Ήταν Τρίτη απόγευμα και έπαιζα με την κόρη μου. Είχα αφήσει την τηλεόραση ανοικτή, κάτι που δεν το συνηθίζω πλέον, όταν άκουσα από τα χείλη του Υπουργού Παιδείας της χώρας αυτής να αμφισβητεί την σημαντικότητα της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στα σχολεία και να προτείνει την κατάργηση του μαθήματος. Στην αρχή γέλασα. Σκέφτηκα, ότι σε λίγο ότι θα πει παρα φύσιν μάθημα και τη γυμναστική. Όμως δεν το είπε και κάπου εκεί στιγμιαία πάγωσα. Κοίταξα τη δίχρονη κόρη μου και αναστέναξα από θλίψη για τους αυριανούς νέους με την ελλιπή παιδεία.
Η πιο πλούσια γλώσσα στον κόσμο, πάνω στην οποία βασίστηκαν οι γλώσσες πολλών λαών δέχεται επίθεση και αμφισβήτηση από τους ίδιους τους Έλληνες και συγκεκριμένα από τον ίδιο τον Υπουργό Παιδείας.
Άραγε ο κ. Υπουργός δεν γνωρίζει ότι ένα παιδί για να μάθει σωστά Ελληνικά θα πρέπει να μάθει σωστή γραμματική, η οποία συνεπάγεται σε καλή γνώση των Αρχαίων Ελληνικών καθώς από εκεί πηγάζουν τα πάντα;
Ας βάλουμε τα πράγματα σε μία βάση. Σίγουρα πολλοί από εσάς θα απορείτε, γιατί στα αλήθεια διδάσκουμε τα Αρχαία Ελληνικά, σε τόσες πολλές ώρες, στα παιδιά που θέλουμε να μορφωθούν; Η αλήθεια είναι πως αυτή την απορία την είχα κάποτε και εγώ, όταν ήμουν ακόμα μαθήτρια Γυμνασίου, πριν διαβάσω και αφεθώ στη μαγεία της αρχαίας λογοτεχνίας και πριν μάθω για τα σπουδαία επιτεύγματα των προγόνων μου τα οποία είχαν απήχηση και τεράστια συμβολή στη πορεία ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Υπάρχουν λοιπόν τρεις βασικοί λόγοι που τολμώ να πω ότι μας υποχρεώνουν να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να επικοινωνήσουν όσο περισσότερο είναι εφικτό με τον αρχαίο κόσμο:
Ο πρώτος λόγος είναι ότι η αρχαία Ελλάδα αποτελεί τον πυρήνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ολόκληρος ο Ευρωπαϊκός Πολιτισμός στηρίζεται στον αρχαίο ελληνικό στοχασμό και τέχνη και αυτό δεν πρέπει να το αγνοεί κανείς αν θέλει να ανήκει πνευματικά στην Ευρώπη.
Ο δεύτερος λόγος είναι διότι κανένας λαός δεν μπορεί να προοδεύσει σε πνευματικό επίπεδο αν αγνοεί την ιστορία του, καθώς άγνοια της ιστορίας συνεπάγεται σε άγνοια του ίδιου του εαυτού του. Από τον καιρό του Ομήρου ως σήμερα έχουν περάσει κάπου στα 2.700 χρόνια. Στο πέρασμα του χρόνου βρεθήκαμε πολλές φορές στο απόγειο της δόξας και άλλες φορές στο απόγειο της καταστροφής και όμως κρατηθήκαμε έλληνες με την ίδια γλώσσα η οποία και φυσικά εξελίχθηκε.
Τέλος, ο τρίτος λόγος είναι διότι στην Αρχαία Ελλάδα για πρώτη φορά ο άνθρωπος αναγνωρίστηκε ως ελεύθερο όν με αυτόνομη αξία. Αν ανατρέξουμε στον Αιγυπτιακό και Περσικό πολιτισμό θα δούμε τον άνθρωπο ως σκλάβο μέσα σε απολυταρχικά συστήματα που τους επιβάλλουν υπακοή και απόλυτη σιωπή μπροστά στον βασιλέα και στον θρησκευτικό ηγέτη. Η ελεύθερη πράξη και σκέψη είναι λέξεις άγνωστες σε εκείνους τους πολιτισμούς. Οι έλληνες της αρχαίας Ελλάδας πρώτοι θα τολμήσουν να δημιουργήσουν κοινωνίες με ελεύθερους σκεπτόμενους πολίτες. Οι έλληνες πρώτοι θα γεννήσουν το πολίτευμα της δημοκρατίας.
Ακόμα θυμάμαι όταν διάβασα Πλάτωνα σε πρωτότυπο πόσο καλά έμαθα να διαβάζω. Αργά και σταθερά. Ναι, τα αρχαία Ελληνικά θεωρούνται "νεκρή γλώσσα" υπό την έννοια ότι δεν την χρησιμοποιούμε πια στις καθημερινές μας συναλλαγές. Υπάρχουν παντού όμως γύρω μας, στις επιγραφές των μουσείων και σε όλα τα μέρη της πλούσιας πολιτισμικής κληρονομιάς μας και αυτό το καθιστά ζωντανή γλώσσα. Επιπλέον, η αναγνωστική εμπειρία όμως και η πειθαρχία που σου προσφέρουν είναι βασικά θεμέλια στη ζωή κάθε νέου. Όσοι από εσάς πάλι έχετε διαβάσει Όμηρο σίγουρα θα αποτυπώσατε τη μοναδική απλότητα και ακρίβεια σκέψης της αρχαίας λογοτεχνίας.
Στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του πλανήτη διδάσκουν για τον αρχαίο πολιτισμό, τον Όμηρο και τη σπουδαιότητα της ελληνικής γλώσσας την ίδια ώρα που εμείς επιτρέπουμε να τίθεται υπό αμφισβήτηση η πλούσια κληρονομιά μας.
Δεν είναι δίκαιο να θέτουμε υπό αμφισβήτηση ιστορία χιλιάδων χρόνων. Δεν είναι δίκαιο να στερήσουμε από τα παιδιά μας τη γνώση για τις ρίζες τους.
Ο Κικέρωνας έχει πει"Νιώθοντας περηφάνια για τους προγόνους σου, μη στερήσεις αυτήν τη δυνατότητα και απ’ τους απογόνους σου" ενώ ο Πλάτωνας "Αν υπάρχει μνήμη, υπάρχουν και ιδέες στα πράγματα".
Και αν κύριε Υπουργέ έχετε πρόβλημα με οτιδήποτε θυμίζει αρχαία Ελλάδα, θα χρησιμοποιήσω και τη γνωστή ρήση του Ζ. Ρενάν "Οι αληθινοί άνθρωποι της προόδου είναι αυτοί που τρέφουν ένα βαθύ σεβασμό στο παρελθόν"….
Μαρία Αντωνίου
Πολιτικός Επιστήμονας
