Με τις λίστες φοροδιαφυγής, που περιέχουν επωνύμους και «μεγάλα» ονόματα του επιχειρηματικού κόσμου έχουν καταπιαστεί οι εισαγγελικές αρχές. Με «όπλο» τα στοιχεία που έχουν συλλέξει από γνωστές λίστες φοροδιαφυγής, όπως η λίστα Λαγκάρντ ή λίστα Μπόγιαρνς οι αρχές προσπαθούν να ρίξουν φως στις διαδρομές του χρήματος και να εντοπίσουν Έλληνες μεγαλοκαταθέτες, που στη συνέχεια θα κληθούν να καταβάλλουν μεγάλη αποζημίωση στο ελληνικό κράτος. Η έρευνα στις λίστες φοροδιαφυγής ήδη έχει αποδώσει καρπούς, αφού στα ταμεία έχουν μπει σχεδόν 1 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αν και είναι μικρό σε σχέση με τα χρήματα που μπορεί να εισπράξει το κράτος, θεωρείται ικανοποιητικό δεδομένου ότι οι το προσωπικό που έχει αναλάβει να ξεσκονίσει τις υποθέσεις διαθέτει πενιχρά μέσα, ενώ οι ελλείψεις στις υποδομές είναι μεγάλες.
Εκτός όμως από τις ελλείψεις, που είναι η αιτία που κωλυσιεργούν οι έρευνες στις λίστες φοροδιαφυγής το βασικό εμπόδιο για τις εισαγγελικές αρχές είναι οι τράπεζες, πολλές από τις οποίες αρνούνται να συνεργαστούν με τις Ελληνικές αρχές με αποτέλεσμα οι κωδικοί στις λίστες είναι δύσκολο να ταυτοποιηθούν με πρόσωπα.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ελβετικές τράπεζες που αρνούνται να σπάσουν το απόρρητο τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι ελληνικές φορολογικές αρχές έκαναν έρευνα στην κατοικία πρώην διευθυντικού στελέχους της τράπεζας UBS στην Ελλάδα. Στις 4 Ιουλίου, όπως ανέφεραν οι Financial Times, πραγματοποιήθηκε έρευνα στην Αθήνα στο σπίτι του Χρήστου Σκλαβούνη (επικεφαλής επενδύσεων της UBS στην Ελλάδα), και η αστυνομία κατάσχεσε υπολογιστές, έγγραφα και ψηφιακούς δίσκους. Η έρευνα στηρίζεται στη διασταύρωση αριθμών λογαριασμών και ημερομηνιών γέννησης ατόμων που περιλαμβάνονται στη λίστα που περιήλθε στην κατοχή των γερμανικών και στη συνέχεια των ελληνικών αρχών και σε αρχεία μεταφοράς χρημάτων στο εξωτερικών που διαθέτουν οι ελληνικές αρχές. Ο κ. Σκλαβούνης ήταν επικεφαλής επενδύσεων της UBS στην Ελλάδα, μέχρι που τοποθετήθηκε από την κεντροδεξιά κυβέρνηση, τον Μάιο 2013, στη θέση του προέδρου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Παραιτήθηκε από τη θέση αυτή τον Μάρτιο του 2015, δύο μήνες αφότου ανέλαβε την εξουσία η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Σκλαβούνης, εναντίον του οποίου δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο. Οι φορολογικές αρχές έχουν καταρτίσει λίστα 1.000 υπόπτων για φοροδιαφυγή, τους οποίους ερευνούν εξονυχιστικά, ενώ παράλληλα διερευνούν τον ρόλο της UBS και των τραπεζιτών της σε υποθέσεις φοροδιαφυγής στην Ελλάδα.
Ξανά στο στόχαστρο η UBS
«Ανάσα» στα Ταμεία από τις λίστες φοροδιαφυγής
Αναφορικά με τις ελληνικές έρευνες αυτές βασίζονται σε πληροφορίες για τραπεζικούς λογαριασμούς από το υποκατάστημα της UBS στη Γενεύη που περιλαμβάνονται σε CD το οποίο οι γερμανικές αρχές αγόρασαν το 2012 και στη συνέχεια κοινοποίησαν το περιεχόμενό του στην Αθήνα.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι ελληνικές αρχές διαθέτουν κρίσιμα στοιχεία για πρόσωπα που μέσω της UBS έχουν αποφύγει φόρους πολλών εκατομμυρίων ευρώ και βρίσκονται σε στενή συνεργασία με δικαστικές Αρχές στη Γαλλία και τις ΗΠΑ.
Πάντως σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παρουσίασαν οι επικεφαλής των οικονομικών εισαγγελέων και της εισαγγελίας Διαφθοράς, Παναγιώτης Αθανασίου και Ελένη Ράικου οι εισπράξεις από τις υποθέσεις που αφορούν τις λίστες προσεγγίζουν το 1 δισ. ευρώ καθώς μέχρι στιγμής έχουν εισπραχθεί από τη λίστα Λαγκάρντ 810 εκατ. ευρώ και από τη λίστα των 65 cd που περιλαμβάνει το 90% από τις υπόλοιπές λίστες 99 εκατ. ευρώ. Οι έρευνες βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη.
Επίσης, σε εξέλιξη είναι και οι διαδικασίες για την λίστα Μπόγιαρνς καθώς έχουν σχηματιστεί ως τώρα 1000 δικογραφίες. Παράλληλα έχουν προχωρήσει σε 290 δεσμεύσεις περιουσιακών στοιχείων υπόπτων για φοροδιαφυγή η ξέπλυμα μαύρου χρήματος και από αυτές οι 190 πραγματοποιήθηκαν μέσα στο 2015 και οι 100 από την αρχή του χρόνου.
Η διαδρομή του χρήματος
2005 Ο τραπεζίτης Bradely Birkenfeld παραιτείται από τη θέση του στην UBS. Είχε βοηθήσει πλούσιους Αμερικανούς να αποκρύψουν χρήματα από τις αμερικανικές φορολογικές αρχές.
2008 Η διερευνητική επιτροπή του αμερικανού Γερουσιαστή Carl Levin δημοσιεύει έκθεση, η οποία βασίζεται εν μέρει σε στοιχεία προερχόμενα από τον Birkenfeld, καταγράφοντας λεπτομερώς για πρώτη φορά τα τεχνάσματα των ελβετικών τραπεζών για την απόκρυψη χρημάτων των πελατών τους.
2009 Ως μέρος της συμφωνίας με τις αμερικανικές εισαγγελικές αρχές για την αποφυγή ποινικής δίωξης, η UBS συμφωνεί να πληρώσει πρόστιμο 780 εκ δολ. και να παραδώσει στοιχεία σχετικά με αμερικανούς πελάτες της. Πρόκειται για πλήγμα στην ελβετική παράδοση τραπεζικής εχεμύθειας.
2012 Αρχές στο γερμανικό κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας αγοράζουν ένα CD που περιέχει στοιχεία λογαριασμών της UBS συνολικής αξίας 3,5 δισ. γαλλικά φράγκα (3,6 δισ. δολ). Η UBS πληρώνει 300 εκ. σε διακανονισμό με το γερμανικό κρατίδιο το 2014, αλλά η Γερμανία μοιράζεται τις πληροφορίες και με άλλες χώρες, όπως η Γαλλία και η Ελλάδα, με αποτέλεσμα να εκκινήσουν περαιτέρω έρευνες.
2013 Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν το «πρόγραμμα ελβετικών τραπεζών», σύμφωνα με το οποίο, οργανισμοί που βοήθησαν Αμερικανούς φοροδιαφύγουν, μπορούν να αποφύγουν τη δίωξη, εάν αποκαλύψουν λεπτομέρειες των δραστηριοτήτων τους και στοιχεία των πελατών τους, πληρώνοντας ένα πρόστιμο. Ογδόντα τράπεζες επιλέγουν το διακανονισμό αυτό πληρώνοντας 1,4 δισ. δολ. Ενέργειες σε παγκόσμιο επίπεδο για την αύξηση της συνεργασίας σε θέματα φορολογίας μεταξύ των κρατών αυξάνονται.
2016 Μετά την επίπληξη προηγούμενων ελληνικών κυβερνήσεων για την αποτυχία τους να ασχοληθούν με ύποπτες υποθέσεις φοροδιαφυγής που αποκαλύφθηκαν από διαρροή της ελβετικής τράπεζας HSBC, οι αρχές ξεκινούν έρευνα στις δραστηριότητες της UBS στη χώρα με βάση τα γερμανικά στοιχεία.
