Σκωτσέζοι ψαράδες έχουν σταματήσει τις εξαγωγές προς τις αγορές της Ευρωπαϊκής Ενωσης εξαιτίας των γραφειοκρατικών διαδικασιών που ισχύουν πλέον μετά το Brexit και δεν επιτρέπουν στους φρέσκους αστακούς και τα χτένια να φθάσουν εγκαίρως στα ευρωπαϊκά καταστήματα.
Εξαγωγείς δηλώνουν στο Reuters ότι οι επιχειρήσεις μπορεί να μην είναι πλέον βιώσιμες μετά την εισαγωγή πιστοποιητικών υγείας, τελωνειακών εγγράφων και όλης της υπόλοιπης χαρτούρας που προσθέτει ημέρες στους χρόνους αποστολής και εκατοντάδες λίρες στο κόστος κάθε φορτίου.
Επιχειρηματίες δηλώνουν ότι προσπάθησαν να στείλουν μικρές ποσότητες στην Γαλλία και την Ισπανία για να δοκιμάσουν τα νέα συστήματα αυτήν την εβδομάδα, αλλά χρειάζονταν πέντε ώρες για να εξασφαλισθεί ένα πιστοποιητικό υγείας στη Σκωτία, ένα έγγραφο που απαιτείται για να κατατεθεί η αίτηση ώστε να προχωρήσουν οι υπόλοιπες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Κατά την πρώτη εβδομάδα μετά το Brexit, οι αποστολές που προηγουμένως απαιτούσαν μία ημέρα χρειάσθηκαν πλέον τρεις ή περισσότερες ημέρες, αν πραγματοποιήθηκαν τελικά.
Πολλοί εξαγωγείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν πού βρίσκεται το πολύτιμο φορτίο τους, ενώ συνδικάτο αλιέων συμβούλεψε τους ψαράδες να σταματήσουν να ψαρεύουν αλιεύματα για εξαγωγή.
«Οι πελάτες μας αποσύρονται. Εξάγουμε φρέσκα προϊόντα και οι πελάτες μας τα θέλουν φρέσκα, άρα δεν αγοράζουν. Είναι καταστροφή!”, δηλώνει ένας επαγγελματίας του SB Fish ( Seafood Scotland ).
Η Σκωτία εξήγε, σε κανονικές συνθήκες, τεράστιες ποσότητες αστακών, χτενιών, στρειδιών και μυδιών που έφθαναν φρέσκα στα τραπέζια του Παρισιού, των Βρυξελλών, της Μαδρίτης...
Αλλά η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι η μεγαλύτερη αλλαγή στις εμπορικές συναλλαγές από την εγκαθίδρυση της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς το 1999, με την εισαγωγή σειράς γραφειοκρατικών διαδικασιών που απαιτούνται για την κίνηση των αγαθών δια μέσου των συνόρων.
Το πλήγμα είναι μεγάλο για τις εξαγωγές φρέσκων αλιευμάτων, που μέχρι πριν από λίγες ημέρες έφθαναν σε διάστημα ωρών από την Σκωτία, μέσω της Αγγλίας, στην Γαλλία και από εκεί σε όλες τις ευρωπαϊκές αγορές.
Ο ιδιοκτήτης της εξαγωγικής Aegirfish αγοράζει προϊόντα από τους αλιευτικούς στόλους της Σκωτίας. Τώρα πλέον οι γραφειοκρατικές διατυπώσεις του κοστίζουν ημερησίως 500 έως 600 λίρες, εξανεμίζοντας τα κέρδη.
Η ανησυχία του είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι προσωρινό και λέει ότι δεν μπορεί να κάνει δουλειές με αύξηση του κόστους. «Αναρωτιέμαι αν θα συνεχίσω...Αν τα ψάρια μας είναι υπερβολικά ακριβά, οι πελάτες θα αγοράσουν από αλλού», λέει.
Μια αγορα αιώνων
Στην ενιαία αγορά, τα ευρωπαϊκά τρόφιμα μπορούσαν να τύχουν επεξεργασίας στην Βρετανία και στην συνέχεια να επιστρέψουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση για να πουληθούν. Ομως πλέον, η νέα εμπορική σχέση, που επιδιώχθηκε με τόσο ζέση από το Λονδίνο, δεν καλύπτει όλες τις συναλλαγές μεταξύ των δύο πλευρών.
Ηδη έχουν εμφανισθεί κενά στα ράφια γαλλικών και ιρλανδικών καταστημάτων.
Οι επαγγελματίες του κλάδου της αλιείας δηλώνουν ότι η εμφάνιση σφαλμάτων στις γραφειοκρατικές διαδικασίες σημαίνει την πραγματοποίηση ελέγχων σε ολόκληρα φορτία. Γάλλοι εισαγωγείς δηλώνουν ότι πολλά φορτηγά που μετέφεραν θαλασσινά κρατήθηκαν επί ώρες, μέχρι και μία ημέρα, σε σημείο τελωνειακού ελέγχου στο γαλλικό έδαφος λόγω σφαλμάτων στην χαρτούρα.
Αν και υπάρχει η προσδοκία ότι τα προβλήματα θα επιλυθούν με τον καιρό, η Seafood Scotland προειδοποιεί για την «καταστροφή μίας αγοράς αιώνων».
Ο υπουργός Αγροτικής Οικονομίας της Σκωτίας Φέργκους Γιούινγκ λέει ότι πρέπει να βρεθεί η σωστή ισορροπία ανάμεσα στην ταχύτητα και τους ελέγχους...Ομως οι επαγγελματίες απορρίπτουν τους ισχυρισμούς για έλλειψη προετοιμασίας εκ μέρους τους και είναι οργισμένοι.
Ο Σαντιάγκο Μπουέσα είναι μαζί με τον πατέρα του ιδιοκτήτης της SB Fish. Κάνει εξαγωγές εδώ και 28 χρόνια και απασχολεί 50 άτομα. «Παλεύω στα χαρακώματα...είναι αδιέξοδο».
