Την ιδιαίτερα υψηλή ευπάθεια πολλών περιοχών της χώρας σε πλημμυρικά και κατολισθητικά φαινόμενα ανέδειξε η κακοκαιρία «Byron», σύμφωνα με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, που παρακολούθησε την εξέλιξη της κακοκαιρίας, διαπιστώνει ότι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι εντοπίζονται σε πεδινές ζώνες με έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα, αστικοποίηση, κάλυψη πλημμυρικών πεδίων και σε οικισμούς που βρίσκονται δίπλα σε κοίτες ποταμών ή σε περιοχές με ιστορικό επαναλαμβανόμενων πλημμυρών.
Σε ανακοίνωση της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ επισημαίνεται ότι πολλά από τα συνήθη αντιπλημμυρικά έργα –όπως οι κλειστοί αγωγοί– δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε φαινόμενα υψηλής έντασης και καταπονούνται σημαντικά σε ακραίες συνθήκες. Παρά το ότι η λεπτομερής καταγραφή συνεχίζεται, οι επιστήμονες αναφέρουν ήδη μεγάλη γεωγραφική διασπορά των επιπτώσεων.
Οι ζημιές αφορούν κρίσιμες υποδομές, όπως το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, σχολικές μονάδες, υδραυλικά έργα και υδροδοτικά συστήματα, ενώ επαναλαμβανόμενα επεισόδια σε περιοχές με πρόσφατο ιστορικό καταστροφών επιβεβαιώνουν –σύμφωνα με το ΕΚΠΑ– την ανάγκη συστηματικής αξιολόγησης κινδύνου, αναθεώρησης αντιπλημμυρικών προδιαγραφών και ενίσχυσης των μηχανισμών έγκαιρης προειδοποίησης.
Συνολικά, 73 οικιστικά σύνολα επηρεάστηκαν από την κακοκαιρία, με τουλάχιστον 20 περιοχές να αντιμετωπίζουν προβλήματα στο οδικό δίκτυο και 9 περιστατικά μικρής κλίμακας κατολισθήσεων, όπως ολισθήσεις εδαφών, καταπτώσεις βράχων και λασπορροές. Αν και οι περισσότερες επιπτώσεις χαρακτηρίζονται περιορισμένης δριμύτητας, περιοχές όπως η Λακωνία, η Θεσσαλία και η Δυτική Αττική εμφάνισαν σημαντικότερες βλάβες μέσης έως υψηλής δριμύτητας.
Η κακοκαιρία «Byron», από τις 4 έως τις 7 Δεκεμβρίου, προκάλεσε εκτεταμένα επεισόδια έντονης και παρατεταμένης βροχόπτωσης, οδηγώντας σε υπερχειλίσεις ποταμών, πλημμύρες, ενεργοποίηση κατολισθήσεων, ζημιές σε τεχνικά έργα, εγκλωβισμούς κατοίκων και διακοπές στη λειτουργία του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου. Σε περιοχές της νότιας Πελοποννήσου, της Δυτικής Αττικής, της Θεσσαλίας, της Εύβοιας, της Χαλκιδικής και των Δωδεκανήσων καταγράφηκαν βροχοπτώσεις άνω των 100 mm, ενώ σε ορισμένα σημεία ξεπέρασαν τα 250 mm σε 24 ώρες.
Σύμφωνα με το ΕΚΠΑ, επιπτώσεις σημειώθηκαν σε τμήματα των περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, καθώς και στο Νότιο Αιγαίο – ιδίως στα Δωδεκάνησα. Η περιοχή της Αττικής παρήγαγε μεγάλο αριθμό περιστατικών, απαιτώντας εκατοντάδες επιχειρήσεις άντλησης υδάτων.
Σε αρκετές περιοχές αποφασίστηκε κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τρεις μήνες, ώστε να καταστεί δυνατή η διαχείριση των επιπτώσεων. Όπου ίσχυαν ήδη προηγούμενες αποφάσεις έκτακτης ανάγκης, αυτές παραμένουν ενεργές.
Η Επιτροπή συγκρίνει τα ευρήματα και με άλλες πρόσφατες ακραίες κακοκαιρίες στη Μεσόγειο –όπως ο «Ιανός» το 2020, η «Daniel» το 2023 και η DANA το 2024 στη Βαλένθια– υπογραμμίζοντας την ανάγκη υιοθέτησης προσεγγίσεων πολλαπλών κινδύνων, που αντιμετωπίζουν τα φαινόμενα όχι ως μεμονωμένα, αλλά ως αλληλένδετα. Οι αλληλεξαρτήσεις αυτές, σημειώνει, μπορούν να οδηγήσουν σε σύνθετες κρίσεις, αλυσιδωτές επιπτώσεις και καθυστερημένη αποκατάσταση.
Σε χάρτες παρουσιάζονται οι περιοχές που υπέστησαν επιπτώσεις (Χάρτης 1) καθώς και η δριμύτητα των επιπτώσεων (Χάρτης 2).
Χάρτης 1. Χάρτης που απεικονίζει τις κύριες θέσεις επιπτώσεων της κακοκαιρίας Byron στο διάστημα 4 έως 7 Δεκεμβρίου 2025. Επισημαίνονται θέσεις αστοχιών πρανών (κατολισθήσεων, βραχοπτώσεων κ.α.)
Χάρτης 2. Χάρτης που απεικονίζει τις κύριες θέσεις επιπτώσεων της κακοκαιρίας Byron στο διάστημα 4 έως 7 Δεκεμβρίου 2025 στον οποίο οριοθετούνται ζώνες υψηλής δριμύτητας των επιπτώσεων στην περιοχή της Ανατολικής Μάνης και της Δυτικής Αττικής, και μέσης δριμύτητας στην Λακωνία, την Αττική και τη Θεσσαλία.