Το τελευταίο δίμηνο κάθε χρονιάς είναι συνήθως ήσυχο για την αυτοκινητοβιομηχανία. Όχι όμως το 2025. Για τις Ford, General Motors και Stellantis, τις λεγόμενες "Big Three" (μεγάλες τρεις), η χρονιά που κλείνει σηματοδοτεί μια θεαματική αναδίπλωση από τη στρατηγική της πλήρους ηλεκτροκίνησης, σε μια περίοδο όπου τα δεδομένα για τα ηλεκτρικά οχήματα (EV) άλλαξαν πιο απότομα απ’ ό,τι περίμενε η αγορά.
Μέσα σε λίγους μήνες, η Ευρωπαϊκή Ένωση εγκατέλειψε τον στόχο υποχρεωτικής αύξησης των EV για το 2025, η κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ ανέτρεψε τα πρότυπα κατανάλωσης καυσίμου της εποχής Μπάιντεν, ενώ οι ομοσπονδιακές φορολογικές ελαφρύνσεις για τα ηλεκτρικά οχήματα έληξαν στο τέλος του τρίτου τριμήνου. Το αποτέλεσμα ήταν ένα απότομο «πάγωμα» της ζήτησης και η ανάγκη για άμεσες, επώδυνες αποφάσεις.
Ford: Στρατηγική στροφή με κόστος $19,5 δισ.
Η Ford ήταν η πρώτη που παραδέχθηκε ανοιχτά ότι το αρχικό όραμά της για τα ηλεκτρικά οχήματα δεν βγαίνει οικονομικά. Στα μέσα Δεκεμβρίου, η διοίκηση ανακοίνωσε στροφή προς υβριδικά και extended-range EV (EREV), περιορίζοντας δραστικά τα αμιγώς ηλεκτρικά μοντέλα.
Η αλλαγή συνοδεύεται από λογιστικές και στρατηγικές επιβαρύνσεις ύψους 19,5 δισ. δολαρίων, καθώς και από ακυρώσεις εμβληματικών project: το ηλεκτρικό F-150 Lightning στην υφιστάμενη μορφή του, ένα EV SUV τριών σειρών και ένα ηλεκτρικό επαγγελματικό van δεν θα προχωρήσουν.
«Δεν μπορούμε να επενδύουμε σε προϊόντα που δεν βγάζουν χρήματα», δήλωσε ο CEO Jim Farley, παραδεχόμενος ότι οι Αμερικανοί καταναλωτές δεν ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν τις τιμές που απαιτούσαν τα μεγάλα EV.
Παρά το μέγεθος της ζημιάς, η Wall Street αντέδρασε θετικά. Οι αναλυτές μίλησαν για ένα καθυστερημένο αλλά αναγκαίο reset, που δίνει στη Ford μεγαλύτερη ευελιξία. Το ρίσκο, ωστόσο, παραμένει: αν η ζήτηση για EV επανέλθει ταχύτερα απ’ ό,τι αναμένεται, η εταιρεία ενδέχεται να βρεθεί ξανά σε θέση άμυνας.
General Motors: Καλύτερη εκτέλεση, αλλά τα δύσκολα δεν τελείωσαν
Η GM ακολούθησε πιο ισορροπημένη διαδρομή, χωρίς να εγκαταλείψει πλήρως τα ηλεκτρικά. Συνεχίζει να επενδύει σε μοντέλα όπως το νέο Chevrolet Bolt των 35.000 δολαρίων και το υπερπολυτελές Cadillac Celestiq, όμως αναγκάστηκε και αυτή να αναθεωρήσει.
Τον Οκτώβριο ανακοίνωσε χρεώσεις 1,6 δισ. δολαρίων λόγω αναπροσαρμογής της EV στρατηγικής της, ενώ παράλληλα δεσμεύτηκε να επενδύσει 4 δισ. δολάρια σε υβριδικά και θερμικά μοντέλα, μια τεχνολογία που μέχρι πρόσφατα θεωρούσε «μεταβατική».
Η CEO Mary Barra μιλά πλέον ανοιχτά για «πειθαρχία κεφαλαίου» και τεχνολογική ουδετερότητα. Οι οίκοι αξιολόγησης, πάντως, δεν αποκλείουν νέες επιβαρύνσεις, εφόσον ακυρωθούν επιπλέον προγράμματα ή προκύψουν κόστη από προμηθευτές.
Το πλεονέκτημα της GM είναι η συνέπεια στην εκτέλεση και τα υψηλότερα περιθώρια κέρδους σε σχέση με τη Ford, στοιχεία που της επιτρέπουν να αντέξει καλύτερα σε ένα περιβάλλον χαμηλής EV ζήτησης.
Stellantis: Επιστροφή στα θερμικά για να ισορροπήσει ο ισολογισμός
Για τη Stellantis, η χρονιά ήταν μεταβατική. Με νέο CEO τον Antonio Filosa, ο όμιλος επανέφερε θερμικούς κινητήρες σε μοντέλα που είχαν σχεδιαστεί ως αποκλειστικά ηλεκτρικά, καθυστέρησε το Ramcharger EREV και «ανέστησε» το εμβληματικό Hemi V8.
Στις ΗΠΑ, η παρουσία της Stellantis στα EV περιορίζεται ουσιαστικά στο Jeep Wagoneer S, ενώ το βάρος πέφτει πλέον σε μια επένδυση 13 δισ. δολαρίων για νέα θερμικά μοντέλα και βελτίωση περιθωρίων κέρδους.
Η εταιρεία έχει προαναγγείλει έκτακτες χρεώσεις από τη στρατηγική στροφή, χωρίς να αποκαλύψει ακόμη το ακριβές ύψος τους. Αναλυτές εκτιμούν ότι η επιστροφή σε επίπεδα κερδοφορίας αντίστοιχα της GM θα απαιτήσει χρόνο, αλλά αναγνωρίζουν ότι η κατεύθυνση είναι πλέον πιο ρεαλιστική.
Το κοινό δίδαγμα: Ευελιξία αντί για δογματισμό
Η μεγάλη εικόνα του 2025 δείχνει ότι η ηλεκτροκίνηση δεν ακυρώθηκε, απλώς αποδείχθηκε ότι δεν μπορεί να επιβληθεί με χρονοδιαγράμματα, αγνοώντας την αγοραστική πραγματικότητα.
Οι "Μεγάλες Τρεις" πλήρωσαν το τίμημα της υπερεπένδυσης σε μεγάλα, ακριβά EV και τώρα επανέρχονται σε μια πιο προσεκτική στρατηγική: μικρότερα ηλεκτρικά, υβριδικά, ευέλικτες γραμμές παραγωγής και διατήρηση των θερμικών κινητήρων για περισσότερο χρόνο.
Μένει να φανεί αν αυτή η αναδίπλωση θα αποδειχθεί σοφή άμυνα ή χαμένη ευκαιρία, σε περίπτωση που η τεχνολογία, οι τιμές και η πολιτική αλλάξουν ξανά ταχύτατα.
Πάντως, το 2025 θα μείνει ως η χρονιά που η αυτοκινητοβιομηχανία πάτησε φρένο, όχι μόνο στα ηλεκτρικά οχήματα, αλλά και στις βεβαιότητές της.