Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκκίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά της Πολωνίας έπειτα από την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας που αμφισβήτησε την αρχή της υπεροχής του ευρωπαϊκού έναντι των εθνικών δικαίων.
«Θεωρούμε ότι αυτή η απόφαση παραβίασε τις γενικές αρχές της αυτονομίας, της υπεροχής, της αποτελεσματικότητας και της ενιαίας εφαρμογής του δικαίου στην Ενωση, καθώς και τις δεσμευτικές αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Θεωρούμε επίσης ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν ανταποκρίνεται πλέον στις απαιτήσεις ενός ανεξάρτητου και αμερόληπτου σύμφωνα με τον νόμο δικαστηρίου, όπως απαιτεί η συνθήκη» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δήλωσε ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την Οικονομία Πάολο Τζεντιλόνι.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τοποτηρητής των ευρωπαϊκών θεσμών, απέστειλε ειδοποίηση στην πολωνική κυβέρνηση, η οποία έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει. Η διαδικασία επί παραβάσει δύναται να οδηγήσει σε παραπομπή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και να φθάσει μέχρι την επιβολή οικονομικών κυρώσεων.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται εδώ και χρόνια σε σύγκρουση με την εθνικιστική υπερσυντηρητική κυβέρνηση της Πολωνίας σχετικά με τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις, που πλήττουν την ανεξαρτησία των δικαστών. Η Πολωνία έχει επανειλημμένως καταδικασθεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η σύγκρουση κλιμακώθηκε μετά την απόφαση του πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου τον Ιούλιο, το οποίο έκρινε, υπό την επήρεια της κυβέρνησης, ότι οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης σχετικά με τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις είναι αντίθετες με το πολωνικό Σύνταγμα.
Η ένταση αυξήθηκε περαιτέρω στις 7 Οκτωβρίου, όταν το πολωνικό Συνταγματικό Δικαστήριο, στο οποίο προσέφυγε ο πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι, αμφισβήτησε την υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου κρίνοντας ότι ορισμένα άρθρα των συνθηκών της ΕΕ αντιβαίνουν στο πολωνικό Σύνταγμα.
Οι δικαστικές μεταρρυθμίσεις στην Πολωνία είναι η αιτία και για την άρνηση της Κομισιόν να εκταμιεύσει τους πόρους του ταμείου ανάκαμψης που αντιστοιχούν στην Πολωνία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαιτεί να σταματήσουν οι δραστηριότητες του πειθαρχικού οργάνου των πολωνών δικαστών που έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο της δικαστικής μεταρρύθμισης, κατ΄εφαρμογήν σχετικής απόφασης του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που προσάπτει στην λειτουργία του οργάνου έλλειψη ανεξαρτησίας απέναντι στην πολιτική εξουσία.
Ο πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι δεν συμφωνεί με την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορά το πολωνικό Συνταγματικό Δικαστήριο και απορρίπτει τις κατηγορίες για πολιτικοποίησή του, αντιδρώντας στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκκίνηση διαδικασίας επί παραβάσει κατά της Βαρσοβίας.
