Η Ιαπωνία τιμά σήμερα την 75η επέτειο από την πρώτη επίθεση με ατομικό όπλο στην ιστορία, την 6η Αυγούστου 1945 στη Χιροσίμα, αλλά με φόντο την πανδημία του κορονοϊού, αναγκαστικά οι εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα περιορίστηκαν.
Επιζώντες της ατομικής βόμβας (οι χιμπακούσα, όπως αποκαλούνται), απόγονοι των θυμάτων, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε και μερικοί αντιπρόσωποι ξένων κυβερνήσεων συμμετείχαν στην εκδήλωση νωρίτερα σήμερα στη Χιροσίμα (δυτική Ιαπωνία) — οι περισσότεροι με μάσκες.
Δεν προσκλήθηκε κοινό να παρακολουθήσει την εκδήλωση, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει κάθε χρόνο, εξαιτίας της πανδημίας. Στους Ιάπωνες δόθηκε απλά η δυνατότητα να παρακολουθήσουν την κύρια τελετή απευθείας μέσω Διαδικτύου. Αρκετές άλλες εκδηλώσεις και τελετές ακυρώθηκαν.
Η σιωπηρή προσεχή άρχισε στις 08:15 (τοπική ώρα· 02:15 ώρα Ελλάδας), ακριβώς την ώρα που έγινε η έκρηξη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα πριν από 75 χρόνια.
«Δεν πρέπει να επιτρέψουμε ποτέ το οδυνηρό παρελθόν να επαναληφθεί», υπογράμμισε στην ομιλία του ο δήμαρχος της πόλης Καζούμι Ματσούι, καλώντας τους πολίτες να απορρίψουν το «κλείσιμο στον εαυτό», την εσωστρέφεια, τους εθνικισμούς.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Άμπε υποσχέθηκε ότι «θα κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να μπορέσουμε να ζήσουμε σε έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα, με διαρκή ειρήνη».
Ο εθνικιστής πρωθυπουργός της Ιαπωνίας επικρίνεται συχνά για την πρόθεσή του να προχωρήσει στην αναθεώρηση του ειρηνιστικού Συντάγματος της χώρας.
«Little Boy»
Η «Little Boy», η ατομική βόμβα η οποία ερρίφθη στη Χιροσίμα, στοίχισε τη ζωή — ακαριαία, αλλά και τις εβδομάδες και τους μήνες που ακολούθησαν — τη ζωή σε περίπου 140.000 ανθρώπους. Τρεις ημέρες αργότερα, μια δεύτερη αμερικανική ατομική βόμβα ισοπέδωνε την πόλη Ναγκασάκι, προκαλώντας τον θάνατο 74.000 ανθρώπων, τόσο από την πυρηνική έκρηξη, όσο και από τις συνέπειες τις ραδιενέργειας. Τη 15η Αυγούστου 1945, με τη χώρα γονατισμένη μετά τις επιθέσεις οι οποίες προκάλεσαν καταστροφή άνευ προηγουμένου, ο αυτοκράτορας Χιροχίτο ανακοίνωνε την συνθηκολόγησή της και πρακτικά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο διάλογος των ιστορικών πάντως συνεχίζεται για το εάν αυτή η διπλή επίθεση με πυρηνικά όπλα επέτρεψε ή όχι να σωθούν ζωές επισπεύδοντας το τέλος του πολέμου. Αρκετοί δεν διστάζουν να χαρακτηρίζουν εγκλήματα πολέμου τις επιθέσεις στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, τόσο εξαιτίας της ανεπανάληπτης καταστροφικής ισχύος των ατομικών βομβών που χρησιμοποιήθηκαν, όσο και λόγω του τεράστιου αριθμού των νεκρών μεταξύ των αμάχων.
Οι ΗΠΑ δεν ζήτησαν ποτέ συγγνώμη επίσημα. Όμως το 2016 ο Μπαράκ Ομπάμα έγινε ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος εν ενεργεία ο οποίος μετέβη στη Χιροσίμα, όπου απέτισε φόρο τιμής στα θύματα και εξέφρασε την ευχή του ο κόσμος να απαλλαγεί από τα πυρηνικά όπλα.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε τη λύπη του, σε βίντεο που διανεμήθηκε σήμερα, που ο στόχος της εξάλειψης των πυρηνικών όπλων, υπόθεση για την οποία αγωνίζεται ο Οργανισμός από ιδρύσεώς του, παραμένει ανεκπλήρωτος. «Σήμερα, ένας κόσμος χωρίς πυρηνικά όπλα μοιάζει ολοένα περισσότερο να ξεμακραίνει», εκτίμησε.
Ορισμένοι από τους επιζώντες κάνουν παραλληλισμούς ανάμεσα στους δικούς τους αγώνες εναντίον των πυρηνικών όπλων και την τρέχουσα κρίση της πανδημίας του κορονοϊού.
«Είτε πρόκειται για τον κορονοϊό είτε για τα πυρηνικά όπλα, ο τρόπος να ξεπεραστούν» οι προκλήσεις «είναι η αλληλεγγύη μεταξύ των λαών», δήλωνε πρόσφατα στον ιαπωνικό Τύπο η Κέικο Ογκούρα, επιζήσασα της επίθεσης στη Χιροσίμα, 83 ετών.
Περίπου 136.700 χιμπακούσα παραμένουν στη ζωή. Αλλά με διάμεση ηλικία τα 83 έτη, οι δυνάμεις τους λιγοστεύουν και προσπαθούν πια να παραδώσουν τη σκυτάλη στις νεότερες γενιές.
Με τη βοήθεια άλλων ακτιβιστών εναντίον των πυρηνικών όπλων, οι χιμπακούσα δημιούργησαν εκτενές αρχείο με τις μνήμες τους — γραπτές ή βιντεοσκοπημένες αφηγήσεις, ποιήματα, σκίτσα, έργα ζωγραφικής.
Παρ’ όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, πολλοί δεν κρύβουν τον φόβο τους ότι το ενδιαφέρον για την κληρονομιά τους θα χαθεί όταν πάψουν να είναι παρόντες, ότι τα πυρηνικά όπλα θα συνεχίσουν να απειλούν την ανθρωπότητα.
