Θετικές ενδείξεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας προκύπτουν από τα στοιχεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που δημοσιοποίησε η ΤτΕ: Στο πρώτο εξάμηνο του έτους το έλλειμμα μειώθηκε κατά 35%, ενώ τον Ιούνιο υπήρξε πλεόνασμα 1 δισ. ευρώ, διπλάσιο από το περυσινό. Οι μεγάλες διαφορές προέκυψαν κυρίως από τον τομέα πετρελαιοειδών. Οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων σημείωσαν ανεπαίσθητη αύξηση σε σταθερές τιμές, ενώ οι εισπράξεις από τον τουρισμό ήταν ελαφρώς μειωμένες. Ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη αποτελεί η επιστροφή κεφαλαίων 2,9 δισ. ευρώ που ήταν τοποθετημένα σε ομόλογα του εξωτερικού και άλλων 600 εκατ. ευρώ από άλλες τοποθετήσεις.
Κατά το α΄εξάμηνο το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 2,5 δισ. ευρώ, έναντι 3,9 δισ. πέρυσι. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη βελτίωση των ισοζυγίων των πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων, ενώ το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε μικρή επιδείνωση.
Το ισοζύγιο αγαθών παρουσίασε βελτίωση κατά 1,3 δισ. ευρώ το α΄ εξάμηνο του 2016, η οποία οφείλεται κυρίως στη βελτίωση του ισοζυγίου καυσίμων ως αποτέλεσμα της μείωσης των τιμών του πετρελαίου. Επίσης, περιορίστηκαν και οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων, λόγω της διεξαγωγής μεγάλου μέρους των σχετικών συναλλαγών εκτός του εγχώριου τραπεζικού συστήματος μετά την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Το ισοζύγιο αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή. Σημειώνεται επίσης ότι, σε σταθερές τιμές, οι συνολικές εξαγωγές αγαθών παρουσίασαν άνοδο κατά 5,8%, η οποία αντανακλά κυρίως την άνοδο του όγκου των εξαγωγών καυσίμων κατά 14,1%, ενώ οι εξαγωγές αγαθών χωρίς τα καύσιμα, σε σταθερές τιμές, έμειναν σχεδόν στάσιμες.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών το α΄ εξάμηνο του 2016 παρουσίασε πτώση κατά 1,5 δισ. ευρώ, καθώς παρατηρήθηκε σημαντική μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές, η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Επιπλέον, μείωση εμφάνισαν και οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Σημειώνεται ότι οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών περιορίστηκαν κατά 1,6% και οι αντίστοιχες εισπράξεις κατά 5,8%. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν σε μικρό βαθμό από τη βελτίωση του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών.
Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα ύψους 1,2 δισ. ευρώ, κατά 1,1 δισ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του ίδιου διαστήματος του 2015. Επίσης βελτίωση παρουσίασε και το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε κατά 63 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με εκείνο του Ιουνίου του 2015, λόγω της βελτίωσης στα ισοζύγια καυσίμων και πλοίων, ενώ το έλλειμμα στο ισοζύγιο των λοιπών αγαθών ήταν αυξημένο, αφού οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία περιορίστηκαν περισσότερο από τις αντίστοιχες εισαγωγές. Σημειώνεται ότι, αν και σε τρέχουσες τιμές οι συνολικές εξαγωγές ήταν μειωμένες κατά 5,4%, σε σταθερές τιμές παρουσίασαν άνοδο κατά 4,3%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 141 εκατ. ευρώ, λόγω της πτώσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών και, σε μικρότερο βαθμό, από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών διαμορφώθηκαν σε 531 εκατ. ευρώ, από 950 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2015, ενώ οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 5,4% και οι αφίξεις κατά 2%. Τέλος, σημειώθηκε βελτίωση στο ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών, η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις εξελίξεις στις αεροπορικές υπηρεσίες.
Τα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων τον Ιούνιο του 2016 παρουσίασαν πλεονάσματα ύψους 146 και 112 εκατ. ευρώ αντιστοίχως, έναντι ελλειμμάτων τον Ιούνιο του 2015, σημειώνοντας βελτίωση κατά 368 και 207 εκατ. ευρώ αντιστοίχως. Η βελτίωση του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων οφείλεται κυρίως σε φόρους και επιδοτήσεις επί των προϊόντων. Η βελτίωση του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων οφείλεται κυρίως στη βελτίωση του ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης.
Ισοζύγιο κεφαλαίων
Τον Ιούνιο του 2016, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε μικρό έλλειμμα, έναντι πλεονάσματος τον ίδιο μήνα του 2015, ενώ το α΄ εξάμηνο του 2016 εμφάνισε πλεόνασμα 645 εκατ. ευρώ, κατά 39 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του αντίστοιχου διαστήματος του 2015.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Τον Ιούνιο του 2016, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε πλεόνασμα 981 εκατ. ευρώ, μεγαλύτερο κατά 339 εκατ. ευρώ από εκείνο του ίδιου μήνα του 2015. Το α΄ εξάμηνο του 2016 το έλλειμμα περιορίστηκε κατά 1,4 δισ. ευρώ και διαμορφώθηκε σε 1,9 δισ. ευρώ.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Ιούνιο του 2016, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων καταγράφηκε μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 2,2 δισ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην πώληση της συμμετοχής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος στη Finansbank (Τουρκία). Σημειώνεται ότι η συμμετοχή του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας στη Finansbank πριν από την πώληση αντιπροσώπευε ποσοστό 99,8% του μετοχικού της κεφαλαίου (άμεση συμμετοχή: 82,2%, έμμεση συμμετοχή μέσω NBG Finance (Dollar) plc: 9,68% και μέσω NBG International Holdings B.V.: 7,90%). Οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) κατέγραψαν καθαρή αύξηση 104 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η μείωση των καθαρών απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 3,5 δισ. ευρώ οφείλεται κυρίως στον περιορισμό κατά 2,9 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού. Στην πλευρά των υποχρεώσεων καταγράφηκε μείωση κατά 235 εκατ. ευρώ, η οποία αντανακλά τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων κατά 644 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στη μείωσή τους κατά 607 εκατ. ευρώ, λόγω της στατιστικής προσαρμογής που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Η μείωση των υποχρεώσεων κατά 7,2 δισεκ. ευρώ αντανακλά την καθαρή μείωση τόσο των καταθέσεων και repos των μη κατοίκων στην Ελλάδα κατά 13,7 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβάνεται ο λογαριασμός TARGET) όσο και του αποτελέσματος της στατιστικής προσαρμογής ύψους 687 εκατ. ευρώ. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την καθαρή αύξηση κατά 7,2 δισ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (περιλαμβάνεται νέο δάνειο του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους 7,5 δισ. ευρώ, από τον ESM στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας).
Το α΄ εξάμηνο του 2016, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό μειώθηκαν κατά 1,6 δισ. ευρώ, ενώ οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, αυξήθηκαν κατά 104 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 317 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 1,5 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση κατά 1,4 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές επιχειρήσεων εξωτερικού. Οι καθαρές υποχρεώσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού μειώθηκαν κατά 284 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 5,3 δισ. ευρώ αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη μείωση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, αλλά και τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Στην πλευρά των υποχρεώσεων καταγράφηκε μείωση κατά 4,5 δισ. ευρώ, η οποία οφείλεται στη μείωση των καταθέσεων και repos μη κατοίκων στην Ελλάδα (συμπεριλαμβάνεται ο λογαριασμός TARGET), που αντιστάθμισε την αύξηση των δανειακών υποχρεώσεων των κατοίκων.
Στο τέλος Ιουνίου 2016, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 6,9 δισ. ευρώ, έναντι 5,1 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2015.
Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Ιουλίου 2016 θα ανακοινωθούν στις 20 Σεπτεμβρίου 2016.
