Η κυβέρνηση δεν είχε στην στρατηγική της την ενίσχυση των επιχειρήσεων που είχαν οικονομικές δυσκολίες (κατά τον ευρωπαϊκό ορισμό "προβληματικές" που στην Ελλάδα αποτελούν το 64% των επιχειρήσεων που λειτουργούν) προ της κρίσης του κορωνοϊού, ενώ υπήρχε ευρωπαϊκό πλαίσιο για να τις ενισχύσει.
Του Γιώργου Μαστοράκη*
Δηλαδή, η κυβέρνηση πήρε τα λιγότερα μέτρα ενίσχυσης στην Ευρώπη έχοντας εκ προοιμίου αποκλείσει την μεγάλη πλειοψηφία των επιχειρήσεων που λειτουργούν στην Ελλάδα ενώ υπήρχε η δυνατότητα να τις βοηθήσει.
Η επίκαιρη Επερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ με πρώτο υπογράφοντα τον Γιώργο Τσίπρα που συζητήθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής και η οποία φώτισε υπαρκτές δυνατότητες ενίσχυσης του αποκλεισμένου 64% των προβληματικών επιχειρήσεων που ήταν ζημιογόνες ή έκαναν μηδενικές δηλώσεις με τζίρους που συμβάλλουν στην οικονομία πάνω από 100 δις, ασφαλώς γέννησε προβληματισμό στην κυβέρνηση.
Ενω ο Άδωνις Γεωργιάδης στα μέσα της συνεδρίασης είπε ότι η κυβέρνηση δεν θα "πετάξει" χρήματα των φορολογουμένων σε προβληματικές επιχειρήσεις και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ψεύδεται γιατί η Ευρώπη δεν ενισχύει τις προβληματικές, ο υφυπουργός Γιάννης Τσακίρης, στο τέλος της συνεδρίασης, τον διέψευσε λέγοντας ότι υπάρχει πλαίσιο για τη δυνατότητα ενίσχυσης τους και πως πρόσφατα η Κομισιόν άνοιξε τον δρόμο διευρύνοντας το υπαρκτό πλαίσιο για τη μαζική ενίσχυση των προβληματικών. Την επόμενη μέρα ο Υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε ότι θα ενταχθούν στη δεύτερη φάση της επιστρεπτέας και οι προβληματικές.
Ο αναπληρωτής τομεάρχης Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ είχε προηγουμένως τονίσει πως από την αρχή της οικονομικής κρίσης του κορωνοϊού η κυβέρνηση μπορούσε να έχει διαγνώσει ότι οι αντιμετωπίζουσες οικονομικές δυσκολίες προ κορωνοϊού θα αποκλειστούν από τα φτωχά προγράμματα στήριξης της κυβέρνησης και πως η κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει ήδη αιτηθεί στην Κομισιόν για την ενίσχυση όσων είχαν οικονομικές δυσκολίες προ Covid, κάνοντας χρήση των κατευθυντήριων γραμμών του 2014 (κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση μη χρηματοπιστωτικών προβληματικών επιχειρήσεων ΕΕ C 249 της 31.7.2014), όπως αυτές αναπροσαρμόστηκαν επί το ελαστικότερο στις 7 Απριλίου του 2020 και εφόσον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από 12 Ιουνίου 2020 κατέθεσε και έθεσε σε διαβούλευση πρόταση τρίτης αναθεώρησης του Προσωρινού πλαισίου με την επίτροπο Verstager να θριαμβολογεί ότι η Κομισιόν θα διευκολύνει ανοικτά την ενίσχυση των προβληματικών.
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που έλαβαν τον λόγο ζήτησαν να ενισχυθεί η πλατιά μάζα του επιχειρείν στην Ελλάδα που λόγω της κρίσης του 2009 υπέστη το πρώτο χτύπημα και κατέστη (κατά τον ευρωπαϊκό ορισμό) προβληματική - αλλά λειτουργική με τζίρους άνω των 100 δισ. - και αντιμετωπίζει σήμερα δεύτερο χτύπημα από την απρόσμενη οικονομική κρίση του κορωνοϊού. Επίσης επέμειναν για τη διάσωση ή την αναδιάρθρωση των Ναυπηγείων Ελευσίνας, της ΛΑΡΚΟ, των ΕΑΣ και ΕΑΒ, των ΔΕΚΟ κοκ
Αποτελεί σύμπτωση το γεγονός ότι η κυβέρνηση δύο ημέρες μετά την συζήτηση της επερώτησης, εκτός από την ένταξη των προβληματικών στην επιστρεπτέα προκαταβολή, κατέθεσε και αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δοθεί η δυνατότητα χρηματοδότησης προβληματικών επιχειρήσεων, που όπως αναφέρεται σε σχετικό δελτίο Τύπου: "εξαιρούνται σήμερα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουν ενεργοποιηθεί";
Εν ολίγοις πολλούς μήνες μετά το ξέσπασμα της κρίσης και εφόσον οι "προβληματικές" αποκλείονται κατά κόρον από τα λειψά εργαλεία της κυβέρνησης:
- από την επιστρεπτέα προκαταβολή αποκλείονται 2 στις 3 επιχειρήσεις
- από το ΤΕΠΙΧ2 9 στις 10 επιχειρήσεις
- από το Εγγυοδοτικό Πρόγραμμα της Αναπτυξιακής φαίνεται να αποκλείονται 7 στις 8
Μετά τα παραπάνω η κυβέρνηση αποφάσισε να κάνει χρήση των ευνοϊκών διατάξεων για την κρατική ενίσχυση διάσωσης, ενίσχυσης και αναδιάρθρωσης των προβληματικών επιχειρήσεων.
Ωστόσο, ακόμα δεν λαμβάνει μέριμνα για τις εμβληματικές επιχειρήσεις κοινού οικονομικού συμφέροντος σε περιοχές με μεγάλη ανεργία, όπως τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, της ΛΑΡΚΟ, των ΕΑΣ και της ΕΑΒ, των ΔΕΚΟ κοκ.
Δεν αιτείται για την ενίσχυση αυτών ενώ το ευρωπαϊκό Πλαίσιο το επιτρέπει. Ισχυρίζεται δε ότι οι κρατικές επιχειρήσεις δεν ενισχύονται, ενώ ο αναπληρωτής τομεάρχης Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ, ο Τομέας Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ και οι βουλευτές που συνυπογράφουν την Επερώτηση υπογράμμισαν ότι:
- στο πλαίσιο του 2014 προβλέπεται απευθείας ενίσχυση σε κρατικές ΜΜΕ και σε εταιρίες που προάγουν το κοινό οικονομικό συμφέρον
- στις 10/6/20 με τις Κατευθυντήριες γραμμές του 2014 δόθηκε έγκριση από την Κομισιόν για την κρατική ενίσχυση με 1,2δις της κρατικής (από το 2016) πορτογαλικής αεροπορικής εταιρείας TAP η οποία χαρακτηριζόταν προβληματικη προ κορωνοϊού.
- στις 8/5/20 με τις Κατευθυντήριες γραμμές του 2014 δόθηκε έγκριση από την Κομισιόν για την κρατική ενίσχυση με 40 εκατ της κρατικής κροατικής Duro Darkovic η οποία επίσης χαρακτηριζόταν προβληματική προ κορωνοϊού.
- πρόκειται να ενταχθούν στο προσωρινό πλαίσιο και να ενισχυθούν, όλες οι ΜΜΕ προβληματικές καθώς και ενισχύσεις σε επιχειρήσεις που χαρακτηρίζονται στρατηγικές για την Οικονομία μιας χώρας
Η σκληρή γραμμή Γεωργιάδη
Ο Άδωνις Γεωργιάδης ήταν σαφώς κυνικός στην ομιλία του στη συζήτηση της επίκαιρης επερώτησης του ΣΥΡΙΖΑ. Δήλωσε ότι δεν θα πετάξει χρήματα των φορολογουμένων στις προβληματικές και ζημιογόνες ακόμα και αν προβλέπεται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Είπε:
«Με συγχωρείτε. Σας έδωσε κανένας την εντύπωση ότι η Ευρώπη είπε να πηγαίνουν οι κυβερνήσεις και να δίνουν χρήματα σε προβληματικές και ζημιογόνες επιχειρήσεις; Αυτή είναι η δουλειά της Ευρώπης; Όχι κύριε. Και αν το λέει η Ευρώπη, η ελληνική κυβέρνηση τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων δεν θα τα πετάξει. Τελειωμένη κουβέντα.
Εσείς θέλετε, λοιπόν, να πάρουμε τα λεφτά των φορολογουμένων και να τα πετάξουμε. Γιατί; Για να κάνετε εσείς το κομμάτι σας…
Θέλω να το ξεκαθαρίσω για να μη γίνει καμία παρεξήγηση. Προσωπικά ως Υπουργός Ανάπτυξης δεν έχω την παραμικρή διάθεση να χρησιμοποιήσω χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων σε ζημιογόνες επιχειρήσεις μόνο και μόνο για να ζήσουν μερικούς μήνες παραπάνω και να κάνετε εσείς πραγματικότητα τα κομουνιστικά σας όνειρα. Οι επιχειρήσεις, που θα ζήσουνε, θα είναι οι επιχειρήσεις που μπορούν να ζήσουνε».
Όμως μετά τη συζήτηση της Επίκαιρης Επερώτησης της Δευτέρας η κυβέρνηση - παρακάμπτοντας τον κ. Γεωργιάδη - ήδη επιφωτίστηκε και σπεύδει να αιτηθεί στη Κομισιόν για να ενισχύσει τις προβληματικές ιδιωτικές ΜΜΕπιχειρήσεις μετά από 4 μήνες αδράνειας.
Το επόμενο στάδιο της αφύπνισης είναι να αιτηθεί και για ένα καθεστώς (πλατφόρμα) ενίσχυσης για όλες τις προβληματικές, εμβληματικές ή στρατηγικές ιδιωτικές και κρατικές επιχειρήσεις γενικού οικονομικού συμφέροντος σε περιοχές υψηλής ανεργίας, και μεμονωμένα - χωρίς σχέδιο εξυγίανσης πλέον- για τις μεγαλύτερες εξ αυτών συμπεριλαμβανομένων και ΤΩΝ μητρικών και θυγατρικών ΔΕΚΟ.
* Οικονομολόγος
