H παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, που οι επιπτώσεις της θα είναι καταλυτικές. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να αντιληφθεί ότι βρισκόμαστε ενώπιον μίας τεχνολογικής επανάστασης που αλλάζει ριζικά και με ιλιγγιώδη ταχύτητα τον τρόπο που εργαζόμαστε, ζούμε και επικοινωνούμε και όχι μόνο. Η υποκατάσταση της ανθρώπινης εργασίας -κυρίως της ανειδίκευτης-από τις αυτοματοποιημένες μηχανές, οδηγεί εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων στα αζήτητα. Αυτό με τη σειρά του, απειλεί να ανατρέψει το οικονομικό μοντέλο χωρών που βασίστηκαν στην προσφορά της φτηνής ανειδίκευτης εργασίας. Και όλα αυτά θα κάνουν τις ανισότητες ακόμα μεγαλύτερες.
Η 4η βιομηχανική επανάσταση, μπορεί να είναι η πιο επώδυνη στην παγκόσμια ιστορία, αφού η τεχνολογική αλλαγή που την προκαλεί μπορεί να αυξήσει τον πλούτο και την οικονομική αποδοτικότητα ορισμένων οικονομιών και επαγγελματικών ομάδων, αλλά σίγουρα δεν θα λειτουργήσει προς όφελος των πολλών.
Ήδη, τα μηχανήματα αντικαθιστούν περισσότερα είδη ανθρώπινης εργασίας από όσο ποτέ πριν. Η αυτοματοποίηση, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής, της τρισδιάστατης (3-D) εκτύπωσης, θα χτυπήσει τους σχετικά ανειδίκευτους εργαζόμενους. Καθώς οι ευφυείς μηχανές γίνονται φθηνότερες και πιο ικανές, θα αντικαταστήσουν ολοένα και περισσότερο την ανθρώπινη εργασία στα εργοστάσια και ειδικά στις πιο συνήθεις και επαναλαμβανόμενες εργασίες. Και η τάση αυτή θα επεκταθεί πέρα από τη μεταποίηση. Διαδραστικά συστήματα φωνητικής απόκρισης για παράδειγμα, μειώνουν την απαίτηση για άμεση αλληλεπίδραση πρόσωπο-με-πρόσωπο, προαναγγέλλοντας προβλήματα για τα τηλεφωνικά κέντρα (call centers) του αναπτυσσόμενου κόσμου. Ομοίως, όλο και πιο αξιόπιστα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών θα περικόψουν δραστηριότητες που γίνονται τώρα συχνά στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Σύμφωνα με μελέτες, η υποκατάσταση της εργασίας σε όλο των φάσμα του τομέα των υπηρεσιών, θα είναι θεματική. Η ψηφιοποίηση και τα δίκτυα γίνονται όλο και πιο διάχυτα σε κάθε κλάδο και λειτουργία σε ολόκληρη την οικονομία, από το λιανικό εμπόριο και τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ως την μεταποίηση και την εμπορία. Ακόμα και στον τομέα της εκπαίδευσης, οι επιπτώσεις θα είναι καταλυτικές: η διαδικτυακή μάθηση μπορεί να παρέχει στους φοιτητές πρόσβαση σε δασκάλους, περιεχόμενο και μεθόδους, ανεξάρτητα από την τοποθεσία τους.
Και τα θέματα που ανακύπτουν είναι τεράστια. Για παράδειγμα, μπορεί να εξασφαλιστεί η πολιτική, οικονομική και κοινωνική σταθερότητα, αν στα 200 εκατ. ανέργους που υπάρχουν σήμερα προστεθούν και μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ακόμα, που θα δουν τις μηχανές να κάνουν την δουλειά τους; Πόσο θα μειωθούν ακόμα οι αμοιβές εργασίας, με δεδομένο ότι σήμερα μισό εργατικό δυναμικό του κόσμου επιβιώνει με ένα-δύο δολάρια την ημέρα και είναι στη μαύρη εργασία; Η περαιτέρω συμπίεση του κόστους εργασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες πώς θα επηρεάσει τις αμοιβές των εργαζομένων της Δύσης; Ποιό μοντέλο ανάπτυξης θα ακολουθήσουν οι φτωχές και οι αναπτυσσόμενες χώρες που σύντομα θα δουν, ότι η φθηνή εργασία παύει να είναι το συγκριτικό τους πλεονέκτημα; Πώς θα επηρεάσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες, η απώλεια της μοναδικής αξιόπιστης στρατηγικής που έχουν οι φτωχές χώρες, για να προσελκύσουν επενδύσεις από το εξωτερικό: την προσφορά χαμηλών ημερομισθίων για να αντισταθμιστεί η χαμηλή παραγωγικότητα και τα χαμηλά επίπεδα δεξιοτήτων;
Η προοπτική της μεγαλύτερης φτωχοποίησης προβάλλει πλέον ως αναπόφευκτη. Το άνοιγμα της ψαλίδας της ανισότητας στις αμοιβές που είναι μία πραγματικότητα (το 1990, οι αμοιβές των διευθυνόντων συμβούλων στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν, κατά μέσο όρο, 70 φορές μεγαλύτερες από τους μισθούς των άλλων εργαζομένων˙ Το 2005, ήταν 300 φορές μεγαλύτερες) και σύντομα θα γίνει χαώδες, αφού στην οικονομία της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, τα golden boys και οι managers είναι πιο πολύτιμοι από ό,τι σε παλαιότερες εποχές και σίγουρα πιο απαραίτητοι από έναν ανειδίκευτο εργάτη...
Αλλά και οι παράγοντες που οδηγούν σε μία ευρύτερη κοινωνική, οικονομική, πολιτική και γεωπολιτική αστάθεια πληθαίνουν και μαζί με αυτούς αυξάνονται και οι αβεβαιότητες για το αύριο. Αυτό σημαίνει ότι χωρίς περαιτέρω παρέμβαση, η οικονομική ανισότητα είναι πιθανό να συνεχίσει να αυξάνεται, θέτοντας μία σειρά από προβλήματα. Η εισοδηματική ανισότητα μπορεί να οδηγήσει σε ανισότητα ευκαιριών, στερώντας έθνη από πρόσβαση σε ταλέντα και υπονομεύοντας το κοινωνικό συμβόλαιο. Η πολιτική εξουσία εν τω μεταξύ, που συχνά ακολουθεί την οικονομική ισχύ, καλείται να δράσει ώστε να μην υπονομεύσει τη δημοκρατία. Υπό το πρίσμα αυτό, η συζήτηση για την 4η βιομηχανική επανάσταση, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ άλλοτε.
πηγή: premium.paratiritis
