Οικονομία

Γερνάει το εργατικό δυναμικό, στάσιμη η παραγωγικότητα


Η επιβράδυνση της παραγωγικότητας στοιχειώνει τις προηγμένες οικονομίες τις τελευταίες δεκαετίες, λειτουργώντας ανασταλτικά στην ανάπτυξη και την αύξηση του ΑΕΠ.

Στην δεκαετία του 1960 και του 1970, οι οικονομίες του G-7 εμφάνιζαν κατά μέσο όρο ετήσια αύξηση 4,4% της παραγωγής ανά ώρα εργασίας.  Στην 20ετία μεταξύ 1989 και 2008 η αύξηση της παραγωγικότητας επιβραδύνθηκε στο 1,8%. Και τώρα ο ρυθμός είναι μόλις 0,4%.

Ο Ανχέλ Γκουρία, επικεφαλής του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης δήλωσε για το θέμα αυτό: «Εισερχόμαστε τώρα σε μια περίοδο αργής ανάπτυξης και δημιουργίας λίγων θέσεων εργασίας».

Σύμφωνα με πολλούς οικονομολόγους, η επιβράδυνση αυτή οφείλεται στην γήρανση.Υποστηρίζουν ότι το «γκριζάρισμα» πολλών ανεπτυγμένων κοινωνιών είναι σχεδόν μη αναστρέψιμο μεσοπρόθεσμα και αυτό θα μπορούσε να επιβραδύνει μόνιμα την παραγωγικότητα

.Οι αλλαγές στην δομή του πληθυσμού αντικατοπτρίζονται στην δομή του εργατικού δυναμικού. Με λιγότερους νέους εργαζόμενους να εισέρχονται στην αγορά εργασίας, η βάση της πυραμίδας διαβρώνεται, αυξάνοντας το σχετικό βάρος των ηλικιακών ομάδων στην κορυφή. Εν τω μεταξύ, με τους συνταξιοδοτούμενους εργαζόμενους να υπερτερούν αριθμητικά των εισερχόμενων στην εργασία, το συνολικό μέγεθος της πυραμίδας συρρικνώνεται. Ως αποτέλεσμα, το εργατικό δυναμικό γίνεται ολοένα πιο μικρό και πιο ηλικιωμένο. 

Οι δημογραφικές αλλαγές αργούν να επιδράσουν. Για παράδειγμα, χρειάστηκαν περισσότερα από 60 χρόνια  ώστε η μείωση της γονιμότητας και η αύξηση της μακροζωίας στις πλούσιες χώρες να ωθήσει τον δείκτη του παγκόσμιου μέσου όρου εξάρτησης των ηλικιωμένων –τον λόγο των ηλικιωμένων προς εκείνους σε ηλικία εργασίας- από περίπου 20% το 1960 σε 33% σήμερα.

Ομως, μόλις οι αλλαγές αρχίσουν να γίνονται αισθητές, επιταχύνονται γρήγορα. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προβλέπει ότι ο δείκτης εξάρτησης των ηλικιωμένων θα κάνει άλμα στο 47%  το 2050. Θα φτάσει το 71%  στην Ιαπωνία.