Νέα διπλωματική κρίση πυροδοτείται στις σχέσεις ΗΠΑ - Δανίας, μετά την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να διορίσει ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ για τη Γροιλανδία, μια κίνηση που η Κοπεγχάγη χαρακτηρίζει απαράδεκτη και ευθέως προσβλητική για την εθνική της κυριαρχία.
Ο Δανός υπουργός Εξωτερικών Λαρς Λόκε Ράσμουσεν δήλωσε τη Δευτέρα ότι θα καλέσει τον Αμερικανό πρέσβη στη Δανία για εξηγήσεις, εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκειά του για τον διορισμό.
«Είμαι βαθιά αναστατωμένος από τον διορισμό και τη σχετική δήλωση, την οποία θεωρώ εντελώς απαράδεκτη», ανέφερε σε συνέντευξή του στο TV2, προσθέτοντας ότι επιδιώκει συνάντηση εντός των επόμενων ωρών ή ημερών.
Το δανικό υπουργείο Εξωτερικών απέφυγε περαιτέρω σχόλια, παραπέμποντας στις δηλώσεις Ράσμουσεν.
Η επιμονή Τραμπ και ο ρόλος της Γροιλανδίας
Από την έναρξη της δεύτερης προεδρικής του θητείας, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι οι ΗΠΑ «χρειάζονται» την πλούσια σε φυσικούς πόρους Γροιλανδία για λόγους εθνικής ασφάλειας, αποφεύγοντας μάλιστα να αποκλείσει ακόμη και τη χρήση βίας.
Η Γροιλανδία αποτελεί αυτόνομο έδαφος της Δανίας, με στρατηγική σημασία λόγω της γεωγραφικής της θέσης στον Αρκτικό Κύκλο, των σπάνιων γαιών και των ενεργειακών της αποθεμάτων.
Παρ’ όλα αυτά, οι τοπικές αρχές έχουν δείξει περιορισμένο ενδιαφέρον για εντατική εξορυκτική δραστηριότητα και έχουν απορρίψει τις αμερικανικές πιέσεις για αλλαγή καθεστώτος.
Ο διορισμός ειδικού απεσταλμένου
Το βράδυ της Κυριακής, ο Τραμπ ανακοίνωσε μέσω κοινωνικών δικτύων τον διορισμό του κυβερνήτη της Λουιζιάνα, Τζεφ Λάντρι, ως Ειδικού Απεσταλμένου των ΗΠΑ για τη Γροιλανδία.
«Ο Τζεφ κατανοεί πόσο κρίσιμη είναι η Γροιλανδία για την εθνική μας ασφάλεια και θα προωθήσει δυναμικά τα συμφέροντα της χώρας μας για την ασφάλεια και την επιβίωση των συμμάχων μας και του κόσμου», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Η ανακοίνωση αυτή θεωρήθηκε από την Κοπεγχάγη ως έμμεση αμφισβήτηση της δανικής κυριαρχίας και ως κίνηση που υπονομεύει το διεθνές δίκαιο.
Κατηγορηματική στάση από τη Δανή πρωθυπουργό
Σαφής και αιχμηρή ήταν και η αντίδραση της Δανής πρωθυπουργού Μέτε Φρεντέρικσεν, η οποία σε ανάρτησή της στο Instagram τόνισε:
«Η Γροιλανδία ανήκει στους Γροιλανδούς και οι ΗΠΑ δεν πρέπει να την καταλάβουν».
Η Φρεντέρικσεν υπογράμμισε ότι κανείς δεν έχει δικαίωμα να αλλάζει εθνικά σύνορα με τη βία, «ούτε πολιτικά, ούτε στρατιωτικά», προσθέτοντας ότι η Δανία αναμένει πλήρη σεβασμό της εδαφικής της ακεραιότητας.
Γεωπολιτικό ρίσκο στην Αρκτική
Η υπόθεση εντείνει τις ανησυχίες για κλιμάκωση της έντασης στην Αρκτική, μια περιοχή όπου συγκλίνουν στρατηγικά συμφέροντα ΗΠΑ, Ρωσίας και Κίνας, με τη Γροιλανδία να αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στο πλαίσιο της παγκόσμιας ασφάλειας και των πρώτων υλών.
Ο διορισμός ειδικού απεσταλμένου από την Ουάσιγκτον αναμένεται να δοκιμάσει τις αντοχές των διατλαντικών σχέσεων, καθώς η Δανία στέλνει σαφές μήνυμα ότι το ζήτημα της Γροιλανδίας δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
