Το τέλος της εποχής των μνημονίων και την επιτυχή επιστροφή της Ελλάδας στην «κανονικότητα», με δυνατότητα χρηματοδότησης από τις αγορές, προδιαγράφουν οι εκθέσεις των διεθνών οίκων αξιολόγησης, που προχώρησαν τις τελευταίες μέρες σε διαδοχικές αναβαθμίσεις του αξιόχρεου της χώρας, διατυπώνοντας παράλληλα στις εκθέσεις τους αισιόδοξες εκτιμήσεις για τις δημοσιονομικές προοπτικές της και για την περαιτέρω πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Είναι οι ίδιοι οίκοι που πριν από οκτώ χρόνια είχαν προδιαγράψει με τις αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις τον αποκλεισμό της χώρας από τις αγορές και την ένταξη της στο πρόγραμμα στήριξης-διάσωσης από τους εταίρους-δανειστές της. Οι εκτιμήσεις τους έχουν βαρύνουσα σημασία για τις αγορές και αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία, επειδή μετά την έξοδο από τα μνημόνια οι οίκοι αυτοί θα υποκαταστήσουν ουσιαστικά την τρόικα σε ρόλο άτυπου «επιτηρητή».
Σε περίπου ταυτόσημες εκθέσεις που συνοδεύουν τις αναβαθμίσεις, Moody’s, S&P και Fitch εκφράζουν την άποψη ότι η Ελλάδα θα βγεί τον προσεχή Αύγουστο από το πρόγραμμα χωρίς να χρειασθεί προληπτική γραμμή χρηματοδοτικής στήριξης, θα εξασφαλίσει συνεχεία ουσιαστική ελάφρυνση χρέους από τους Ευρωπαίους δανειστές και θα μπορεί να καλύπτει τις δανειακές ανάγκες της από τις αγορές, με λογικό κόστος δανεισμού.
Παράλληλα θα συνεχισθεί η βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών, ενώ η ελληνική οικονομία θα εμφανίζει ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης την επόμενη τριετία.
Κατά τις εκτιμήσεις τους, το μαξιλάρι ρευστότητας που δημιουργεί η κυβέρνηση και τα νέα μέτρα για το χρέος, διασφαλίζουν τη δυνατότητα αυτοδύναμης χρηματοδότησης της μετά την έξοδο από το πρόγραμμα. Η Moody's κάνει λόγο για «καθαρή» έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω στήριξή της ή όροι πολιτικής
Ο αντίκτυπος στις αγορές
Ο Moody's ολοκλήρωσε το βράδυ της περασμένης Τετάρτης έναν γύρο αναβαθμίσεων της Ελλάδας από τους τρεις μεγάλους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Είχαν προηγηθεί οι αναβαθμίσεις του ελληνικού αξιόχρεου από τον S&P στις 19 Ιανουαρίου και από τον Fitch στις 16 Φεβρουαρίου. Και οι τρεις οίκοι διαβεβαίωσαν με τις αξιολογήσεις τους, τις οποίες παρακολουθούν στενά οι επενδυτές, ότι ο κίνδυνος των ελληνικών ομολόγων έχει μειωθεί σημαντικά.
Την άποψή τους στηρίζουν στο ότι οι στόχοι για τα δημοσιονομικά πλεονάσματα υπερκαλύπτονται, η οικονομία ανακάμπτει, και η Ευρωζώνη θα προχωρήσει τα μεσοπρόθεσμα ελάφρυνσης του χρέους, ενώ η Ελλάδα θα βγαίνει με επιτυχία από τα μνημόνια φέτος τον Αύγουστο.
Οι θετικές εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης διευκολύνουν την προσπάθεια καθολικής επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές για την κάλυψη των δανειακών αναγκών της από αυτές με "λογικά" επιτόκια.
Ενδεικτικό είναι το πώς αντέδρασαν οι αγορές μετά τις αναβαθμίσεις και τη δημοσιοποίηση των εκθέσεων που τις συνόδευαν:
- Η αναβάθμιση από τον S&P στις αρχές Φεβρουαρίου προκάλεσε άμεση υποχώρηση της απόδοσης των 10ετών κρατικών ομολόγων σε 3,6%. Ετσι άνοιξε ο δρόμος για την έκδοση του 7ετούς ομολόγου στις 8 Φεβρουαρίου, με την οποία η Ελλάδα άντλησε 3 δισ. ευρώ από τις αγορές με κόστος 3,5%.
- Η αναβάθμιση από τον Fitch την περασμένη εβδομάδα, ανέκοψε την τάση ανάκαμψης των αποδόσεων, που ήταν αποτέλεσμα γενικότερης αναταραχής στα διεθνή χρηματιστήρια και τις αγορές ομολόγων.
- Μετά την αιφνιδιαστική αναβάθμιση από τον Moody's κατά δύο βαθμίδες την περασμένη Τετάρτη, η απόδοση του 10ετούς υποχώρησε περίπου κατά 15 μονάδες βάσης κοντά στο 4,30%.
Βλέπουν θετικές προοπτικές
Το σημαντικό στις αξιολογήσεις των οίκων είναι ότι προβλέπουν περαιτέρω πρόοδο της ελληνικής οικονομίας μετά την έξοδο από το πρόγραμμα τον Αύγουστο. Θεωρούν ότι υπάρχει σχετική πολιτική σταθερότητα και ότι οι μεταρρυθμίσεις που έχουν εξυγιάνει τα δημόσια οικονομικά δεν θα αναστραφούν, καθώς η προοπτική ελάφρυνσης του χρέους θα δίνει κίνητρα για τη διατήρηση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας.
Η εμπιστοσύνη αυτή αντανακλάται στο θετικό outlook (προοπτικές) των αξιολογήσεων και στις αναφορές των οίκων για πιθανές νέες αναβαθμίσεις του ελληνικού αξιόχρεου.
Και οι τρεις οίκοι προβλέπουν ρυθμό ανάπτυξης περί το 2% φέτος και ακόμη υψηλότερο τα επόμενα χρόνια, καθώς και σταδιακή μείωση του χρέους (ως ποσοστό του ΑΕΠ) από το 2019. Ο Moody's εκτιμά ρυθμό ανάπτυξης 2% φέτος και 2,2% το 2019, ο S&P βλέπει 2% για φέτος και 2,4% κατά μέσο όρο για την περίοδο 2018-2021, ενώ η πρόβλεψη του Fitch είναι 2,1% για φέτος και 2,6% για το 2019.
Το χρέος και η χρηματοδότηση
Οι οίκοι θεωρούν ότι η βιωσιμότητα του χρέους θα διασφαλισθεί πλήρως με τα νέα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσής του, τα οποία θα εστιάσουν πιθανόν στη γαλλική πρόταση για σύνδεση των αποπληρωμών χρέους με την ανάπτυξη της οικονομίας και σε περαιτέρω επιμήκυνση των περιόδων αποπληρωμής του χρέους.
- Η Fitch τονίζει ότι ήδη η μέση διάρκεια αποπληρωμής του ελληνικού χρέους είναι 18 χρόνια, υψηλότερη από κάθε άλλη χώρα που αξιολογεί.
- Η Moody's αναφέρει ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους της θα βαίνουν μειούμενες τα επόμενα χρόνια: Από 14% του ΑΕΠ φέτος σε λιγότερο από 12% το 2019 και λιγότερο από 8% το 2020.
- Επιπλέον, ο Moody's σημειώνει ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες από τον Σεπτέμβριο του 2018 έως τον Δεκέμβριο του 2020 θα ανέλθουν σε 17,3 δισ. ευρώ έναντι 18 δισ. ευρώ που εκτιμάται το «μαξιλάρι» (τα διαθέσιμα) έως τον Αύγουστο από τις εκδόσεις ομολόγων και από κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
Το μαξιλάρι και τα νέα μέτρα για το χρέος, εκτιμούν οι οίκοι, διασφαλίζουν τη δυνατότητα αυτοδύναμης χρηματοδότησης της Ελλάδας μετά την έξοδο από το πρόγραμμα.
Η Moody's κάνει λόγο για «καθαρή» έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω στήριξή της ή όροι πολιτικής. Η Fitch αναφέρεται σε μία υβριδική «καθαρή» έξοδο, που δεν θα περιλαμβάνει κάποια προληπτική πιστωτική γραμμή, ενώ σημειώνει ότι οι όροι για τη μεσοπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους είναι πιθανόν να εστιάσουν στην εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων που έχουν νομοθετηθεί από την Ελλάδα για να ισχύσουν μετά τον Αύγουστο του 2018.
