Νέο κύκλο ισχυρών διατλαντικών εντάσεων άνοιξε η επιβολή προστίμου 120 εκατ. ευρώ στην πλατφόρμα X του Έλον Μασκ από τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές Αρχές. Ανώτατοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ κατηγόρησαν ευθέως την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι "υπονομεύει τα αμερικανικά συμφέροντα", με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Κρίστοφερ Λάνταου να αμφισβητεί ανοιχτά τον ρόλο της ΕΕ ως εταίρου ασφάλειας.
Το πρόστιμο που ανακοίνωσε η Κομισιόν αποτελεί την πρώτη ουσιαστική εφαρμογή του Digital Services Act.
Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αρχές, το X παραβίασε σειρά κανόνων διαφάνειας: το σύστημα επαλήθευσης blue check θεωρήθηκε παραπλανητικό, η πλατφόρμα δεν παρείχε επαρκή στοιχεία για το διαφημιστικό της αρχείο και αρνήθηκε να δώσει στους ερευνητές πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα που απαιτεί η ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η ΕΕ επιμένει ότι η απόφαση αφορά αποκλειστικά την προστασία των χρηστών και δεν έχει πολιτικά ή γεωγραφικά κίνητρα.
Η αμερικανική αντίδραση και το μήνυμα Λάνταου
Η αντίδραση στην Ουάσιγκτον υπήρξε άμεση και σκληρή. Ο Κρίστοφερ Λάνταου υποστήριξε ότι οι Βρυξέλλες ακολουθούν πολιτικές «αντίθετες στα αμερικανικά συμφέροντα» την ίδια στιγμή που «επικαλούνται τη συμμαχία του ΝΑΤΟ ως θεμέλιο της κοινής ασφάλειας».
Με ανάρτησή του στο X, ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ υποστήριξε ότι αυτή η «διπλή στάση» υπονομεύει την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως στρατηγικού εταίρου και ενισχύει την αίσθηση ότι η ΕΕ χρησιμοποιεί τη ρυθμιστική της ισχύ εις βάρος των ΗΠΑ.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς και ο πρόεδρος της FCC Μπρένταν Καρ. Και οι τρεις κατηγόρησαν την ΕΕ για μεροληψία κατά των αμερικανικών τεχνολογικών επιχειρήσεων, ενώ ο Ρούμπιο έκανε λόγο για «λογοκρισία που στρέφεται εναντίον του αμερικανικού λαού».
"Λάδι στη φωτιά" από τον Μασκ
Ο Έλον Μασκ, ο οποίος έχει επανειλημμένα συγκρουστεί δημόσια με ευρωπαϊκές αρχές, αντέδρασε μέσω της ίδιας του της πλατφόρμας, καλώντας προκλητικά για την… κατάργηση (cancel) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η δήλωση ήρθε να προστεθεί σε ένα ήδη τεταμένο κλίμα και να ενισχύσει την πολιτική διάσταση της υπόθεσης.
Η θέση των Βρυξελλών και το νέο πλαίσιο διατλαντικών σχέσεων
Οι ευρωπαϊκές αρχές επιμένουν ότι το πρόστιμο σχετίζεται αποκλειστικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας και ότι οι κανόνες του DSA ισχύουν για όλες τις μεγάλες πλατφόρμες ανεξαιρέτως. Υπενθυμίζουν πως το ρυθμιστικό πλαίσιο αποσκοπεί στην προστασία καταναλωτών από απάτες, παραπλανητικές πρακτικές και παραπληροφόρηση.
Ωστόσο, η κόντρα ξεσπά σε μια περίοδο κατά την οποία η κυβέρνηση Τραμπ επιδεικνύει ολοένα και πιο αμφίθυμη στάση απέναντι στο ΝΑΤΟ και πιέζει την Ευρώπη για αυξημένες αμυντικές δαπάνες.
Το πρόστιμο στο X και η πολιτική σύγκρουση που το ακολουθεί, αναδεικνύουν τα βαθύτερα ρήγματα στη διατλαντική σχέση, από τις τεχνολογικές ρυθμίσεις έως την επιρροή στις παγκόσμιες ψηφιακές υποδομές.
Η υπόθεση δεν αφορά απλώς τo X ή τον Μασκ, αλλά την ισορροπία ισχύος ανάμεσα σε δύο διαφορετικά ρυθμιστικά και πολιτικά μοντέλα.
Η αντιπαράθεση για το πρόστιμο εξελίσσεται έτσι σε νέο πεδίο έντασης ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες, με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον της διατλαντικής συνεργασίας σε ασφάλεια, τεχνολογία και ψηφιακή πολιτική.