Ελιγμούς αποφυγής σύγκρουσης με την Ρώμη για το μεγάλο έλλειμμα του ιταλικού προϋπολογισμού κάνουν οι αξιωματούχοι της Κομισιόν, ελπίζοντας ότι η αγορά ομολόγων θα… μεταπείσει τη λαϊκιστική κυβέρνηση Κόντε, ενώ, όπως μεταδίδει το Reuters, στους ευρωπαϊκούς κύκλους άρχισε να γίνεται συζήτηση ακόμη και για το, αδιανόητο ως τώρα, σενάριο του Italexit.
Ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί, ξεκαθάρισε την Παρασκευή ότι η Επιτροπή «δεν έχει την πρόθεση να υπάρξει μια κρίση με την Ιταλία». Από την πλευρά του, ο πιο «σκληρός» στα δημοσιονομικά θέματα, αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις δήλωσε μεν ότι το ιταλικό σχέδιο προϋπολογισμού δεν φαίνεται να κινείται εντός του πλαισίου του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αλλά απέφυγε να αναφερθεί σε μέτρα που μπορεί να λάβουν οι Βρυξέλλες κατά της Ρώμης.
Το ιταλικό προσχέδιο προϋπολογισμού προβλέπει για το 2019 έλλειμμα 2,4% του ΑΕΠ. Το ευρωπαϊκό όριο έχει τεθεί στο 3%, όμως, στην περίπτωση της Ιταλίας, το έλλειμμα πρέπει να είναι πολύ μικρότερο, καθώς έχει την υποχρέωση να μειώσει το ογκώδες χρέος της, που φθάνει το 130% του ΑΕΠ και είναι το δεύτερο υψηλότερο στην ευρωζώνη μετά το ελληνικό.
Μετά την κατάρτιση του σχεδίου προϋπολογισμού, ακολουθεί διαβούλευση με την Κομισιόν ως τα τέλη Οκτωβρίου. Σε αυτό το διάστημα, ιταλική κυβέρνηση έχει το περιθώριο να αλλάξει τον προϋπολογισμό, ώστε να προσεγγίσει τις απαιτήσεις της Επιτροπής.
Στις Βρυξέλλες, αν και αυτό δεν δηλώνεται, έχουν την ελπίδα ότι η πίεση των αγορών θα είναι συνεχής και σκληρή το επόμενο διάστημα και θα υποχρεώσει τελικά την κυβέρνηση Λέγκας – Πέντε Αστέρων να υποχωρήσει. Άλλωστε, με δηλώσεις τους, τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όσο και ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιταλίας, κάλεσαν την κυβέρνηση να αλλάξει γραμμή στο θέμα του προϋπολογισμού.
Τα ιταλικά 10ετή ομόλογα ξεπέρασαν την Παρασκευή το 3,1%,ενώ είχαν παραμείνει χαμηλότερα από 2,9%. Μεγάλη ήταν η αύξηση αποδόσεων σε τίτλους πιο κοντινών διαρκειών, ενώ ισχυρές πιέσεις ασκήθηκαν και στις τραπεζικές μετοχές, σε μια περίοδο όπου οι ιταλικές τράπεζες δίνουν μάχη για να αυξήσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια και να περιορίσουν τα προβληματικά ανοίγματα.
Αν, όμως, η ιταλική κυβέρνηση μείνει αταλάντευτη στη θέση της κατά της λιτότητας, η Κομισιόν δεν έχει πολλά περιθώρια να αντιδράσει. Θεωρητικά, μπορεί να στείλει πίσω στην Ρώμη τον προϋπολογισμό και να ενεργοποιήσει τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων, κάτι που θα γίνει για πρώτη φορά, παρότι η Γαλλία «φλερτάρει» με κυρώσεις τα τελευταία εννέα χρόνια, ενώ και η Ισπανία και η Πορτογαλία έφθασαν κοντά στις κυρώσεις.
Όμως, η επιβολή των κυρώσεων θα πρέπει να αποφασισθεί μετά τον Απρίλιο, όταν θα υπάρχουν τα οριστικά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού 2018, και η Κομισιόν εκτιμά ότι αυτό θα δημιουργήσει πολύ σοβαρά πολιτικά προβλήματα, αφού η κορύφωση της αντιπαράθεσης θα συμπέσει με τις ευρωπαϊκές εκλογές.
Ήδη, η συζήτηση στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περνά στο επόμενο στάδιο, δηλαδή στο πώς θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί ο κίνδυνος να παραμείνει η Ιταλία σε τροχιά διόγκωσης του χρέους και αποκλεισμού από την αγορά ομολόγων.
Το πρόβλημα με την Ιταλία είναι ότι είναι πολύ μεγάλη για να διασωθεί με τους μηχανισμούς που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για άλλες χώρες και θα μπορούσε μόνο να υποστηριχθεί με το πρόγραμμα Ντράγκι για αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ από την πρωτογενή αγορά, με «αντάλλαγμα» την εφαρμογή μνημονίου.
Σε κάθε περίπτωση, για να κινηθούν μηχανισμοί διάσωσης της χώρας, θα πρέπει η ίδια να το ζητήσει και αυτό δεν είναι πλέον καθόλου βέβαιο, ειδικά όταν τα ηνία της χώρας έχει μια κυβέρνηση που αποτελείται από κόμματα, τα οποία έχουν κατ’ επανάληψη «φλερτάρει» στο παρελθόν με την ιδέα του Italexit και κινδυνεύουν να ταπεινωθούν και να συντριβούν πολιτικά, εάν ζητήσουν την υπαγωγή της χώρας σε πρόγραμμα διάσωσης.
