Η ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης αποτελεί σήμερα κορυφαία πρόκληση για τις ελληνικές επιχειρήσεις και την ελληνική οικονομία γενικότερα.
Η τήρηση σύγχρονων και αυστηρών κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης, όπως και η διαφάνεια, η ποιότητα και η αξιοπιστία των οικονομικών στοιχείων, αποτελούν προϋπόθεση για την εμπέδωση της εμπιστοσύνης της κοινωνίας, αλλά και των επενδυτών, προς τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Mε στόχο την ευαισθητοποίηση των επιχειρήσεων, της Πολιτείας και των εποπτικών αρχών γύρω από το ζήτημα, η ΕΥ σε συνεργασία με τη Velos Advisory συνδιοργάνωσαν εκδήλωση με θέμα «Εταιρική διακυβέρνηση στην Ελλάδα – Προχωρώντας στο επόμενο επίπεδο» την Τετάρτη, 2 Οκτωβρίου, με την παρουσία εκπροσώπων επιχειρήσεων και θεσμικών φορέων.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Άκης Σκέρτσος, Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, αρμόδιος για τον Συντονισμό του Κυβερνητικού Έργου, ο οποίος τόνισε: «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η ανάταξη της χώρας, η αποκόλληση από το τέλμα και τον φαύλο κύκλο της υστέρησης και της υπανάπτυξης δεν θα επιτευχθεί, αν δεν αντιμετωπίσουμε το πρωταρχικό αίτιο, την ποιότητα και τον χαρακτήρα της διακυβέρνησης, τόσο στο κράτος όσο και στις επιχειρήσεις – δημόσιες και ιδιωτικές. Με τον πρώτο νόμο που ψηφίστηκε για το επιτελικό κράτος και με 2 νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες για την αναδιοργάνωση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και την Εταιρική διακυβέρνηση, είμαστε αποφασισμένοι να θέσουμε τις βάσεις ώστε η Ελλάδα, και σε κρατικό και σε εταιρικό επίπεδο να λάμψει ξανά».
Ακολούθησε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τη συμμετοχή των Manuel Isaza, Vice President, Investment Stewardship, EMEA, BlackRock, Francesco Drigo, Head of Proxy Voting, Investment Stewardship, Assicurazioni Generali Group, Thibaut Barsacq, Vice President, Proxy Research, Institutional Shareholder Services (ISS), Δρ. Λήδας Κοντογιάννη, Corporate Governance Director & Company Secretary, Μυτιληναίος και Martin Czurda, CEO, Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Τη συζήτηση συντόνισε ο Alan Millings, Global Capital Markets Leader της EY.
Κοινή διαπίστωση όσων συμμετείχαν στο panel ήταν ότι η ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης θα βελτιώσει την πρόσβαση σε κεφάλαια των ελληνικών επιχειρήσεων και θα μειώσει το κόστος χρηματοδότησης.
Πιο συγκεκριμένα, αναφέρθηκε ότι, οι επενδυτές γνωρίζουν πως η σωστή εταιρική διακυβέρνηση οδηγεί συνήθως σε καλύτερες μακροπρόθεσμες επιδόσεις, ενώ το έλλειμμα διακυβέρνησης οδηγεί συστηματικά στην αποτυχία.
Οι ομιλητές συμφώνησαν, επίσης, στον σημαντικό ρόλο που καλούνται να παίξουν τα ανεξάρτητα μέλη των ΔΣ στη σχέση των επιχειρήσεων με τους επενδυτές. Επιπρόσθετα, τονίστηκε ότι τα μέλη των ΔΣ πρέπει να θυμούνται πως έχουν μια περιορισμένη εντολή, η οποία λήγει με την επόμενη γενική συνέλευση.
Τέλος, οι ξένοι ομιλητές παρατήρησαν ότι οι ελληνικές εταιρείες παραμένουν αρκετά εσωστρεφείς και εξέφρασαν την επιθυμία τους για έναν πιο ανοικτό, συνεχή και έγκαιρο διάλογο με πρωτοβουλία των ίδιων των επιχειρήσεων.
Οι Βασίλης Καμινάρης, Head of Assurance Services της EY στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και Αιμιλία Βάρφη, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Velos Advisory, εξειδικευμένη εταιρεία στην παροχή διασυνοριακών συμβουλευτικών υπηρεσιών, αναφέρθηκαν αναλυτικά στον ρόλο της εταιρικής διακυβέρνησης για την ενίσχυση της ελκυστικότητας της Ελλάδος ως επενδυτικού προορισμού.
Ο κ. Καμινάρης αναφέρθηκε στην πρόσφατη έρευνα της ΕΥ, Attractiveness Survey: Ελλάδα, η οποία κατέγραψε τις απόψεις της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας έναντι της χώρας μας ως επενδυτικού προορισμού. Όπως εξήγησε ο κ. Καμινάρης, «η έρευνα διαπιστώνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα ψηλά στην ατζέντα των επενδυτών, ωστόσο, για να μετατραπεί το ενδιαφέρον αυτό σε επενδυτικά έργα θα πρέπει η χώρα να προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές σε τομείς όπως η φορολογία, η ενίσχυση της εκπαίδευσης και των ανθρώπινων δεξιοτήτων, η στήριξη της καινοτομίας και του κλάδου της τεχνολογίας και η μεγέθυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Πλην αυτών, όμως, είναι αυτονόητο ότι η εμπέδωση της εταιρικής διακυβέρνησης θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών».
Η Αιμιλία Βάρφη, ανέλυσε τα ευρήματα μελέτης αντιλήψεων, που ανατέθηκε ειδικά για την παρούσα εκδήλωση στην Investor Update, ομάδα εμπειρογνωμόνων που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, ειδική στην ανάλυση των κεφαλαιαγορών και των μετοχικών συνθέσεων, μία εκ των συνεταίρων της Velos Advisory. Η έρευνα, η οποία διεξήχθη τον Σεπτέμβριο του 2019, αποτυπώνει τις αντιλήψεις των χρηματοπιστωτικών αγορών για τις ελληνικές εισηγμένες εταιρείες, τις προκλήσεις και τους κινδύνους μίας επένδυσης στην Ελλάδα, την ποιότητα των επενδυτικών σχέσεων (IR), τη χρηματοοικονομική επικοινωνία, και την εταιρική διακυβέρνηση των ελληνικών εταιρειών. Όπως τόνισε η κα. Βάρφη, «παρά την ανάκαμψη της ελληνικής αγοράς το 2019, επιβάλλεται να επαναδημιουργηθεί η εμπιστοσύνη με τη διεθνή κοινότητα, και ενώ έχει αναγνωριστεί πως έχει υπάρξει κάποια βελτίωση των επενδυτικών σχέσεων τα τελευταία δύο χρόνια, παραμένει η ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της ποιότητας των IR και της επικοινωνίας περί τα χρηματοοικονομικά».
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με παρουσιάσεις σχετικά με τις απαιτήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις εκδότες κατά το 2020.
Η κα. Βάρφη, παρουσίασε μια σύνοψη της σεζόν των Γενικών Συνελεύσεων του 2019, προβάλλοντας τις τάσεις των ψηφοφοριών σε διάφορες ευρωπαϊκές αγορές, όπως αυτές συνελέγησαν από μία εκ των κορυφαίων εταιρειών ‘proxy solicitors’, την Morrow Sodali, η οποία δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα.
Εξήγησε, επίσης, πώς οι επενδυτές βαθμολογούν την εταιρική διακυβέρνηση των ελληνικών εταιρειών, αναφέροντας ως παράδειγμα την κατάταξη του δείκτη Quality Score της ISS. Στη συνέχεια, προσέφερε σειρά προτάσεων για το πώς μια εταιρεία πρέπει να προετοιμαστεί για αυτού του είδους την επικοινωνία με τους ξένους θεσμικούς επενδυτές σε μια εποχή με αυξημένη διαφάνεια, αποκάλυψη και εποικοδομητικό διάλογο. «Έχει παρέλθει ο χρόνος που ο διάλογος με τους επενδυτές ήταν άσκηση που διεξήγετο την εποχή της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης. Σήμερα, επιβάλλεται διάλογος με τους επενδυτές καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, αλλά και με τη συμβολή μελών του ΔΣ, και συγκεκριμένα με την ενεργοποίηση ενός Senior Independent Director που να είναι η φωνή του ΔΣ με τους επενδυτές».
O Κρίς Αμιράλης, στρατηγικός συνεργάτης της EY Ελλάδος στις Υπηρεσίες Ανθρώπινου Δυναμικού, αναφέρθηκε στις νέες εκτενέστερες γνωστοποιήσεις που απαιτούνται από τον Νόμο. 4548/2018 περί δημοσιοποίησης των αποδοχών των μελών του Διοικητικού Συμβούλιου, για τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών εταιρείες, τονίζοντας: «Η δημοσιοποίηση των αμοιβών των μελών του ΔΣ έχει σαν στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας των εισηγμένων εταιρειών με σκοπό την προσέλκυση περισσότερων διεθνών επενδυτών, αξιόλογων στελεχών και ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας». Ο κ. Αμιράλης, παρουσίασε τη βασική δομή που πρέπει να διέπει τη δημοσιοποιημένη έκθεση πολιτικής αποδοχών, όπως αυτή απαιτείται από τον νόμο και με βάση τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. Επιπλέον, παρουσίασε τις ευρωπαϊκές τάσεις της πολιτικής αποδοχών των μη εκτελεστικών μελών του ΔΣ.
Η Σοφία Καλομενίδου, Εταίρος και Επικεφαλής του τμήματος Κεφαλαιαγορών της ΕΥ Κεντρικής, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας, στα πλαίσια της παρουσίασής της περί Διαφάνειας και Εποπτείας των Συναλλαγών με Συνδεδεμένα Μέρη σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2017/828 και την εφαρμογή του νόμου Ν.4548/2018 αναφέρθηκε στις εκτενέστερες διαδικασίες και γνωστοποιήσεις που απαιτούνται από τις εταιρείες σχετικά με τις συναλλαγές τους με συνδεδεμένα μέρη. Συγκεκριμένα, η κα. Καλομενίδου τόνισε: «Οι νέοι κανονισμοί απαιτούν όλες οι σημαντικές συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη να κατατίθενται στη γενική συνέλευση των μετόχων ή το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας προς έγκριση και κατόπιν να δημοσιοποιούνται. Οι κανονισμοί αυτοί έχουν σκοπό να προστατέψουν τις εταιρείες και τους μετόχους από τον κίνδυνο τυχόν συνδεδεμένα μέρη να αποκτήσουν πρόσβαση στα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας».
Ο Παναγιώτης Παπαγιαννακόπουλος, CESA South Cluster Cybersecurity Services Leader, αναφέρθηκε στην κρισιμότητα της κυβερνοασφάλειας που απαιτεί η νέα ψηφιακή εποχή, και τόνισε: «Είναι πλέον αυταπόδειχτο ότι η κυβερνοασφάλεια είναι θέμα εταιρικής διακυβέρνησης. Επηρεάζει άμεσα την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, του ευρύτερου οικοσυστήματος συνεργατών, αλλά και των επενδυτών. Άλλωστε, οι πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η εμπιστοσύνη είναι το νέo ψηφιακό νόμισμα, ενώ σε παράλληλη τροχιά κινείται και ο νομοθέτης. Οι απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας και προστασίας δεδομένων είναι έκδηλες στις νέες νομοθεσίες, ντιρεκτίβες αλλά και κατευθυντήριες γραμμές σε όλους σχεδόν τους σημαντικούς επιχειρηματικούς τομείς της χώρας». Επιπλέον ο κ. Παπαγιαννακόπουλος παρουσίασε τις περιοχές που θα πρέπει να εστιάσει μία εταιρεία έτσι ώστε να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο, ώριμο και αποδοτικό πρόγραμμα κυβερνοασφάλειας και προστασίας δεδομένων.
O Σωκράτης Λαζαρίδης, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών, κλείνοντας την εκδήλωση, τόνισε: «Οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί παγκοσμίως, απαιτούν ταχύτερα βήματα απ’ όλους. Η αξία της εταιρικής διακυβέρνησης αναδεικνύεται σημαντικότερη από ποτέ, τώρα που το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών για τις ελληνικές επιχειρήσεις επανακάμπτει. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας είναι άμεσα συνυφασμένη με τη σωστή εφαρμογή των κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης. Μόνο εταιρείες με καλή εταιρική διακυβέρνηση μπορούν να εξασφαλίσουν πρόσβαση στη διεθνή επενδυτική κοινότητα». Ο κ. Λαζαρίδης έκλεισε την παρέμβασή του δηλώνοντας: «Το Χρηματιστήριο, από την πλευρά του, συμβάλλει εμπράκτως, μέσω του ΕΣΕΔ, στην υιοθέτηση κουλτούρας καλής εταιρικής διακυβέρνησης από τις εισηγμένες επιχειρήσεις».
