Τα καρύδια δεν «ξυπνούν» τον εγκέφαλο με τον τρόπο που πιστεύαμε ως τώρα: ενισχύουν τη νοητική ταχύτητα γρήγορα, αλλά η μνήμη βελτιώνεται μόνο πολλές ώρες μετά, σύμφωνα με νέα έρευνα. Κι όμως, αυτή η παράξενη χρονική δυναμική ίσως είναι το μυστικό για πιο έξυπνη διαχείριση της καθημερινής πνευματικής απόδοσης.
Ένα απλό πρωινό με καρύδια μπορεί να ενισχύσει την πνευματική διαύγεια, αλλά όχι με τον τρόπο που υπόσχονται οι εύκολες διατροφικές συμβουλές. Σύμφωνα με νέα μελέτη του Πανεπιστημίου Reading, τα καρύδια βελτιώνουν την ταχύτητα σκέψης ήδη από τις πρώτες ώρες της ημέρας, ενώ η ενίσχυση της μνήμης εμφανίζεται αργά και απροσδόκητα, έξι ώρες αργότερα.
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε με χρηματοδότηση της California Walnut Commission, δείχνει ότι ο εγκέφαλος έχει το δικό του, πιο σύνθετο ρολόι.
Στο πείραμα συμμετείχαν 32 νέοι 18-30 ετών. Ο καθένας επισκέφθηκε το εργαστήριο δύο φορές: μία για να καταναλώσει πρωινό με 50 γραμμάρια θρυμματισμένα καρύδια ανακατεμένα σε μούσλι και γιαούρτι, και μία δεύτερη όπου την ίδια θέση είχαν πάρει ίδιες θερμίδες βουτύρου. Η μόνη ουσιαστική διαφορά ήταν τα θρεπτικά συστατικά των καρυδιών - ωμέγα-3 λιπαρά, πρωτεΐνες, πολυφαινόλες.
Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε επαναλαμβανόμενες δοκιμασίες μνήμης, εκτελεστικών λειτουργιών και διάθεσης, ενώ παράλληλα καταγραφόταν η εγκεφαλική δραστηριότητα και λαμβάνονταν δείγματα αίματος.
Το πρώτο εύρημα ήταν καθαρό: μετά την κατανάλωση καρυδιών, οι αντιδράσεις σε απαιτητικές νοητικές δοκιμασίες ήταν ταχύτερες και πιο σταθερές. Η σκέψη έμοιαζε πιο «κοφτερή», η προσοχή πιο εστιασμένη.
Η μνήμη, όμως, δεν ακολούθησε τον ίδιο ρυθμό. Δύο ώρες μετά το πρωινό με καρύδια, οι συμμετέχοντες είχαν χειρότερη ανάκληση λέξεων σε σχέση με το γεύμα ελέγχου, ένα αποτέλεσμα που θα μπορούσε εύκολα να παραπλανήσει κάποιον που θα έβλεπε μόνο τα άμεσα δεδομένα.
Έξι ώρες αργότερα, το τοπίο αντιστράφηκε πλήρως: όσοι είχαν φάει καρύδια σημείωσαν σημαντικά καλύτερη επίδοση μνημονικού.
Τα ευρήματα υποστηρίχθηκαν και από τις εγκεφαλικές καταγραφές: διαφορετικά μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας ήταν εμφανή μετά την κατανάλωση καρυδιών, ιδιαίτερα σε περιοχές που σχετίζονται με την προσοχή και την κωδικοποίηση μνήμης.
Παράλληλα, οι αιματολογικές εξετάσεις έδειξαν ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης και χαμηλότερα λιπαρά, ένας συνδυασμός που πιθανόν ευνοεί την καλύτερη τροφοδότηση του εγκεφάλου κατά την κόπωση της ημέρας.
Υπήρξε και μια λιγότερο ειδυλλιακή πλευρά: οι συμμετέχοντες βρήκαν το πρωινό με καρύδια λιγότερο ευχάριστο. Μερικοί ανέφεραν αρνητικότερη διάθεση, πιθανόν όχι εξαιτίας των θρεπτικών συστατικών των καρυδιών, αλλά εξαιτίας της γεύσης.
Έρευνες των τελευταίων δεκαετιών, όπως το Nurses' Health Study, έχουν ήδη δείξει ότι η συχνή κατανάλωση ξηρών καρπών συνδέεται με καλύτερη γνωστική λειτουργία στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Τα νέα δεδομένα προσθέτουν κάτι πιο λεπτό: η δράση των καρυδιών δεν είναι στιγμιαία ούτε γραμμική, αλλά εξελίσσεται μέσα στην ημέρα με διαφορετική επίδραση σε διαφορετικά είδη σκέψης.
Το πρακτικό συμπέρασμα;
- Αν θέλεις καλύτερη συγκέντρωση, στρατηγική σκέψη ή καθαρό μυαλό νωρίς μέσα στην ημέρα, τα καρύδια φαίνεται να λειτουργούν.
- Αν όμως χρειάζεσαι την καλύτερη δυνατή μνήμη, ο εγκέφαλος χρειάζεται χρόνο: η κορύφωση έρχεται το απόγευμα.
Με άλλα λόγια, ένα πρωινό με καρύδια δεν προσφέρει απλώς «ενέργεια». Προσφέρει ένα χρονοπρογραμματισμένο πλεονέκτημα, αρκεί να ξέρεις πότε θα το χρειαστείς.