Με διατάξεις που έχουν περιληφθεί σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η κυβέρνηση διευκολύνει την επίσπευση των πλειστηριασμών, για την οποία πιέζουν συνεχώς οι servicers.
Οι διατάξεις όχι μόνο περιορίζουν δραστικά την «εμβέλεια» της ανακοπής κατά διαταγής πληρωμής, ενός βασικού νομικού μέσου άμυνας των οφειλετών, αλλά θα υποχρεώσουν όποιους έχουν ήδη καταθέσει ανακοπές να τις υποβάλουν εκ νέου, για να επαναπροσδιορισθεί ο χρόνος της συζήτησής τους.
Οι αλλαγές που φέρνει το σχέδιο νόμου στο δίκαιο της αναγκαστικής εκτέλεσης, και συγκεκριμένα στις ανακοπές κατά της εκτέλεσης, αποσκοπούν κυρίως στην επιτάχυνση της διαδικασίας και στον περιορισμό των ενεργειών που οι πιστωτές θεωρούν καταχρηστικές και οι οποίες μπορεί να προκαλούν καθυστερήσεις στους πλειστηριασμούς.
Ειδικότερα, σχετικά με τις ανακοπές το νομοσχέδιο προβλέπει δύο μεγάλες αλλαγές, που αφορούν τις ανακοπές κατά των διαταγών πληρωμής, οι οποίες αποτελούν το βασικό μέσο άμυνας του οφειλέτη για να αποτρέψει ένα πλειστηριασμό:
1. Προβλέπεται περιορισμός των λόγων ανακοπής σε περίπτωση διαταγής πληρωμής: Όταν ο εκτελεστός τίτλος είναι διαταγή πληρωμής, οι αντιρρήσεις (λόγοι ανακοπής) που αφορούν την εγκυρότητά της (π.χ. έλλειψη απαίτησης) είναι πλέον απαράδεκτες στην ανακοπή του Άρθρου 933 ΚΠολΔ, εκτός εάν είναι οψιγενείς (δηλαδή προέκυψαν μετά την προθεσμία για την αρχική ανακοπή κατά της διαταγής πληρωμής) ή αν στηρίζονται σε αυτοτελές δικαίωμα που μπορεί να ασκηθεί και με κύρια αγωγή (π.χ. συμψηφισμός απαίτησης που γεννήθηκε πρόσφατα)
Το πρακτικό αποτέλεσμα για τους οφειλέτες είναι ότι η εγκυρότητα της διαταγής πληρωμής θα πρέπει να προσβάλλεται με την ειδική ανακοπή του Άρθρου 632 ΚΠολΔ, εντός της σύντομης προθεσμίας των 15 εργάσιμων ημερών. Εάν ο οφειλέτης αφήσει την προθεσμία να παρέλθει, δεν θα μπορεί πλέον να επικαλείται λόγους ακυρότητας της διαταγής πληρωμής για να σταματήσει την εκτέλεση μέσω της ανακοπής του άρθρου 933.
Έτσι, περιορίζεται η δυνατότητα του οφειλέτη να χρησιμοποιεί την ανακοπή κατά της εκτέλεσης (άρθρο 933) ως δεύτερη ευκαιρία για να αμφισβητήσει την ίδια την απαίτηση, κάτι που συχνά οδηγούσε σε καθυστερήσεις της διαδικασίας.
2. Προβλέπεται επαναπροσδιορισμός εκκρεμών ανακοπών, μεταξύ των οποίων και των ανακοπών κατά διαταγών πληρωμής, κάτι που δεν προβλεπόταν με την αμέσως προηγούμενη σχετική ρύθμιση. Ειδικότερα, διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής του μέτρου για τον επαναπροσδιορισμό, όχι μόνο στις ανακοπές κατά της εκτέλεσης (άρθρο 933 ΚΠολΔ), αλλά και στις ανακοπές:
- Κατά Πινάκων κατάταξης (Άρθρο 979 ΚΠολΔ)
- Του Άρθρου 986 ΚΠολΔ και
- Το σπουδαιότερο, στις ανακοπές κατά της διαταγής πληρωμής (Άρθρα 632 και 633 παρ. 2 ΚΠολΔ).
Όλες αυτές οι εκκρεμείς υποθέσεις, οι οποίες έχουν προσδιοριστεί για συζήτηση μετά την έναρξη ισχύος των νέων διατάξεων, εισάγονται προς συζήτηση υποχρεωτικά και αποκλειστικά σύμφωνα με τις νέες διαδικαστικές διατάξεις.
Για να γίνει ο επαναπροσδιορισμός και να εισαχθεί η υπόθεση προς συζήτηση, απαιτείται η υποβολή αίτησης επαναπροσδιορισμού από τον ανακόπτοντα. Η αίτηση αυτή επέχει θέση κλήσης προς συζήτηση. Η μη υποβολή της αίτησης επαναπροσδιορισμού συνεπάγεται την ακραία κύρωση του απαραδέκτου της ανακοπής.
Οι ανακοπές κατά της εκτέλεσης, οι οποίες έχουν προσδιορισθεί για συζήτηση σε δικασίμους μεταγενέστερες της 16ης Σεπτεμβρίου 2026, λογίζονται αυτοδικαίως αποσυρθείσες. Ουσιαστικά, ο νόμος υποχρεώνει τον ανακόπτοντα να ενεργοποιήσει την υπόθεσή του άμεσα, διαφορετικά τη χάνει.
Κατοχύρωση των υπερθεματιστών
Όσον αφορά την ανακοπή κατά του πλειστηριασμού (η οποία στρέφεται κατά της διαδικασίας που οδηγεί στον πλειστηριασμό), θεσπίζεται επί ποινή απαραδέκτου η υποχρέωση να απευθύνεται, εκτός από τον επισπεύδοντα δανειστή, και κατά του υπερθεματιστή.
Αυτή η ρύθμιση έχει ιδιαίτερη πρακτική σημασία, καθώς κατοχυρώνει τη δυνατότητα του αγοραστή του ακινήτου (υπερθεματιστή) να συμμετέχει στη δίκη, προστατεύοντας τη νομιμότητα της αγοράς του.
Ειδικότερα, σε περίπτωση κοινής πλειοδοσίας, η ανακοπή οφείλει να ασκείται από όλους και κατά όλων των πλειοδοτών. Με την υποχρεωτική στρέψη κατά του υπερθεματιστή, κάθε αμφισβήτηση επιλύεται σε μία ενιαία δίκη, ενισχύοντας τη νομική του θέση και την εμπιστοσύνη στη διαδικασία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.