Οι πρόσφατες εξελίξεις απομακρύνουν, εν μέρει, το ενδεχόμενο η άνοδος που ξεκίνησε στις μετοχικές αξίες το 2010 να βρίσκεται στην τελευταία φάση της. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις γι αυτό.Αν εξετάσουμε την αγορά με καθαρά ‘’τεχνική άποψη’’, θα λέγαμε ότι η αγορά βρίσκεται κυριολεκτικά σε μεταίχμιο. Έχει κλείσει τα «κενά τιμών» που είχαν αφήσει οι συνεδριάσεις στους προηγούμενους μήνες κοντά στις 17.500 μονάδες του δείκτη Dow Jones, κάτι που θα επέτρεπε απότομη πτώση στη συνέχεια.
Και, παρότι υπάρχουν πολλοί λόγοι, τόσο σε σχέση με τους κινδύνους στις Τραπεζες όσο και το ρυθμό ανάπτυξης των εταιρικών κερδών, που θα κάνουν μια απότομη πτώση δικαιολογημένη και λογική, ενδεχομένως η αγορά δεν θα κινηθεί άμεσα κάτω. Τόσο τα οικονομικά, όσο και τα δεδομένα της ψυχολογίας στις παγκόσμιες αγορές έχουν κατάτι βελτιωθεί στο διάστημα του προηγούμενου 15νθήμερου (ημερομηνία σύνταξης του άρθρου 7 Απριλίου 2016), επιτρέποντας, τουλάχιστον δυνητικά, την άνοδο της αγοράς κατά 1% - 2%. Όμως άνοδος της αγοράς κατά 2%, αν όντως συμβεί, επιτρέπει νέα υψηλά και δημιουργεί νέο momentum, νέα τάση. Τάση ανοδική, για επιπλέον ημέρες ή και εβδομάδες!
Υπάρχουσα κατάσταση
Το πρώτο στοιχείο που είναι εμφανές είναι ότι οι αγορές αντιδρούν τις τελευταίες ημέρες σχετικά ψύχραιμα σε αρνητικές ειδήσεις. Η τρομακτική έκρηξη στις Βρυξέλλες, που δολοφόνησε πάνω από 30 άτομα και τραυμάτισε εκατοντάδες, για παράδειγμα, που καλύφθηκε με τρόμο από όλα τα δυτικά ΜΜΕ, και είχε νεκρούς και Αμερικανούς πολίτες, οδήγησε σε μόλις 0,7% απώλειες τις αγορές σε βάθος τριών ημερών. Η κρίση επίσης με τα PanamaLeaks δεν εφερε σημαντική διόρθωση.
Το δεύτερο είναι ότι τα οικονομικά δεδομένα της μεγαλύτερης αγοράς του κόσμου, της αμερικάνικης, όπως προκύπτουν μετά τις αναθεωρήσεις στατιστικών της ίδιας κυβέρνησης, είναι ενθαρρυντικά. Η οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ ενισχύθηκε στο 4ο τρίμηνο χαμηλά, μόλις 1,4%, δηλαδή με επιβραδυμένους ρυθμούς, αλλά σαφώς υψηλότερα από την προηγούμενη εκτίμηση, που ήταν 1%. Αυτό δείχνει αξιοσημείωτη καταναλωτική ζήτηση, που αποτελεί περίπου τα 7/10 του ΑΕΠ στις ΗΠΑ- η ανάπτυξη επομένως όχι μόνο πωλήσεων αλλά και εταιρικών κερδών μπορεί να διατηρηθεί σε θετικούς ρυθμούς! Από την άλλη πλευρά, μέτριοι ρυθμοί ανάπτυξης δε δίνουν αφορμή για απότομη άνοδο των βασικών επιτοκίων στις ΗΠΑ, που θα έδιναν το «εναρκτήριο λάκτισμα» που θα οδηγούσε τις αγορές σε χαμηλά επίπεδα για τα καλά. Η τεχνική εικόνα των επιτοκίων μακροπρόθεσμων ομολόγων δείχνει ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά.
Προς τα που οδεύουν οι αγορές όμως;
Στην παρούσα φάση, με τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα και με μικρές πιθανότητες να αυξηθούν σημαντικά μέχρι τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, το χρηματιστηριακό κλίμα μπορεί να διατηρηθεί. Το επιτοκιακό κόστος των εταιρειών πλέον δεν αναμένεται να αυξηθεί απότομα, ενώ η όποια αύξηση υπερκαλύπτεται από μια χλιαρή ανάπτυξη εσόδων των εταιρειών. Θα ήταν παρακινδυνευμένο, όμως, να μιλήσουμε για ετήσια άνοδο των κερδών πάνω από 5%-6%, άρα το χρηματιστήριο θα κυμανθεί στα τωρινά επίπεδα ή και λίγο πιο πάνω ίσως, αν υπάρξουν κάποια καλά αποτελέσματα.
Η κατάρρευση της αγοράς, όταν θα γίνει, θα ξεκινήσει τόσο από εταιρείες μετάλλων, αυτοκινητοβιομηχανίες και εταιρείες ενέργειας, (που ήδη έχουν αρνητικό ‘μομέντουμ’ κερδών και κακή τεχνική εικόνα) όσο και από εκεί που τα πράγματα φαίνονται πολύ δύσκολα φέτος, και συμφωνούν τεχνική και θεμελιώδης ανάλυση, δηλαδή από τις Τράπεζες.
Όμως, η επιτάχυνση της πτώσης ίσως αργήσει και πραγματοποιηθεί κοντά στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, καθώς δεν υπάρχουν ακόμη αφορμές για βαριά διόρθωση. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, για παράδειγμα στη Μέση Ανατολή, με επίσκεψη του John Brennan, διευθυντή της αμερικάνικης CIA, στη Μόσχα, στις αρχές του μήνα, όπως και οι βομβαρδισμοί της ISIS από ρωσικά αεροσκάφη χωρίς αντιδράσεις από τους Αμερικάνους δείχνουν ότι Αμερικάνοι και Ρώσοι έχουν «συμφωνήσει» σε κάποια λύση στη Μέση Ανατολή, άρα αποφεύγουμε παγκόσμια σύρραξη, πράγμα που δεν δίνει γεωπολιτικές αφορμές ή αιτίες για διόρθωση τιμών.
Επίλογος
Επιγραμματικά, επομένως, συμφωνούμε ότι το ΑΕΠ μεγάλων χωρών θα αναπτύσσεται ακόμη, αν και με χαμηλότερους ρυθμούς, δίνοντας χρονικά περιθώρια για σταδιακή μείωση της θέσης του μέσου επενδυτή σε μετοχές από ένα μέσο 75%, σε 30% των χρημάτων του περίπου, πώλησης χαμηλής διαβάθμισης ομολόγων και στροφής σε ποιοτικά ομόλογα, και αύξησης μετρητών σε επίπεδα 50% ή υψηλότερο.
