίου. Ταυτόχρονα, τα κυκλώματα της λαθραίας εξαγωγής συναλλάγματος έχουν αποκτήσει πρωτόγνωρη ισχύ ενώ το λαθρεμπόριο τροφίμων και καταναλωτικών αγαθών έχει παρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Ήδη ,στον τομέα του πετρελαίου η παραγωγή έχει συρρικνωθεί απο τα 1,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε 350.000. Αν στην κατακόρυφη πτώση της παραγωγής προστεθεί και η τεράστια έλλειψη ρευστότητας τότε εύκολα κατανοεί κανείς το λόγο που η  διαφθορά έχει γίνει ενδημική σε ολόκληρη την οικονομία.

Πλέον οι εικονικές εισαγωγές είναι μία πραγματικότητα γιατί με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η παράνομη μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό. Οι λαθρέμποροι , χρησιμοποιώντας κυκλώματα με παρακλάδια στην Τουρκία , στην Μάλτα ή και σε άλλες τρίτες χώρες , καταφέρνουν λαδώνοντας και υπάλληλους τραπεζών να μεταφέρουν σημαντικά ποσά εκτος χώρας.

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να το πετύχουν είναι οι εικονικές εισαγωγές  που διευκολύνουν  την μεταφορά κεφαλαίων. Όπως επισημαίνουν διεθνείς έρευνες μια απλή σύγκριση των τραπεζικών εγκρίσεων για πληρωμές παραγγελιών στο εξωτερικό με τα στοιχεία του όγκου των εισαγωγών είναι αρκετή για να κατανοήσει κανείς την έκταση του προβλήματος. Αλλά ακόμα και τα στατιστικά στοιχεία ελέγχονται για την αξιοπιστία τους καθώς πολλά κοντέινερ  είτε  φτάνουν άδεια είτε έχουν μόλις το 20% των εμπορευμάτων που αναφέρονται στα επίσημα έγγραφα.

Η  μαύρη αγορά σε ξένο νόμισμα έχει γίνει ένας από τους πιο παραγωγικούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας στη Λιβύη. Τα κέρδη τεράστια καθώς η ισοτιμία στην μαύρη αγορά είναι τριπλάσια της επίσημης ισοτιμίας.

Αλλά και το λαθρεμπόριο σε τρόφιμα και ενέργεια έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Σε αυτό βοηθά και το πρόγραμμα των επιδοτήσεων που είχε εφαρμόσει το καθεστώς Καντάφι, λίγο πριν από την επανάσταση. Το τότε  καθεστώς της Λιβύης προχώρησε σε αύξηση των επιδοτήσεων, σε μια προσπάθεια να μειώσει την κοινωνική δυσαρέσκεια.

Οι επιδοτήσεις παρέμειναν αμετάβλητες και απο τις επόμενες κυβερνήσεις και αυτό διευκολύνει τις παράνομες εξαγωγές.Φορτηγά φορτωμένα με επιδοτούμενο αλεύρι,  λάδι και ζάχαρη από τη Λιβύη μεταφέρονται για να πωληθούν στην Τυνησία και στην Αλγερία. Το λαθρεμπόριο ντίζελ, ωστόσο, είναι μία από τις πιο κερδοφόρες  παράνομες δραστηριότητες καθώς  ο καθένας να μπορεί να μετατραπεί  σε λαθρέμπορο ντίζελ.

Το  "εμπόρευμα" προέρχεται από τα διυλιστήρια στην Τρίπολη,Zawiya , Hariga και Τομπρούκ , όπου ένα λίτρο επιδοτείται. Η νομοθεσία καθορίζει τις ποσότητες καυσίμων με τις οποίες μπορούν να προμηθεύονται τα βενζινάδικα   αλλά συνήθως προμηθεύονται μεγαλύτερες ποσότητες.

Μερικοί άνθρωποι υποβάλλουν αίτηση για άδεια βενζινάδικου για να πάρουν  καύσιμα από τα  διυλιστήρια και να τα διαθέσουν στην συνέχεια στην μαύρη αγορά. Ακόμη και απλοί άνθρωποι επωφελούνται: αγοράζουν απο βενζινάδικα μεγάλες ποσότητες καυσίμων  που τις αποθηκεύουν  σε δεξαμενές και στην συνέχεια τις μεταπωλούν. Το κίνητρο μεγάλο αφού στην  Τυνησία και την Αλγερία η τιμή διπλασιάζεται.

Ο όγκος του ντίζελ που διακινείται  μέσω θαλάσσης είναι επίσης τεράστιος, αν και δεν υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία. Και φυσικά σε όλο αυτό το λαθρεμπόριο κυριαρχούν οι αντιμαχόμενες ένοπλες ομάδες αφού έτσι αποκτούν μία γραμμή χρηματοδότησης.

Με τον τρόπο αυτό τα έσοδα της Λιβύης από το πετρέλαιο υποχώρησαν από 31,5 δισ. δολάρια το  2.014 σε 13,3 δισ. το 2015, δημιουργώντας ένα δημοσιονομικό έλλειμμα 22 δισ. δολαρίων και ανοίγοντας το δρόμο για μια πιθανή χρεοκοπία.

Πηγή:premium.paratiritis.gr