Η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει πάνω από 1,1 δισ. ευρώ σε 7 έργα μεγάλης κλίμακας στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας.
Οι επιχορηγήσεις θα στηρίξουν έργα που αποσκοπούν στη διάθεση πρωτοποριακών τεχνολογιών στην αγορά για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, το υδρογόνο, τη δέσμευση, χρήση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα έργα υλοποιούνται στο Βέλγιο, την Ιταλία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες, τη Νορβηγία, την Ισπανία και τη Σουηδία.
Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος, κ. Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε σχετικά: «Η καινοτομία είναι ζωτικής σημασίας για την παροχή των λύσεων που χρειαζόμαστε αυτή τη δεκαετία, ώστε να παραμείνει εφικτός ο στόχος του 1,5 βαθμού. Παράλληλα με τη δραστική μείωση των εκπομπών, η καινοτομία συμβάλλει στην επίτευξη της συμφωνίας του Παρισιού. Η σημερινή απόφαση παρέχει απτή στήριξη σε έργα καθαρής τεχνολογίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, επιτρέποντάς τους να αυξήσουν τις ρηξικέλευθες τεχνολογίες που υποστηρίζουν και επιταχύνουν τη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα. Η "δέσμη προσαρμογής στον στόχο του 55 %" προτείνει την αύξηση του Ταμείου Καινοτομίας, ώστε ακόμη περισσότερα καινοτόμα ευρωπαϊκά έργα και ιδέες να μπορούν να βρίσκονται ένα βήμα μπροστά στην παγκόσμια κούρσα κλιματικής καινοτομίας.»
Τα 7 έργα επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση στο πλαίσιο της πρώτης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων του Ταμείου Καινοτομίας για έργα μεγάλης κλίμακας, δηλαδή έργα με συνολικό κόστος κεφαλαίου άνω των 7,5 εκατ. ευρώ. Τα έργα αξιολογήθηκαν από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες ως προς την ικανότητά τους να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνολογίες και την ικανότητα καινοτομίας πέραν των τεχνολογιών αιχμής, ενώ παράλληλα έπρεπε να βρίσκονται σε αρκετά ώριμο στάδιο ώστε να καταστεί δυνατή η ταχεία παράδοσή τους. Άλλα κριτήρια επιλογής περιλάμβαναν τις δυνατότητες κλιμάκωσης και την ικανοποιητική σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των έργων.
Τα έργα που επιλέχθηκαν καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων σχετικών με την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές διαφόρων τμημάτων της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των ενεργειακών τομέων της Ευρώπης, όπως τα χημικά προϊόντα, ο χάλυβας, το τσιμέντο, τα διυλιστήρια και η ηλεκτρική ενέργεια και η θερμότητα. Όλα τα έργα είτε αποτελούν ήδη μέρος βιομηχανικών κόμβων είτε αποτελούν επανεκκίνηση συνεργατικών σχηματισμών για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές των διασυνδεδεμένων βιομηχανιών.
Τα έργα εν συντομία
Ενεργοβόρες βιομηχανίες: Ένα έργο στη Σουηδία αποσκοπεί στην πλήρη εξάλειψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή χάλυβα με τη χρήση υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές στο Gällivare και στο Oxelösund. Ένα άλλο έργο, στη Φινλανδία, θα αναδείξει δύο τρόπους παραγωγής καθαρού υδρογόνου σε διυλιστήριο στο Porvoo, μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και με τη δέσμευση CO2 και τη μόνιμη αποθήκευσή του στη Βόρεια Θάλασσα. Στη Γαλλία, ένα έργο αφορά τη δέσμευση αναπόφευκτων εκπομπών σε εργοστάσιο τσιμέντου και την εν μέρει γεωλογική αποθήκευση του CO2 στη Βόρεια Θάλασσα και την εν μέρει ενσωμάτωσή του στο σκυρόδεμα. Για τη μείωση των εκπομπών στην παραγωγή υδρογόνου και χημικών ουσιών, ένα έργο στο Βέλγιο θα αναπτύξει μια πλήρη αξιακή αλυσίδα δέσμευσης, μεταφοράς και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στον λιμένα της Αμβέρσας.
Ανανεώσιμη πηγή ενέργειας: Ένα έργο στην Ιταλία θα αναπτύξει μια πιλοτική γραμμή βιομηχανικής κλίμακας για την κατασκευή καινοτόμων φωτοβολταϊκών κυψελών υψηλής απόδοσης στην Κατάνια. Ένα άλλο έργο στην Ισπανία θα μετατρέψει μη ανακυκλώσιμα στερεά αστικά απόβλητα στο El Morell σε μεθανόλη, κύριο βασικό χημικό καύσιμο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Ένα άλλο έργο στη Σουηδία θα δημιουργήσει μια εγκατάσταση πλήρους κλίμακας για τη δέσμευση και αποθήκευση βιοενέργειας στον υφιστάμενο σταθμό συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα στη Στοκχόλμη.
Επόμενα βήματα
Τα επιτυχημένα έργα αρχίζουν να προετοιμάζουν τις επιμέρους συμφωνίες επιχορήγησης με τον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA), τον φορέα υλοποίησης του Ταμείου. Αυτές αναμένεται να οριστικοποιηθούν το πρώτο τρίμηνο του 2022, επιτρέποντας στην Επιτροπή να εκδώσει την αντίστοιχη απόφαση χορήγησης και να αρχίσει την εκταμίευση των επιχορηγήσεων.
Στις 26 Οκτωβρίου η Επιτροπή δημοσίευσε τη δεύτερη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα μεγάλης κλίμακας με προθεσμία την 3η Μαρτίου 2022. Όλα τα μη επιτυχημένα έργα κατά την πρώτη πρόσκληση ενθαρρύνονται να υποβάλουν εκ νέου αίτηση.
