Η ΕΚΤ αναμένεται να διατηρήσει το επιτόκιο καταθέσεων σε αρνητικό έδαφος έως το 2018, δηλώνουν 63 οικονομολόγοι που ρωτήθηκαν από το Bloomberg. Αρνητικά επίσης αναμένεται να διατηρηθούν και τα επιτόκια τεσσάρων άλλων κεντρικών τραπεζών: της Ελβετίας, της Δανίας, της Σουηδίας και της Ιαπωνίας.
Οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι η αποτελεσματικότητα των αρνητικών επιτοκίων είναι μεγαλύτερη στις μικρές, ανοικτές οικονομίες που αντιμετωπίζουν προβλήματα στη διαχείριση των συναλλαγματικών ισοτιμιών των νομισμάτων τους, παρά στις μεγάλες οικονομίες που προσβλέπουν στην ενίσχυση της ανάπτυξης ή την αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού (π.χ. ΗΠΑ).
Το 90% θεωρεί ότι τα αρνητικά επιτόκια της κρατικής τράπεζας της Δανίας είναι αποτελεσματικά στην επίτευξη των στόχων της και το 70% θεωρεί το ίδιο για τα αρνητικά επιτόκια της ελβετικής κρατικής τράπεζας (SNB). Οι δύο χώρες βασίζονται σε σχετικά ανοικτές οικονομίες και εφαρμόζουν αρνητικά επιτόκια για τη διαχείριση των συναλλαγματικών ισοτιμιών των νομισμάτων τους.
Η ΕΚΤ μείωσε το επιτόκιο καταθέσεων της κάτω από το μηδέν το 2014, στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να αποφύγει τον αποπληθωρισμό και να ενισχύσει τις χορηγήσεις τραπεζικών δανείων. Αλλά πέρυσι ο πληθωρισμός υποχώρησε κάτω από το μηδέν τέσσερις φορές και οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ δηλώνουν ότι πιθανόν να συμβεί αυτό και πάλι τους φέτος. Να γιατί το 60% των οικονομολόγων έκριναν ως αναποτελεσματική την πολιτική της ΕΚΤ. Πάντως, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, η ΕΚΤ έχει περιθώριο να μειώσει το επιτόκιο καταθέσεων της κατά 20 μονάδες βάσης ακόμη στο -0,50%, το οποίο θεωρούν το χαμηλότερο επίπεδο που μπορεί να φθάσει.
Η κεντρική τράπεζα της Σουηδίας (Riksbank) μπήκε πέρυσι στην ομάδα με τα αρνητικά επιτόκια, επιδιώκοντας να ξεφύγει από τον αποπληθωρισμό, αλλά η αποτελεσματικότητα της πολιτικής της αυτής θεωρείται πιο αναποτελεσματική ακόμη και από αυτής της ΕΚΤ. Η απαισιοδοξία δεν απέτρεψε τη Riksbank να μειώσει περαιτέρω το επιτόκιο αναφοράς της για πράξεις επαναγοράς (repo) στο -0,50% την περασμένη εβδομάδα από -0,35%.
Για την Τράπεζα της Ιαπωνίας, η οποία εφαρμόζει και αυτή αρνητικά επιτόκια, οι οικονομολόγοι προβλέπουν ακόμα μικρότερη αποτελεσματικότητα. Μόλις το 27% των οικονομολόγων εκτιμά ότι θα βοηθήσουν στη μάχη κατά του αποπληθωρισμού ή να πάρει την ανιούσα η οικονομία.
Η Σουηδία και η Δανία έχουν φθάσει ήδη στο κατώτατο επίπεδο των επιτοκίων τους, σύμφωνα με την έρευνα, ενώ για την Ιαπωνία αναμένεται μείωση του επιτοκίου της έως το -0,30% από -0,10%. Η ελβετική κεντρική τράπεζα ξεχωρίζει για τη θέλησή της να προχωρήσει περαιτέρω στη μείωση των επιτοκίων της σε σχέση με τις άλλες τράπεζες. Οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι η SNB έχει περιθώριο για μείωση του επιτοκίου της κατά επιπλέον 25 μονάδες βάσης στο -1%, ή ακόμα μέχρι το -1,25%.
