«Η αγορά εργασίας έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία χρόνια. Ευθύνη κάθε ευνομούμενης και αποτελεσματικής πολιτείας είναι να αναγνωρίζει τα προβλήματα άμεσα και να παρεμβαίνει εγκαίρως με θεσμικές πρωτοβουλίες, που βοηθούν στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας». Αυτό επεσήμανε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΜέΡΑ25, Κλέωνα Γρηγοριάδη, με τίτλο «Ψηφιακές Πλατφόρμες Delivery: Συνεχίζονται οι απαράδεκτες εργασιακές πρακτικές».
Ο κ. Τσακλόγλου τόνισε ότι στη χώρα μας η εργασιακή πραγματικότητα που έχει δημιουργηθεί με τις πλατφόρμες αντιμετωπίστηκε για πρώτη φορά νομοθετικά από τη σημερινή κυβέρνηση με διεύρυνση δικαιωμάτων υπέρ των εργαζομένων και χωρίς καμία απολύτως υποχώρηση σε ήδη κατοχυρωμένα δικαιώματα.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, «καμία διάταξη του νέου νόμου 4808/2021 δεν δίνει το δικαίωμα στις πλατφόρμες να τροποποιούν μονομερώς το εργασιακό καθεστώς των διανομέων, χωρίς να πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια».
Στη συνέχεια, ο κ. Τσακλόγλου αναφέρθηκε στις σημαντικότερες ρυθμίσεις του νέου νόμου, επισημαίνοντας τα ακόλουθα:
«Με βάση το άρθρο 69 του ν. 4808/2021, για να τεκμαίρεται ότι κάποιος απασχολείται με σύμβαση ανεξάρτητων υπηρεσιών, πρέπει να ισχύουν τέσσερα σωρευτικά κριτήρια:
α) Να μπορεί να αναθέτει το έργο που έχει αναλάβει σε υπεργολάβους/τρίτους, δηλαδή να μην είναι απαραίτητη η προσωπική παροχή του έργου.
β) Να μπορεί να αρνείται να πραγματοποιήσει έργο που του έχει ζητήσει η πλατφόρμα.
γ) Να μπορεί να συνδέεται και να αποσυνδέεται από την πλατφόρμα όποτε θέλει και για όση ώρα θέλει.
δ) Να μπορεί να παρέχει υπηρεσίες και σε ανταγωνιστική πλατφόρμα.
Εάν δεν ισχύουν και τα τέσσερα αυτά κριτήρια, δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ των ανεξάρτητων υπηρεσιών. Επομένως, οι απασχολούμενοι, όταν δεν πληρούνται και τα τέσσερα αυτά κριτήρια, μπορούν πολύ ευκολότερα πλέον να ζητήσουν να αναγνωριστεί ότι συνδέονται με την πλατφόρμα με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας.
Επιπλέον, ακόμα και αυτοί που εργάζονται υπό καθεστώς ανεξάρτητων υπηρεσιών αποκτούν για πρώτη φορά τα εξής δικαιώματα:
α) Να συστήνουν συνδικαλιστικές οργανώσεις, να προσέρχονται σε συλλογικές διαπραγματεύσεις και να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις.
β) Να απεργούν.
γ) Να απαιτούν από τις πλατφόρμες, με τις οποίες συνεργάζονται, την τήρηση κανόνων υγιεινής και ασφάλειας και την κάλυψη δαπανών που σχετίζονται με την παροχή έργου (π.χ. καύσιμα, προστατευτικό κράνος, έξοδα συντήρησης μεταφορικού μέσου, κ.λπ.).
Μάλιστα, οι πλατφόρμες υποχρεούνται να ενημερώνουν τους συνεργάτες τους για τα δικαιώματα αυτά».
Παράλληλα, ο κ. Τσακλόγλου τόνισε ότι το θέμα είναι να μπορεί η πολιτεία να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, να διατηρεί ισχυρά κοινωνικά αντανακλαστικά και να προστατεύει τους πιο αδύναμους. «Με όλες μας τις δράσεις στο υπουργείο Εργασίας, ειδικά κατά την περίοδο της πανδημίας, έχουμε αποδείξει ότι στηρίζουμε έμπρακτα τον κόσμο της εργασίας, κάτι που θα συνεχίσουμε να κάνουμε, όσο ρευστά και αν είναι τα νέα δεδομένα» υπογράμμισε.
Από την πλευρά του, ο κ. Γρηγοριάδης είπε ότι η εταιρεία efood «έχει οδηγήσει τους εργαζόμενους σε μια ιδιότυπη ομηρία, καλώντας τους να αναλάβουν πολλαπλούς ρόλους, άσχετους με το συμβατικό αντικείμενο της εργασίας τους». Οι εργαζόμενοι, πρόσθεσε, λειτουργούν ταυτόχρονα, πέραν από διανομείς, και ως εισπράκτορες και ταμίες για την επιχείρηση, χωρίς καμία εργασιακή θεσμικά κάλυψη για αυτόν τον αφανή τους ρόλο. Σαν να μην έφτανε αυτό, η efood, όπως οι ίδιοι καταγγέλλουν, χρησιμοποιεί εκβιαστικά αυτή την κατάσταση, απαιτώντας κάθε μήνα ποσά από τους διανομείς με τρόπο αυθαίρετο, χωρίς να γίνεται εκκαθάριση, ποσά που αν δεν καταβληθούν, οι διανομείς τίθενται εκτός εργασίας, μένουν χωρίς δουλειά, με την εταιρεία να τους κλειδώνει εκτός εφαρμογής μέχρι να καταβάλλουν το αυθαίρετο ποσό που απαιτεί, είπε ο βουλευτής του ΜέΡΑ25.
Ρώτησε μάλιστα στον υφυπουργό Εργασίας για το (1) ποιες ενέργειες προτίθεται να αναλάβει το υπουργείο ώστε οι εργαζόμενοι να απασχολούνται μόνο στα καθήκοντα τα οποία προβλέπει η σύμβασή τους καθώς και (2) ποιες ενέργειες προτίθεται να αναλάβει το Υπουργείο για να ρυθμίσει το ασύδοτο εργασιακό καθεστώς στις εν λόγω ψηφιακές πλατφόρμες;
Ο υφυπουργός Εργασίας απάντησε ότι το ζήτημα αυτό είναι αντικείμενο της Επιθεώρησης Εργασίας, για εκείνους οι οποίοι έχουν εξαρτημένη σχέση εργασίας. Διαφορετικά, εξήγησε, πρόκειται για διαφορά που επιλύεται δικαστικά, χωρίς την παρέμβαση της Επιθεώρησης Εργασίας. Σημείωσε επίσης ότι «σύμφωνα με την ενημέρωση που είχαμε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΣΕΠΕ, δεν έχει υποβληθεί καμία σχετική καταγγελία για το συγκεκριμένο θέμα, σε κανένα υποκατάστημα του ΣΕΠΕ σε ολόκληρη την επικράτεια». Αν έχετε, ευχαρίστως να την εξετάσω, είπε ο κ. Τσακλόγλου. «Κανένας διανομέας δεν έχει καταγγείλει στην Επιθεώρηση Εργασίας τον εργοδότη του για το γεγονός ότι τον υποχρεώνει να ασκεί καθήκοντα πέραν των όσων προβλέπονται στη σύμβασή του», είπε χαρακτηριστικά.
Σχολιάζοντας τα όσα ανέφερε ο κ. Τσακλόγλου για το θεσμικό πλαίσιο, που καλύπτει τους διανομείς, ο κ. Γραγοριάδης παρατήρησε πως δεν μπορούμε να μιλάμε για θεσμικό πλαίσιο, όταν οι υπηρεσίες που ελέγχουν την εφαρμογή του, η Επιθεώρηση Εργασίας εν προκειμένω, είναι πλήρως υποστελεχωμένη, πρακτικά ανενεργή και πως οι διανομείς μετατρέπονται σε μπαλάκι μεταξύ Υπουργείου Εργασίας και Επιθεώρησης Εργασίας, από τον 'Αννα στον Καϊάφα, πετώντας ο ένας φορέας την ευθύνη στον άλλον.
Αργότερα, σε ανακοίνωσή του, ο κ. Γρηγοριάδης είπε ότι οι διανομείς κατέθεσαν υπόμνημα στη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας (16/11) το οποίο «δεν έφτασε ποτέ στα υπουργικά γραφεία».
