Ύστερα από αρκετά χρόνια δραστικής συμπίεσης των εξόδων, η λιτότητα στις τράπεζες τελειώνει, καθώς φέτος καταγράφεται σημαντική αύξηση των λειτουργικών τους εξόδων, με τις δαπάνες προσωπικού να σημειώνουν τη μεγαλύτερη θετική μεταβολή στο 9μηνο του 2025, σύμφωνα με στοιχεία που καταγράφει η Τράπεζα της Ελλάδος στην Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική.
Υπενθυμίζεται ότι το κλείσιμο καταστημάτων, η μείωση προσωπικού και το πέρασμα σε ψηφιοποιημένη λειτουργία έχουν κάνει τις ελληνικές τράπεζες τις πιο αποδοτικές στην Ευρώπη, με τα έξοδα να αντιστοιχούν περίπου στο 1/3 των εσόδων, όταν σε άλλα τραπεζικά συστήματα της ευρωζώνης ξεπερνούν και το 50%.
Το 2025, τα λειτουργικά έξοδα αυξήθηκαν, αν και οι τράπεζες κατέβαλαν προσπάθειες να συγκρατήσουν την αύξηση, που σε ένα βαθμό αποδίδεται και σε κινήσεις μη οργανικής επέκτασης, όπως η εξαγορά της Ελληνικής Τράπεζας από τη Eurobank. Ειδικότερα, το σύνολο των λειτουργικών εξόδων των τραπεζών, συστημικών και μη, εμφανίζονται αυξημένα (πίνακας) κατά 367 εκατ. ευρώ ή σε ποσοστό 12,4%. Κατά 12,6% αυξήθηκαν οι δαπάνες προσωπικού, κατά 16% τα διοικητικά έξοδα και κατά 4,3% οι αποσβέσεις των επενδύσεων -κυρίως σε νέα τεχνολογία.
Τα λειτουργικά έξοδα των τραπεζών
Γιατί αυξήθηκαν τα κόστη
Η αύξηση του λειτουργικού κόστους οφείλεται στις δαπάνες προσωπικού, τις επενδύσεις στην τεχνολογία και στον πληθωρισμό. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις αμοιβές του προσωπικού, η νέα κλαδική σύμβαση και οι νέες προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού ήταν οι κύριοι παράγοντες που αύξησαν το κόστος.
Η νέα σύμβαση προβλέπει σωρευτική αύξηση μισθών 8,25% στην τριετία 2025-2027, με τον εισαγωγικό μισθό να ανεβαίνει στα 1.104 ευρώ έως την 1/12/2027. Επιπλέον, θεσμοθετήθηκε η καταβολή μισού κλαδικού μισθού (μπόνους) σε όλους τους εργαζόμενους (από το 2026), εφόσον η τράπεζα διανέμει μέρισμα στους μετόχους. Επίσης, αυξήθηκε το επίδομα τέκνων μετά από 30 χρόνια (κατά 1 μονάδα για το 2ο παιδί και 2 μονάδες για το 3ο).
Οι τράπεζες επενδύουν μεγάλα ποσά στην Πληροφορική (π.χ. η Εθνική ολοκληρώνει πλάνο 1 δισ. ευρώ) για να εκσυγχρονίσουν τα συστήματά τους και να ανταγωνιστούν τις ψηφιακές τράπεζες (neobanks).
Το κόστος παροχής υπηρεσιών από τρίτους, τα ενοίκια και οι δαπάνες συντήρησης έχουν αυξηθεί λόγω του επίμονου πληθωρισμού στις υπηρεσίες, επιβαρύνοντας τα κόστη λειτουργίας των τραπεζών.
Επίσης, εξαγορές, όπως η ενσωμάτωση της Ελληνικής Τράπεζας από την Eurobank, αυξάνουν λογιστικά τα συνολικά έξοδα του ομίλου.
Τι έκανε κάθε τράπεζα
Με βάση τις ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων από τις συστημικές τράπεζες για το εννεάμηνο του 2025, αυτές κατέγραψαν σημαντική αύξηση των λειτουργικών τους εξόδων:
Εθνική Τράπεζα: Τα λειτουργικά έξοδα του Ομίλου αυξήθηκαν κατά 7,3% ετησίως. Η αύξηση αυτή αντανακλά τις επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο και υποδομές πληροφορικής, καθώς και τις πληθωριστικές πιέσεις. Ειδικότερα, οι δαπάνες προσωπικού στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 6,8% , ενώ οι αποσβέσεις αυξήθηκαν κατά 8,1% λόγω των στρατηγικών επενδύσεων στην ψηφιακή τεχνολογία.
Eurobank: Οι λειτουργικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 23,3% σε επίπεδο Ομίλου (στα €930 εκατ.), επηρεασμένες σημαντικά από την ενσωμάτωση της Ελληνικής Τράπεζας. Εάν εξαιρεθεί η Ελληνική Τράπεζα, η αύξηση περιορίζεται στο 6,0%. Στην Ελλάδα, η αύξηση των δαπανών ανήλθε σε 6,9%. Στα έξοδα περιλαμβάνεται επίσης κόστος εθελούσιας εξόδου ύψους €26 εκατ. στην Ελληνική Τράπεζα.
Alpha Bank: Τα επαναλαμβανόμενα λειτουργικά έξοδα σημείωσαν μικρή αύξηση 1,5% ετησίως (στα €631,7 εκατ.). Η άνοδος αυτή αποδίδεται στα υψηλότερα γενικά έξοδα και στις αμοιβές προσωπικού. Σε τριμηνιαία βάση (Γ' τρίμηνο 2025), τα έξοδα παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητα, καθώς οι αυξημένες δαπάνες για τη συντήρηση υποδομών πληροφορικής αντισταθμίστηκαν από τη μείωση των εξόδων προσωπικού και των αποσβέσεων.
Τράπεζα Πειραιώς: Τα λειτουργικά έξοδα αυξήθηκαν ελαφρά κατά 2% ετησίως, φτάνοντας τα €211 εκατ. το Γ' τρίμηνο του 2025. Ενώ οι δαπάνες προσωπικού υποχώρησαν κατά 2% , τα γενικά και διοικητικά έξοδα αυξήθηκαν κατά 4%, επιβαρυμένα από νομικά έξοδα και συμβούλους για έργα μετασχηματισμού (όπως η neobank Snappi) και την προετοιμασία εξαγοράς της Εθνικής Ασφαλιστικής. Οι αποσβέσεις αυξήθηκαν επίσης κατά 9% λόγω επενδύσεων στην τεχνολογία.