Η διεθνής ναυτιλία βαδίζει προς μια νέα χρονιά όπου η αστάθεια παύει να είναι εξαίρεση και γίνεται κανόνας. Από την Ερυθρά Θάλασσα και τον Περσικό Κόλπο έως τον Ινδικό Ωκεανό, γεωπολιτικές εντάσεις, υβριδικές επιθέσεις και αναζωπύρωση της πειρατείας διαμορφώνουν ένα σύνθετο πεδίο για πλοία, πληρώματα και εταιρείες.
Ο εμπορικός διευθυντής της Diaplous Group, Άγγελος Λαζαρίδης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, κάνει λόγο για «μακρά περίοδο αστάθειας» και προδιαγράφει για το 2026 ένα περιβάλλον υψηλών αλλά διαχειρίσιμων κινδύνων, με περιοδικά σοβαρά περιστατικά από το Κέρας της Αφρικής έως το Σουέζ. Το δυσμενές σενάριο, όπως προειδοποιεί, θα ήταν η ταυτόχρονη κλιμάκωση σε πολλαπλά μέτωπα και μεγάλης κλίμακας υβριδικές επιθέσεις.
Το τριπλό τόξο απειλών
-
Ιράν – Στενά Ορμούζ: στοχευμένες κατασχέσεις και πιέσεις συνδεδεμένες με κυρώσεις και φορτία.
-
Χούθι – Ερυθρά Θάλασσα: πλήγματα με πυραύλους, drones και μη επανδρωμένα θαλάσσια μέσα που διαταράσσουν ροές και ασφάλιστρα.
-
Σομαλική πειρατεία: επιστροφή «κλασικών» πρακτικών με μητρικά σκάφη και προσπάθειες ομηρίας πληρωμάτων.
Παρότι δεν έχει εγκαθιδρυθεί καθεστώς συστηματικών κρατικών κατασχέσεων, ο κίνδυνος για κάθε πλοίο αξιολογείται ad hoc (σημαία, φορτίο, ιστορικό).
Παρακολούθηση και επιχειρησιακή εικόνα
Η Diaplous λειτουργεί Maritime Operations Center 24/7, που συνθέτει δεδομένα AIS, δορυφορικές πλατφόρμες, αναφορές ναυτικών δυνάμεων (UKMTO κ.ά.) και δίκτυα επιτόπιων συνεργατών. Το αποτέλεσμα είναι δυναμικοί χάρτες κινδύνου ανά διάδρομο, με εξατομικευμένες οδηγίες (διαδρομή, ταχύτητα, ανάγκη ένοπλης φρούρησης, επίπεδα ετοιμότητας).
Πώς εξελίσσεται η απειλή
Η στόχευση έχει διευρυνθεί: από πλοία με άμεση σύνδεση στο Ισραήλ σε πλοία με χαλαρή ή και μηδενική σχέση, αυξάνοντας την αβεβαιότητα. Παράλληλα, παρατηρούνται:
-
Ύποπτες προσεγγίσεις/δοκιμαστικές κινήσεις από μικρά σκάφη ή UAVs,
-
Παρεμβολές GPS/AIS,
-
Κυβερνοεπιθέσεις και στοχευμένη συλλογή πληροφοριών.
Συχνά τα περιστατικά που δεν κλιμακώνονται είναι και τα πιο επικίνδυνα.
Ομοιότητες και διαφορές με 2010–2012
Εικόνες από το Κέρας της Αφρικής θυμίζουν την κορύφωση της πειρατείας τότε (motherships, επιθέσεις σε μεγάλη απόσταση). Σήμερα όμως η βιομηχανία εφαρμόζει αυστηρότερα BMP MS 2025, χρησιμοποιεί ένοπλες ομάδες και αξιοποιεί βελτιωμένα μέσα επιτήρησης. Το πεδίο είναι λιγότερο μαζικό αλλά πιο πολύπλοκο, λόγω συνύπαρξης τρομοκρατικών/υβριδικών απειλών.
Ζήτηση ασφάλειας και κανόνες εμπλοκής
Η ζήτηση για ένοπλους φρουρούς αυξάνεται σε Ερυθρά Θάλασσα, Κόλπο Άντεν και τμήματα του Ινδικού, ενώ στον Κόλπο της Γουινέας παραμένει υψηλή όπου το νομικό πλαίσιο το επιτρέπει. Οι κανόνες εμπλοκής προσαρμόζονται σε σύνθετες απειλές (drones, σμήνη ταχυπλόων, RPG), με έμφαση στην έγκαιρη αναγνώριση, την κλιμάκωση μέτρων και τη στενή συνεργασία με ναυτικές δυνάμεις.
Εκπαίδευση και ανθεκτικότητα πληρωμάτων
Η Diaplous εκπαιδεύει προσωπικό με ρεαλιστικά σενάρια που συνδυάζουν θαλάσσιες και υβριδικές απειλές, παρεμβολές επικοινωνιών, ιατρικά περιστατικά και διαχείριση πληρώματος υπό πίεση. Κάθε αποστολή κλείνει με δομημένο debriefing ώστε τα διδάγματα να ενσωματώνονται άμεσα.
Κόστη και απαιτήσεις της αγοράς
Τα war risk premiums έχουν εκτοξευθεί σε κρίσιμες διόδους, πιέζοντας το κόστος διέλευσης. Παράλληλα, οι ναυλωτές πλέον απαιτούν ρητές ρήτρες για ένοπλες ομάδες, εκτιμήσεις κινδύνου ανά ταξίδι, προτιμώμενα δρομολόγια και συμμόρφωση με BMP MS 2025—με την τεκμηρίωση ασφάλειας να αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Προοπτική 2026: πιθανό και χειρότερο σενάριο
-
Βάση πρόβλεψης: υψηλός αλλά διαχειρίσιμος κίνδυνος, με σποραδικά σοβαρά περιστατικά στην Ερυθρά Θάλασσα, μεμονωμένες κρατικές παρεμβάσεις στον Περσικό και αναζωπυρώσεις πειρατείας στον Ινδικό.
-
Χειρότερο σενάριο: ταυτόχρονη κλιμάκωση σε Στενά Ορμούζ και προσβάσεις προς Σουέζ, επιτυχημένες πολύμηνες πειρατικές ομηρίες, καθώς και υβριδικά πλήγματα σε λιμένες/ενεργειακές εγκαταστάσεις, αποκλεισμοί, βλάβες σε υποθαλάσσια καλώδια ή περιβαλλοντικά ατυχήματα μεγάλης κλίμακας—με αλυσιδωτές επιπτώσεις σε εφοδιαστικές αλυσίδες και παγκόσμια οικονομία.
Η ναυτιλία εισέρχεται σε φάση ώριμης διαχείρισης κινδύνου. Με καλύτερη πληροφόρηση, τεχνολογία και αξιόπιστους εταίρους ασφάλειας, ο κλάδος μπορεί να κρατήσει τις ροές ανοικτές—even μέσα σε μια «μακρά περίοδο αστάθειας».
Ποια είναι η Diaplous
Ιδρυμένη το 2010 ως PMSC, η Diaplous Group εξελίχθηκε σε ολοκληρωμένο πάροχο Global Risk & Crisis Management (GRCM), με υπηρεσίες θαλάσσιας ασφάλειας, επιχειρησιακής υποστήριξης, αξιολογήσεων και εκπαίδευσης, από τη θάλασσα έως απαιτητικά περιβάλλοντα ξηράς.
Πηγή: ΑΠΕ