Το κύμα ακρίβειας που πλήττει εκατομμύρια νοικοκυριά, τροφοδοτούμενο από την ενεργειακή κρίση και την κερδοσκοπία των αγορών, αναγκάζει την κυβέρνηση να αλλάξει γραμμή πλεύσης, εγκαταλείποντας – μάλλον πρόσκαιρα και ευκαιριακά – δογματισμούς και ιδεοληψίες. Από τον άκρατο και άκριτο νεοφιλελευθερισμό, στρέφεται στην ιδέα των κρατικών παρεμβάσεων στην αγορά, για τον περιορισμό της ασύδοτης κερδοσκοπίας και τη συγκράτηση των ανατιμήσεων στα βασικά είδη – καύσιμα και τρόφιμα.
“Είναι καιρός το κράτος να βάλει κανόνες στην αγορά” είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αναγγέλλοντας σε διάγγελμα του τη λήψη νέων μέτρων στήριξης των χειμαζόμενων νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Πρόσθεσε μάλιστα ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να υποχρεωθούν να θυσιάσουν μέρος των κερδών τους προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε πακέτο μέτρων 1,1 δισ.ευρώ για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και του ενεργειακού κόστους που θα στοχεύει στην «ανακούφιση»- ενίσχυση των ευάλωτων πολιτών αλλά και νοικοκυριών με εισόδημα έως 30.000 ευρώ. Η δέσμη μέτρων παρεμβάσεων, που θα ισχύσουν για το επόμενο τρίμηνο περιλαμβάνει τη χορήγηση έκτακτου επιδόματος στους χαμηλά αμειβόμενους και χαμηλοσυνταξιούχους, μεγάλη αύξηση στην επιδότηση των ενεργειακών τιμολογίων, καθώς και την απορρόφηση των αυξήσεων στα καύσιμα.
Στο μήνυμα του ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην ελληνική πρωτοβουλία-πρόταση που κατέθεσε στην Ευρώπη, για τη θέσπιση πλαφόν στις χονδρικές τιμές του φυσικού αερίου, τονίζοντας ότι στόχος της χώρας είναι καταστεί ενεργειακά αυτάρκης.
Η εξειδίκευση των μέτρων θα γίνει αύριο το πρωί από τους αρμόδιους υπουργούς.
Το πακέτο μέτρων
«Πρόκειται για μέτρα που απευθύνονται στους πιο αδύναμους και στη μεσαία τάξη. Μελετημένες παρεμβάσεις ύψους 1,1 δισ. που θα ανακουφίσουν 3,2 εκατομμύρια ευάλωτους πολίτες, αλλά και τα νοικοκυριά με εισόδημα έως 30.000 ευρώ το χρόνο», τόνισε ο πρωθυπουργός και συνέχισε.
Οι ρυθμίσεις αφορούν όλα τα μέτωπα της ακρίβειας: την τόνωση του εισοδήματος με ένα έκτακτο επίδομα στους χαμηλά αμειβόμενους και τους χαμηλοσυνταξιούχους. Τη στήριξη των οικογενειών με παιδιά, που έχουν σήμερα και τα περισσότερα έξοδα. Τη γενναία επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος. Αλλά και τη μερική απορρόφηση των αυξήσεων στα καύσιμα, με την κάλυψη 180 λίτρων για την κίνηση των οχημάτων. Ενώ συνδυάζονται με ειδικές μέριμνες για τους αγρότες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν χτυπηθεί ιδιαίτερα από τις αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πληροφορίες η αύξηση στην επιδότηση των ενεργειακών τιμολογίων ενδέχεται να είναι της τάξης του 80%, ενώ για τις επιχειρήσεις η επιδότηση αναμένεται να είναι διπλάσια από την τρέχουσα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Ο πρωθυπουργός έκανε αναφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία και ενεργειακή κρίση που γιγαντώθηκε εξαιτίας του. «Θέλω να απευθυνθώ στην καθεμιά και στον καθένα σας σε στιγμές που ο κόσμος μας βιώνει τη βαθύτερη γεωπολιτική του κρίση εδώ και σχεδόν οκτώ δεκαετίες. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ξαναφέρνει τον πόλεμο στην Ευρώπη. Ανοίγει τον δρόμο στην αμφισβήτηση των συνόρων, στη βίαιη επιβολή του ισχυρότερου και στο ξερίζωμα εκατομμυρίων ανθρώπων. Αλλά προκαλεί και μία τεράστια ενεργειακή κρίση, με πρωτοφανή κύματα ακρίβειας που απειλούν την ευημερία όλων των κοινωνιών.
Όπως σε κάθε χώρα, έτσι και στην Ελλάδα, η νέα αυτή περιπέτεια έχει συνέπειες. Τις βλέπουμε στις τιμές του ρεύματος, των καυσίμων και άλλων προϊόντων. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η πολιτεία, απ’ το φθινόπωρο ήδη, καλύπτει μεγάλο μέρος των ανατιμήσεων, στηρίζοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Η αναταραχή, όμως, είναι διεθνής. Γι’ αυτό και η αντιμετώπισή της δεν μπορεί παρά να είναι, πρωτίστως, υπόθεση της ευρωπαϊκής μας οικογένειας. Το τελευταίο αποκτά ξεχωριστή σημασία, καθώς οι δυνάμεις του λαϊκισμού σε όλη την ήπειρο επιχειρούν και πάλι να διακινήσουν εύκολες και απλοϊκές απαντήσεις σε δύσκολα και σύνθετα ερωτήματα. Κρύβουν, για παράδειγμα, ότι οι ανατιμήσεις είναι εισαγόμενες, αναζητώντας εθνικές ευθύνες. Και προτείνουν λύσεις ανεφάρμοστες, που χαϊδεύουν αυτιά αλλά δένουν τα μυαλά και τα χέρια.
Απέναντι σε όλα αυτά, όπλο μας παραμένει η γλώσσα της αλήθειας. Ο ρεαλισμός και το αποτέλεσμα. Νιώθω τις δυσκολίες γύρω μας. Την αγωνία όταν ανοίγει ο λογαριασμός ρεύματος στο σπίτι, όταν το βλέμμα κοιτά το ράφι του σούπερ μάρκετ ή τον μετρητή της βενζίνης.
Ξέρω επίσης ότι τα όσα πετύχαμε επί σχεδόν τρία χρόνια, μειώνοντας φόρους και εισφορές και αυξάνοντας το διαθέσιμο εισόδημα, πολιορκούνται τώρα από την ακρίβεια. Ενώ το γεγονός πως η οικονομία και η κοινωνία έμειναν όρθιες χάρη στα 43 δισεκατομμύρια κατά της πανδημίας, δεν αρκεί για να αισθανόμαστε σήμερα ασφαλείς.
Η πρόταση για πλαφόν
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην ελληνική πρόταση για πλαφόν στη χονδρική των τιμών φυσικού αερίου. «Ακριβώς γι’ αυτό, μετά από πρότασή μας, η Κομισιόν επεξεργάζεται ήδη παρεμβάσεις στη διαμόρφωση των χονδρικών τιμών φυσικού αερίου. Ώστε να χτυπηθεί η διεθνής κερδοσκοπία που ανατροφοδοτεί τη γεωπολιτική κρίση, προκαλώντας αλυσιδωτές ανατιμήσεις.
Είναι ώρα η πολιτική να θέσει κανόνες στις αγορές. Και οι εταιρείες με υπερκέρδη από αυτήν τη συγκυρία να αναλάβουν μερίδιο στο κόστος υπέρβασής της. Ελπίζω ότι στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συμφωνήσουμε για το θέμα.
Αλλά αυτό δεν αρκεί. Πρέπει να δράσουμε, ακόμα μια φορά, και σε επίπεδο εθνικό».
Μέτρα στήριξης αλλά και προφύλαξη της δημοσιονομικής ισορροπίας
«Όλες, ωστόσο, οι νέες ρυθμίσεις υπηρετούν δύο αρχές: πρώτον, είναι στοχευμένες και όχι οριζόντιες, δίνοντας ειδικότερη έμφαση στη στήριξη των πιο αδύναμων. Και δεύτερον, είναι ευθυγραμμισμένες με τη συνετή δημοσιονομική πολιτική την οποία έχουμε εξαρχής χαράξει. Μία επιλογή που συγκλίνει με τις ανάγκες της κοινωνίας, αλλά δεν αποκλίνει από τις αντοχές της οικονομίας. Και που αντιμετωπίζει το παρόν χωρίς να ναρκοθετεί το μέλλον», σημείωσε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε:
«περιλαμβάνουν, δηλαδή, αυτά που αποκαλώ «μέτρα μετρημένα στο μέτρο της πραγματικότητας». Γιατί η διεθνής αναστάτωση θα περάσει, αλλά η χώρα πρέπει να είναι δυνατή για να συνεχίσει δυναμικά την πορεία της.
Ακούω, βέβαια, από τώρα τις κραυγές της αντιπολίτευσης για «ψίχουλα» και «κοινωνική αναλγησία». Αλλά σας βεβαιώνω ότι πρώτος εγώ θα αποφάσιζα ένα μεγαλύτερο πακέτο στήριξης αν ήμουν σίγουρος ότι αυτό δεν θα έθετε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα. Όμως, δυστυχώς, η πατρίδα μας δεν έχει ακόμα πλήρως συνέλθει από τη 10ετή οικονομική κρίση. Δεν φτάσαμε ακόμα στην πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα. Και πάντα οι κερδοσκόποι θα καραδοκούν να εκμεταλλευτούν την όποια αδυναμία μας.
Καθώς, λοιπόν, οι εποχές που έρχονται είναι αχαρτογράφητες, δεν πρόκειται, για να φανώ προσωρινά ευχάριστος, να υπονομεύσω την αναπτυξιακή πορεία του τόπου μας. Έχουμε κάνει πολλές θυσίες για να ξανακυλήσουμε πίσω».
Στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης και ενεργειακή αυτάρκεια της Ελλάδας
«Την ίδια στιγμή, η χώρα πρωταγωνιστεί ώστε να ξεπεραστούν παλαιά δόγματα και να χτιστεί η Στρατηγική Αυτονομία της Ευρώπης. Στη διεθνή σκακιέρα είμαστε με το μέρος της Ειρήνης, του Διεθνούς Δικαίου και της Δύσης. Πιστοί στις απαιτήσεις των συμμαχιών μας αλλά κι απαιτητικοί προς τους συμμάχους μας. Κάτι που αφορά και τα εθνικά θέματα, όπου νομίζω ότι η στάση των περισσότερων δυνάμεων είναι κοινή, όπως διαπίστωσα συνομιλώντας και με τους αρχηγούς των κομμάτων.
Τέλος, διεκδικούμε την ενεργειακή μας αυτάρκεια. Αυτό σημαίνει επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές, ξεπερνώντας κάθε γραφειοκρατικό εμπόδιο. Ανάπτυξη ηλεκτρικών διασυνδέσεων με κράτη όπως η Αίγυπτος. Μετατροπή της πατρίδας μας σε πύλη εισόδου υγροποιημένου φυσικού αερίου. Προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και αντικατάστασης των παλαιών συσκευών. Και, ασφαλώς, αξιοποίηση των εθνικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου με οικονομικό ενδιαφέρον. Για το θέμα αυτό θα υπάρξουν σύντομα και νέες ανακοινώσεις.
Κλείνω με την κοινή προσδοκία αυτή η παγκόσμια τρικυμία να είναι παροδική. Η υπέρβασή της, όμως, θα έχει μόνιμα θετικά αποτελέσματα. Και αυτά θα πρέπει να τα διεκδικήσουμε. Η κρίση στην Ουκρανία να σημάνει την νίκη της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας. Οι δυσκολίες που βιώνει η Ευρώπη να την οπλίσουν με τόλμη και ισχύ. Ενώ για την Ελλάδα και αυτή η δοκιμασία να γίνει ξανά μία ακόμη ευκαιρία να ξεπεράσουμε τις αδυναμίες μας και να γίνουμε καλύτεροι».
.
