Του Νώντα Χαλδούπη
Σύμφωνα με πληροφορίες, στις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, που συνεχίζονται και κατά τις... ήσυχες ημέρες του Αυγούστου, ενόψει του Euro Working Group στις 28 του μήνα και του Eurogroup στις 9 Σεπτεμβρίου, έχει αρχίσει να... φαίνεται φως, σχετικά με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, για τα οποία ήδη ο ΕΜΣ έχει εξουσιοδότηση από τους υπουργούς Οικονομικών, ώστε να διαμορφώσει το σχετικό «πακέτο».
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτές οι ρυθμίσεις, αν και δεν είναι καθοριστικές στη διαμόρφωση του μακροπρόθεσμου προφίλ βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα σημαντικές για την κυβέρνηση κατά την κρίσιμη διετία 2017-2018, ανοίγοντας δημοσιονομικά περιθώρια για δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα, που θα εμπλουτίσουν το -προς το παρόν ασθενές- «παράλληλο πρόγραμμα».
Λιγότεροι τόκοι
Για παράδειγμα, βέβαιη θεωρείται η κατάργηση του αυξανόμενου (από το 2017) περιθωρίου επιτοκίου στο σκέλος των δανείων του EFSF (11,3 δισ. ευρώ), που είχαν χορηγηθεί για να χρηματοδοτηθεί η επαναγορά χρέους προ τετραετίας. Από αυτή τη ρύθμιση, θα εξοικονομηθούν σε ετήσια βάση περίπου 225 εκατ. ευρώ, δηλαδή ένα ποσό της τάξεως των 450 εκατ. ευρώ για τη διετία 2017-2018.
Αυτή είναι η μία από τις βραχυπρόθεσμες ενέργειες ελάφρυνσης του χρέους, που συζητούνται αυτή την περίοδο. Οι αποφάσεις που αναμένεται ότι θα αφορούν την εξομάλυνση πληρωμών για το χρέος προς το EFSF, με επιμήκυνση της διάρκειάς του από τα 28 στα 32 έτη δεν θα έχουν άμεσο δημοσιονομικό όφελος.
Όμως, έχει μεγάλο ενδιαφέρον αν θα αποφασισθεί να αναχρηματοδοτηθούν τα δάνεια του EFSF από την πρώτη τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση (37,3 δισ. ευρώ) με δάνεια του ESM, μεγαλύτερης διάρκειας και χαμηλότερου επιτοκίου, καθώς και αν θα υπάρξει μια νέα ρύθμιση για το σκέλος των δανείων του EFSF (34,5 δισ. ευρώ), τα οποία είχαν χρησιμοποιηθεί για να χρηματοδοτηθεί το PSI. Αυτά είναι τα μόνα δάνεια αυτού του μηχανισμού για τα οποία δεν εφαρμόζεται δεκαετής περίοδος χάριτος στις πληρωμές τόκων.
Σε αυτή την φάση είναι πολύ δύσκολο να μιλήσει κανείς για συνολικά ποσά εξοικονόμησης κατά τη διετία 2017-2018. Ομως, όπως εκτιμούν κυβερνητικές πηγές, το γεγονός ότι αναμένονται επιμέρους ρυθμίσεις δανείων του EFSF που αφορούν μεγάλα ποσά, επιτρέπει αισιοδοξία ότι οι πληρωμές τόκων για την κρίσιμη πολιτικά διετία θα μειωθούν αρκετά, ώστε να υπάρξουν δυνατότητες για κοινωνικά προγράμματα με αντίκρισμα στο επίπεδο διαβίωσης των ασθενέστερων ομάδων.
Ανάπτυξη και κοινωνικά μέτρα
Αυτό είναι, άλλωστε, το μοναδικό στοιχείο που λείπει, προς το παρόν, από το σχεδιασμό των εξαγγελιών Τσίπρα στη φετινή ΔΕΘ: Θα γίνουν πολλές αναφορές στα νέα χρηματοδοτικά-επενδυτικά-αναπτυξιακά προγράμματα από το ΕΣΠΑ και τον κρατικό προϋπολογισμό (αναπτυξιακός νόμος), όπως και σε τεχνικά έργα που δρομολογούνται και θα ενισχύσουν γρήγορα την απασχόληση, ώστε να δημιουργηθεί η εικόνα μιας οικονομικής πολιτικής που δεν έχει ως μοναδικό συστατικό τη λιτότητα, αλλά έχει και αναπτυξιακό προσανατολισμό.
Όμως, για να δοθεί «αριστερό πρόσημο» στην ομιλία του πρωθυπουργού απαραίτητη είναι η παρουσίαση και ορισμένων κοινωνικών προγραμμάτων για τους ασθενέστερους, τα οποία θα χρειασθούν σχετική χρηματοδότηση, για να είναι αρκούντως πειστικά. Από αυτή την άποψη, η χείρα βοηθείας από τον ESM είναι κάτι περισσότερο από καλοδεχούμενη για την κυβέρνηση...
