Η ελληνική αμυντική βιομηχανία επανέρχεται δυναμικά στο επίκεντρο του δημόσιου και επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, σε μια περίοδο κατά την οποία οι γεωπολιτικές εξελίξεις, οι ευρωπαϊκές πολιτικές στρατηγικής αυτονομίας και η αύξηση των αμυντικών δαπανών αναδιαμορφώνουν το συνολικό πλαίσιο.
Έπειτα από δεκαετίες αποσπασματικών επιλογών, περιορισμένης εγχώριας προστιθέμενης αξίας και εξάρτησης από εισαγόμενα συστήματα, διαμορφώνονται πλέον οι προϋποθέσεις για έναν πιο συνεκτικό και μακρόπνοο σχεδιασμό.
Στο νέο αυτό περιβάλλον, η άμυνα παύει να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας και αναδεικνύεται και ως πεδίο οικονομικής ανάπτυξης, τεχνολογικής αναβάθμισης και ενίσχυσης της βιομηχανικής βάσης της χώρας.
Από τις αποσπασματικές κινήσεις στον στρατηγικό σχεδιασμό
Η δημόσια συζήτηση μετατοπίζεται σταδιακά από τις μεμονωμένες πρωτοβουλίες του παρελθόντος σε έναν πιο συγκροτημένο σχεδιασμό με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Οι πρόσφατες παρεμβάσεις κορυφαίων στελεχών του κλάδου, οι τοποθετήσεις της στρατιωτικής ηγεσίας και οι νέες επενδυτικές κινήσεις καταδεικνύουν ότι η ελληνική αμυντική βιομηχανία μπορεί να διαδραματίσει ευρύτερο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Κεντρικό στοιχείο αυτής της νέας φάσης αποτελεί το αυξημένο επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Η συμμετοχή του ομίλου Βαρδινογιάννη και του επιχειρηματία Απόστολου Ταμβακάκη στην EFA Group, μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου ύψους 80 εκατ. ευρώ, αποτυπώνει τη στροφή κεφαλαίων προς την εγχώρια αμυντική τεχνολογία. Η επένδυση αυτή, στην οποία συμμετέχουν και άλλοι θεσμικοί επενδυτές, εκλαμβάνεται ως ένδειξη εμπιστοσύνης στις προοπτικές του κλάδου και στις δυνατότητες ελληνικών εταιρειών να δραστηριοποιηθούν σε αγορές υψηλής τεχνολογικής και γεωπολιτικής σημασίας.
Για τον όμιλο Motor Oil, η συγκεκριμένη τοποθέτηση εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική διαφοροποίησης και ενίσχυσης τεχνολογικών δυνατοτήτων σε τομείς που συνδέονται άμεσα με την ασφάλεια, την καινοτομία και την ψηφιακή μετάβαση. Αντίστοιχα, η EOS Capital Partners τοποθετείται σε έναν κλάδο με έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα και αυξημένες απαιτήσεις σε τεχνογνωσία και ανθρώπινο δυναμικό, αξιοποιώντας τη δυναμική που δημιουργούν οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης και ο ρόλος της Ελλάδας
Το επιχειρηματικό ενδιαφέρον συμπίπτει χρονικά με τη στρατηγική στροφή της Ελλάδας προς την ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, στο πλαίσιο τόσο εθνικών όσο και ευρωπαϊκών πολιτικών. Η έμφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη στρατηγική αυτονομία, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν τη συμμετοχή ελληνικών εταιρειών σε διεθνή προγράμματα ανάπτυξης και παραγωγής αμυντικών συστημάτων.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ιδρυτής της EFA Group, Κρίστιαν Χατζημηνάς, έχει περιγράψει την παρούσα συγκυρία ως κρίσιμη για το μέλλον του κλάδου. Όπως επισημαίνει, η βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας προϋποθέτει τη μετάβαση από ένα μοντέλο κατακερματισμένων δράσεων σε ένα συνεκτικό οικοσύστημα συνεργασιών, όπου οι ελληνικές εταιρείες λειτουργούν συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά χωρίς στρατηγικό συντονισμό.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στην ανάγκη τα ελληνικά αμυντικά προϊόντα να έχουν πρώτα δοκιμαστεί και αξιοποιηθεί από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Η εγχώρια επιχειρησιακή αναφορά αποτελεί κρίσιμο παράγοντα αξιοπιστίας στις διεθνείς αγορές και βασικό εχέγγυο για την εξαγωγική πορεία των ελληνικών εταιρειών.
Η άμυνα ως πεδίο τεχνολογικής και ψηφιακής μετάβασης
Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι τοποθετήσεις της στρατιωτικής ηγεσίας. Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Δημήτρης Χούπης, έχει τονίσει ότι η αμυντική βιομηχανία πρέπει να στηρίζεται σε πραγματική παραγωγή και όχι σε ρόλους απλής αντιπροσώπευσης, υπογραμμίζοντας τη σημασία της σύνδεσης της βιομηχανικής βάσης με τις πραγματικές επιχειρησιακές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής, όπως η ψηφιοποίηση, τα δικτυοκεντρικά συστήματα και η τεχνητή νοημοσύνη, πεδία στα οποία η ελληνική βιομηχανία μπορεί να αναπτύξει συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Ενδεικτική της διεύρυνσης του ενδιαφέροντος είναι και η στρατηγική τοποθέτηση της Vodafone Ελλάδας. Όπως έχει επισημάνει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Αχιλλέας Κανάρης, ο τομέας της Άμυνας αποτελεί βασικό άξονα ανάπτυξης για την επόμενη περίοδο, λειτουργώντας και ως αντίβαρο στη σταδιακή ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης. Η εταιρεία διαθέτει ήδη σημαντική διεθνή εμπειρία στον τομέα, ενώ η θετική στάση της κυβέρνησης ως προς τη χρηματοδότηση σχετικών έργων ενισχύει τις προοπτικές.
Το πραγματικό στοίχημα της επόμενης ημέρας
Η σύγκλιση επενδυτικού ενδιαφέροντος, βιομηχανικής στρατηγικής και επιχειρησιακών απαιτήσεων αναδεικνύει τον κλάδο της άμυνας ως δυνητικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, η ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας, η παραμονή τεχνογνωσίας στη χώρα και η διασύνδεση με άλλους παραγωγικούς τομείς, όπως η μεταποίηση, η ναυπηγική και η ψηφιακή τεχνολογία, αποτελούν βασικά στοιχεία αυτής της δυναμικής.
Ωστόσο, η επόμενη ημέρα της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας δεν θα κριθεί αποκλειστικά από το ύψος των εξοπλιστικών δαπανών. Το πραγματικό στοίχημα είναι κατά πόσον αυτές θα μετατραπούν σε σταθερή παραγωγική βάση, τεχνολογική εξέλιξη και ανταγωνιστικά προϊόντα με διεθνή παρουσία. Σε αυτό το πλαίσιο, η εμπιστοσύνη του ελληνικού κράτους προς τις ελληνικές επιχειρήσεις και η ενεργή συμμετοχή της εγχώριας αγοράς αναδεικνύονται σε καθοριστικούς παράγοντες για την εξαγωγική πορεία του κλάδου και τη συνολική συμβολή του στην ανάπτυξη της οικονομίας.
